کورنگ: شبکه اجتماعی این روزها به یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در دید و بازدیدهای کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. تا پیش از این کودکان مجبور بودند برای ورود به شبکه های اجتماعی رایانه شخصی والدین را مورد استفاده قرار دهند و همین مساله موجب می شد امکان حضور دایم آنها در چنین فضاهایی فراهم نشود. اما این روزها کودکان حین اینکه در جمع خانواده نشسته اند یا برنامه موردعلاقه را هم در دست دارند تا همزمان در شبکه اجتماعی حضور یابند و ارتباط با دوستان را از دست ندهند.

این اتفاق در شرایطی صورت می گیرد که والدین هم کنار کودکان نشسته اند و البته از جزییات فعالیت اجتماعی آنها در دنیای مجازی بی اطلاع هستند. به راحتی می توان پیش بینی کرد ارتباطات کودکان در این فضا فقط محدود به همکلاسی ها و هم محله ای ها نمی شود و افرادی از شهرهای دیگر، کشورهای دیگر و حتی با گروه های سنی متفاوت در فهرست دوستان هر یک از کودکان یافت می شوند. زمانی که ما با اطرافیان ارتباط چهره به چهره برقرار می کنیم. با زیر نظر گرفتن برخی رفتارها می توانیم یک پیش زمینه کلی در مورد شخصیت او را متصور شویم.

اما حضور در شبکه های اجتماعی و برقراری این نوع ارتباط بدون حضور حواس شش گانه ما اتفاق می افتد و البته زمانی که کودکان هم در فضاهای مجازی حضور می یابند، ارتباطات خود را به همین صورت مدیریت می کنند. این اتفاق موجب می شود کودکان در مقابل نمایشگر گوشی قرار بگیرند و خود را یک شخصیت غیرواقعی معرفی کنند یا با کسی که به دروغ اطلاعاتی را در مورد خود معرفی کرده است، وارد یک رابطه نزدیک شوند. هرکدام از این فرضیه می تواند یک تهدید محسوب شود و در برخی موارد مشکلات جبران ناپذیری را به همراه بیاورد.

بزرگترین ترس آنلاین

والدین امروزی تا اندازه ای از مشکلات مربوط به حضور فرزندان خود در شبکه های اجتماعی آگاهی دارند و این طور که نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان داده، این مساله به بزرگ ترین ترس آنها در دنیای آنلاین تبدیل شده است. مطالعه مذکور را «انجمن ایمنی آنلاین خانواده» (FOSI) در کشور آمریکا به انجام رسانده و در پایان مشخص شده که شبکه های اجتماعی تنها فعالیت آنلاین و فناوری مجازی محسوب می شوند که بیشتر والدین آن را برای فرزندان خود مضر می دانند و به این نتیجه رسیده اند که معایب حضور کودکان در این فضاها بیشتر از مزایای آن است.

براساس نتایج به دست آمده، ۴۳ درصد والدین معتقدند که آثار منفی مربوط به حضور کودکان در شبکه های اجتماعی بیشتر از مزایان آن است و ۳۱ درصد والدین هم می گویند که میزان معایب و مزایای این فضا در یک سطح محاسبه می شود. از میان کسانی که در این مطالعه حاضر شدند، تنها ۲۶ درصد اعلام کردند که ایجاد صفحه اختصاصی و حساب کاربری در شبکه های اجتماعی می تواند برای فرزندشان مفید باشد و آثار قابل ملاحظه ای را روی او برجا بگذرد.

از میان والدینی که اعلام کردند فرزندشان در شبکه های اجتماعی صفحه شخصی ندارد، ۶۳ درصد بر این مساله تاکید داشتند که این فضاها بسیار مضرند و حتی برای گروه های سنی بالاتر هم می توانند مشکلاتی را به وجود آورند. اما برای گروه دیگری که فرزندان شان در سایت هایی مانند فیس بوک عضویت داشتند، رقم یادشده ۲۶درصد محاسبه شد. همچنین ۷۸ درصد پدر و مادرهایی که اعلام کردند فرزندشان عضو یکی از شبکه های اجتماعی است، به این مساله اشاره کردند که به صورت مستمر وارد حساب کاربری فرزند خود می شوند تا اطلاعات رد و بدل شده میان او و دوستانش را بررسی کنند و فعالیت اجتماعی فرزند خود را زیرنظر بگیرند.

