30 صفر مصادف با سالروز شهادت امام هشتم حضرت ثامن‌الائمه علي بن موسي الرضا(ع) است.

مورخان تاريخ ولادت ايشان را به سال‌هاي 148، 151 و 153 هجري قمري و در روزهاي نوزدهم رمضان، دهم رجب و يازدهم ذي‌القعده ذكر كرده‌اند.

در مورد سالروز وفات ايشان نيز اختلاف نظر وجود دارد و محققان وفات ايشان را در سال‌هاي 202، 203 و 206 هجري قمري محتمل دانسته‌اند.

اما قول مشهور در مورد ولادت آن بزرگوار سال 148 هجري قمري و در خصوص وفات ايشان سال 203 هجري قمري است. با پذيرش چنين اقوالي طول عمر با بركت امام رضا(ع) پنجاه و پنج سال مي‌شود.

كنيه‌هاي امام رضا(ع) ابوالحسن و ابوعلي است و لقب‌هايي چون رضا، صابر، زكي، ولي، فاضل، صديق، رضي، سراج‌ا...، نورالمهدي، قره‌العين المؤمنين، كفوالملك، كافي‌الخلق را براي آن حضرت برشمردند.

حضرت علي‌بن موسي‌الرضا(ع) دوران امامت خود را از سال 183 هجري قمري در اوج خفقان سياسي دنياي اسلام و اقتدار حكومت عباسيان آغاز كرد. اين مرحله از دوران زندگي ايشان از تاثيرگذارترين مراحل تاريخ تشيع است، عزيمت اجباري امام رضا(ع) به خراسان بنا بر اصرار مامون و پذيرفتن تقاضاي سياسي خليفه عباسي مبني بر در دست گرفتن زمامداري مسلمين و پذيرش منصب ولايتعهدي به اجبار و اكراه از وقايع مشهور تاريخ اسلام است.

هجرت تاريخي امام رضا(ع) از مدينه به مرو، استقبال گستره شيعيان و هواداران اهل بيت در مسير حركت كاروان آن حضرت و انتشار حديث سلسله الذهب و اقدام به برگزاري نماز عيد فطر و برگزاري جلسات مناظره با علماي اهل كتاب از اين دوره زندگي امام هشتم در تاريخ به يادگار مانده است.

عاقبت با توجه به اوج‌گيري احساسات مذهبي به نفع امام رضا(ع) و بروز اختلافات خانوادگي در خاندان عباسي، آن امام بزرگوار به دسيسه چيني مامون خليفه عباسي مسموم و به شهادت رسيدند و پيكر مطهر ايشان در حوالي طوس به خاك سپرده شد و اكنون بعد از گذشت ساليان سال اين مزار كعبه اهل ولايت از سراسر جهان است.

امامت از دیدگاه امام رضا(ع)

یکی از القاب مشهور حضرت «عالم آل محمد» است. این لقب نشانگر ظهور علم و دانش ایشان است. جلسات مناظره متعددی که امام با دانشمندان بزرگ عصر خویش به ویژه علمای ادیان مختلف انجام داد و در همه آنها با سربلندی تمام بیرون آمد دلیل کوچکی بر این سخن است که توانایی و برتری امام رضا(ع) در تسلط بر علوم یکی از دلایل امامت ایشان است و با تأمل در سخنان اين امام همام در این مناظرات کاملاً این مطلب روشن می‌شود که این علوم جز از یک منبع الهام نمی‌تواند سرچشمه گرفته باشد.

از آنجایی که همواره از ولایتعهدی امام علی‌بن موسی الرضا(ع) احساس خطر می‌شد سرانجام با خدعه و نيرنگ، ایشان را به شهادت رساندند. امام رضا(ع) نیز به مانند پدران بزرگوار خویش بر اثر زهر مسموم شد و در سحرگاه آخرین روز صفر سال 203 هجری قمری به شهادت رسید.

به قدرت و اراده الهی امام جواد(ع) فرزند و امام بعد از آن حضرت که در زمان شهادت امام رضا 8 ساله بود به دور از چشم دشمنان، بدن مطهر ایشان را غسل داده و بر آن نماز گذارده و پیکر پاک ایشان با مشایعت بسیاری از شیعیان و دوستداران آن حضرت در مشهد دفن شد و امروز قرن‌هاست که مزار این امام بزرگوار مایه برکت و مباهات ایرانیان است/ همدان پیام