به گزارش کورنگ به نقل از خبرگزاری شبستان، حذف سه دهک از دریافت یارانه های نقدی این روزها به موضوعی در صدر اخبار رسانه ها و مطبوعات بدل شده است. موضوعی که اکنون کارشناسان و مجلسیان پیرامون آن سخن بسیار میگویند و منتقدان و مدافعان خاص خود را دارد.

عدم توان دولت برای پرداخت یارانه نقدی یا به عبارتی کسری تراز هدفمندی یارانه ها– حتی در صورت افزایش قیمت حاملهای انرژی – محوری ترین بحث در این میان است که جرقه حذف برخی دهکهای درآمدی بالا را از دریافت یارانه نقدی به ذهن تعدادی از نمایندگان مجلس رساند.

موضوع برای این عده به حدی جدی شده است که اگر مخالفتهای ضمنی و تلویحی دولت با اجرای یکباره حذف دهکهای درآمدی در میان نبود، شاید تا الان طرح حذف دهکهای در آمدی بالا به صحن علنی مجلس نیز رسیده بود. اما در این میان تیم اقتصادی دولت در چند نوبت اذعان کردند که حذف افراد از دریافت یارانه نقدی نیازمند کار کارشناسی دقیق است.

نکته اساسی در این میان، و شاید تیز ترین لبه انتقادی که بر موضوع حذف دهکهای درآمدی از دریافت یارانه نشانه رفته شده، عدم شفافیت ذاتی در سیستم شناسایی خانوارها به لحاظ درآمدی و معیشت است. گنگی سیستم مالیاتی کشور و خلل و فرج های فراوانی که در آن وجود دارد، موضوع مهم چند شغله بودن بسیاری از افراد به شکل غیر رسمی، عدم وجود ارگانی اختصاصی برای پایش اطلاعات اقتصادی خانوارهای ایرانی و عدم دسترسی به اطلاعات افراد در بسیاری از نقاط کشور به خصوص در بخشها و شهرهای کوچک همگی از موردی است که موضوع حذف دهکهای درآمدی را از دریافت یارانه نقدی به یک طنز تبدیل میکند.

نمونه های بارزی از عدم دسترسی به اطلاعات اقتصادی خانوار را به راحتی میتوان از روی اظهار نظرهایی که در این چند روزه که از باز شدن بحث حذف دهکها میگذرد، بیان شده، به خوبی دریافت. اظهار نظراتی که هیچ کدام بر تعداد افرادی که قرار است بر اساس این طرح از دریافت یارانه محروم شوند، اتفاق نظر ندارند.

پیش از این غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه عنوان کرده بود که 10 میلیون نفر به عنوان افراد پر درآمد در اواخر دولت دهم شناسایی شده اند. وی گفته بود: از طریق پایگاه ثبت اسناد برای دستیابی به اطلاعاتی مربوط به املاک، نیروی انتظامی برای اطلاعات مربوط به خودرو، پایگاه امور مالیاتی برای شناسایی توان مالی خانوار و چند پایگاه اطلاعاتی دیگر می‌توان پردرآمدها را به راحتی شناسایی کرد. دولت دهم در ماه‌های آخر حدود 10‌ میلیون نفر از این افراد را شناسایی کرده بود.

البته وی اضافه کرده است که دولت احمدی نژاد علاقه ای به حذف این افراد از یارانه نقدی نداشت.

اما در حالی مصباحی مقدم سخن از حذف 10 میلیون نفر از دریافت یارانه میکند که غلامعلی جعفرزاده عضو دیگر کمیسیون برنامه و بودجه رقم 25 میلیون نفر را رقمی مناسب میداند!

وی بیان کرده است: 25 میلیون نفر واجد شرایط دریافت یارانه نیستند،‌ مودیان مالیاتی، صادرکنندگان، وارد کنندگان و صاحبان املاک ساختمانی در کشور مشخص هستند.

کاملا مشخص است که مبنای محاسبات جعفر زاده با آنچه مصباحی مقدم برای شناسایی افراد پر درآمد ذکر کرده کاملا متفاوت است.

اما از سوی دیگر حسین راغفر کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه نظری دیگر دارد: ارزیابی‌های بنده نشان می‌دهد حداکثر 30 میلیون نفر در کشور استحقاق دریافت یارانه دارند. به عبارت دیگر 45 میلیون نفر باید از دریافت یارانه حذف شوند.

مبنای محاسباتی راغفر نیز کاملا متفاوت است، زیرا وی از یک رویکرد دیگر به رقم 45 میلیون نفر رسیده است. وی بیان میکند که: این 30 میلیون نفر – که باید یارانه دریافت کنند - فقط طبقه فقیر جامعه را شامل می‌شود. چراکه اکنون بالغ بر 40 درصد جمعیت کشور زیر خط فقر مطلق هستند. از دید راغفر حتی قشر متوسط جامعه نیز شرایط دریافت یارانه نقدی را ندارد.

نکته جالب آنجا است که راغفر عنوان میکند: اگر بخواهند سه دهک «درآمدی» را حذف کنند رقم آن خیلی خیلی ناچیز است.

10 میلیون نفر، 25 میلیون نفر یا 45 میلیون نفر؟ آماری که نشان میدهد که فاصله نظرات در خصوص میزان حذف افراد از دریافت یارانه نقدی 35 میلیون نفر است! آماری که به خوبی نشان میدهد که علیرغم آنکه برخی به شدت تاکید دارند که شناسایی دهکهای درآمدی در جامعه امکان پذیر است، به قدری عدم شفافیت و اطلاعات دراین خصوص زیاد است که در این بین ممکن است یارانه 35 میلیون نفر به اشتباه – و تنها یک اشتباه محاسباتی – حذف شود.

حال با توجه به همه این مسائل، برخی به شدت بر روی موضوع حذف تعدادی از ایرانیان از دریافت یارانه نقدی تاکید دارند. گویا داستان یارانه ها و این حاشیه های جالب توجهش – که آخرین نمونه از آن انصراف اشتباه بسیاری از افراد در وب سایت سازمان هدفمندی یارانه ها از دریافت یارانه بود – به این زودی ها تمامی ندارد. و سوال اساسی اینجا است که چرا با توجه به همه این مسائل، بر روی اقدامی که زیربنا و ساختار آن اساسا و ذاتا دارای مشکل است اصرار میشود؟!