مانیتورینگ حضور کودکان

جن هانلی، مدیر حقوقی و سیاست گذاری انجمن FOSI اعلام کرد یکی از نگرانی های اصلی والدین این است که فرزندشان بدون اطلاع از مشکلات بعدی، اطلاعات شخصی و محرمانه را روی فضای مجازی به اشتراک بگذارد و با این اتفاق خود و خانواده را دچار مشکل کند. علاوه بر این، بسیاری از والدین نحوه به کارگیری ابزارهای کارآمد امروزی را به خوبی نمی دانند و همین مساله موجب می شود تا اگر قابلیت های کنترلی و بازدارندگی برای حضور کودک در شبکه های اجتماعی ارایه می شود، آنها نتوانند چنین امکاناتی را مورداستفاده قرار دهند.

این نخستین باری بود که انجمن FOSI نگراش والدین پیرامون حضور کودکان در شبکه های اجتماعی را مورد بررسی قرار داد و در پایان مشخص شد در این زمینه نگرانی های فراوان وجود دارد و البته هیچ اقدام اساسی برای کاهش این نگرانی ها انجام نشده است. در گزارش نهایی این انجمن گفته شد: «در حالی که بسیاری از والدین رفتار کودکان خود در شبکه های اجتماعی را مانتیور می کنند و از کنترل فعالیت های آنلاین فرزندان اطمینان کامل دارند،

باید به این مساله هم توجه کرد که توجه به حضور آنلاین کودکان کفایت نمی کند و اینکه کدام فعالیت مجازی این گروه سنی مانیتور می شود اهمیت زیادی دارد. به جز این مساله، والدین باید توجه داشته باشند که صرف مانیتور کردن حضور کودکان در شبکه اجتماعی نمی تواند تاثیرات مثبتی را بر جا بگذارد. آنچه یک اتفاق مهم تلقی می شود، این است که والدین بتوانند حضور کودکان در شبکه های اجتماعی را کاهش دهند یا آن را به حداقل برسانند».

این انجمن همچنین به نحوه استفاده کودکان از گوشی های هوشمند هم اشاره کرد و در این خصوص توضیح داد: «والدین بر این باورند که مزایای استفاده از گوشی هوشمند به وسیله کودکان بسیار بیشتر از معایب آن است. باید گفت که این کار مانند حرکت روی لبه تیغ است و می تواند ضمن داشتن مزایای فراوان، معایب قابل ملاحظه ای را هم به همراه بیاورد. اینکه بدون توجه به سن، شرایط تحصیل، محل زندگی، ارتباطات اجتماعی، دوستان و... برای کودکان گوشی هوشمند خریداری شود، می تواند نخستین گام برای آغاز مشکلات قابل ملاحظه باشد.»

والدین در حساب کاربر کودکان

از میان والدینی که در این مطالعه حضور داشتند، ۷۶ درصد اعلام کردند که در مورد جوانب منفی یا نامناسب مربوط به اشتراک آنلاین اطلاعات توسط کودکان خود نگرانی بسیار زیادی دارند و همچنین اظهار داشتند اگر فرزند آنها برحسب اطلاعات به اشتراک گذاشته شده مورد هدف مراکز بازاریابی اینترنتی قرار بگیرد، این مساله می تواند یک عامل مخرب محسوب شود. همچنین ۶۹ درصد به این مساله اشاره کردند که شبکه اجتماعی می تواند به عنوان بستری برای آغاز ارتباط با غریبه ها باشد و همین مساله موجب افزایش نگرانی های آنها شده است.

بسیاری از والدین در هیچ یک از شبکه های اجتماعی عضویت ندارند. اما از آنجا که فرزندشان وارد چنین فضاهایی شده است، دست به هر اقدامی می زنند تا بتوانند رفتارهای آنلاین او را کنترل کنند. بررسی جدید نشان داده است در ۷۱ درصد موارد والدین وارد حساب کاربری فرزند خود می شوند تا متن های ردوبدل شده میان او و دوستانش را مورد مطالعه قرار دهند و در جریان خطرات احتمالی قرار بگیرند. والدین اعتراف کردند در این اقدام تمامی متن های ارسال و دریافت شده میان فرزند خود و دوستان را می خوانند و ۴۵ درصد آنها هم گفتند که با ایجاد محدودیت های مختلف به فرزندشان اجازه نمی دهند برخی پیام ها با محتوای خاص را ارسال کند.

براساس گزارش به دست آمده، ۵۳درصد والدین اعلام کردند که از سیستم های کنترلی هوشمند استفاده می کنند تا دسترسی کودکان را به انواع خاص محتوای اینترنتی غیرممکن کنند و ۲۷ درصد آنها هم گفتند که قابلیت های خرید آنلاین را برای فرزند خود به حالت تعلیق درآورده اند تا حضور او در شبکه های اجتماعی خسارت مالی به دنبال داشته باشد.

جن هانلی می گوید انجمن FOSI والدین را تشویق می کند تا بیش از پیش ابزارهای کاربردی برای کنترل رفتار آنلاین کودکان را مورد استفاده قرار دهند و از این طریق بتوانند در جریان تفکرات فرزند خود برای حضور در دنیای مجازی قرار بگیرند. این کار علاوه بر اینکه جلوی بروز هرگونه مشکلی را می گیرد، موجب می شود تا در صورت بروز هرگونه انحراف اخلاقی والدین بتوانند در اسرع وقت اقدامات لازم را انجام دهند.

ضوابط شبکه های اجتماعی

فیس بوک، اینستاگرام و توییتر که از محبوب ترین شبکه های اجتماعی محسوب می شوند، براساس «قانون حمایت از حریم شخصی آنلاین کودکان» به افراد زیر ۱۳ سال اجازه درست کردن صفحه شخصی را نمی دهند و این در حالی است که برخی شرکت های آمریکایی اطلاعات دقیق مربوط به کودکان زیر ۱۳ سال را از مراکز دولتی دریافت کرده اند تا از پایه، حضور این افراد را غیرممکن کنند.

در این میان برخی کودکان با اطلاع والدین خود یا بدون آگاهی آنها سن خود را به دروغ اعلام می کنند تا بتوانند در شبکه های اجتماعی حضور یابند. در اینجا نقش والدین بیش از هر زمان دیگر پررنگ می شود تا به جز توجه به مانیتورینگ رفتار فرزندان خود، حضور داشتن یا نداشتن آنها را هم بررسی کنند.

کارشناسان می گویند همان زمان که برای کودکان گوشی هوشمند خریداری می شود، به صورت ضمنی اجازه حضور در شبکه های اجتماعی هم به او داده می شود. بنابراین فیس بوک و توییتر حتی اگر قوانین و ضوابط خود را در این زمینه محکم تر کنند، باز هم کودکان راهی برای حضور در این فضاها پیدا خواهندکرد. البته باید توجه داشت که این خطرها فقط کودکان زیر ۱۳ سال را تهدید نمی کند.

زمانی که فرزند شما از نظر قانونی اجازه حضور در شبکه اجتماعی را دارد، بهتر است علاوه بر مانیتورنگ مخفیانه و استفاده از ابزارهای کنترلی کنار او بنشینید و در مورد عواقب فعالیت های نادرست در این فضا توضیح دهید. این اتفاق خوبی است تا والدین بتوانند خود را به کودکان نزدیک تر کنند و به جز اعمال انضباطی، به صورت دوستانه روش صحیح حضور در شبکه های اجتماعی را آموزش دهند.

به هرحال باید به این مساله توجه کرد که یک پنجم کودکان یا به طور دقیق تر ۲۲ درصد آنها روزانه ۱۰ بار وارد حساب کاربری خود در شبکه های اجتماعی می شوند و ۷۵درصد آنها گوشی هوشمند اختصاصی دارند. از بین تمامی کودکانی که ارتباطات روزانه خود را با گوشی هوشمند مدیریت می کنند، ۵۴درصد در شبکه های اجتماعی حضور فعال دارند و ۲۵ درصد هم ابزارهای ییام رسان اینترنتی را مورد استفاده قرار می دهند. کارشناسان معتقدند میانگین سنی کودکان برای حضور در شبکه های اجتماعی ۱۱ سال است و البته ۲۰درصد کودکان وقتی وقتی کمتر از ۱۰سال دارند به عضویت این سایت ها در می آیند.

از میان کودکانی که در فیس بوک حساب کاربری شخصی درست کرده اند، و ۴۹درصد روزی یک ساعت را به این فضا اختصاص می دهند و ۴۰درصد هم روزانه بین یک تا دو ساعت در فیس بوک گشت و گذار می کنند. این کودکان با اهداف مختلف شبکه های اجتماعی را مورد استفاده قرار می دهند و ۸۵درصد آنها در این فضا با همکلاسی های مدرسه صحبت می کنند، ۷۸درصد این فضا را برای برقراری ارتباط نزدیک تر با اعضای خانواده و فامیل به کار می برند و ۷۰ درصد در شبکه های اجتماعی ارتباط نزدیک با دوستان خانوادگی دارند. به هرحال هریک از کودکان عضو شبکه های اجتماعی به نوعی این ابزار را مورد استفاده قرار می دهند که بی توجهی به آن می توان احتمال بروز مشکلات مختلف را فراهم آورد.

منبع: آفتاب