تحقیقات علمی نشان داده است شادی رابطهٔ مستقیمی با مسائلی همچون روابط و تعاملات اجتماعی، وضعیت فرد از نظر داشتن شریک زندگی، کار، درآمد و حتی نزدیکی به انسان های شاد دارد.
مفهوم خوشحالی و شادمانی یک میل انسانی و بنیادی به حساب می آید . وجود شادی و شادمانی به گونه ای است که زندگی را خوشایند می سازد و اشتیاق برای پرداختن به فعالیت های اجتماعی را ، آسان می نماید . طبیعی است که وجود شادی در زندگی افراد به ویژه جوانان نقش حیاتی دارد .
ما با مسئله ای باعنوان « احساس خوشحالی در بین جوانان ایرانی » ایران روبه رو هستیم . هدف از این گفت وگوی ایرنا که در ادامه مطالعه خواهید کرد ، آن است که به سوالاتی پاسخ داده شود که مربوط به ارزیابی احساس خوشحالی و شادمانی در بین جوانان ایرانی است . علاوه بر آن به رابطه بین شادمانی جوانان و رشد و توسعه کشور نیزپرداخته شده است .
گفت وگو با دکتر علی صدرا ، روانشناس به تحلیل وبررسی احساس خوشحالی در بین نوجوانان و جوانان ایرانی پرداخته و دیدگاه های وی را در این زمینه جویا شدیم .
صدرا دانش آموخته روانشناسی و فلسفه علم از دانشگاه A.W.U آمریکا ، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ، آثار متعددی در زمینه روانشناسی و علوم تربیتی تالیف کرده است .

مشروح گفت وگو به این شرح است :
** س: با توجه به شاخص های خوشحالی ، احساس خوشحالی دربین جوانان ایرانی را چگونه ارزیابی می کنید ؟
- ابتدا این سوال مطرح می شود که ما چگونه خوشحالی فردی را می توانیم تشخیص دهیم ؟ بسیاری از روانشناسان براین باورند که یک فرد خوشحال را با سه ویژگی می توان شناخت . ویژگی اول ، مهارت های زبانی است ، به عنوان مثال اگر کسی مهارت های زبانی و کلامی لازم را در ارتباط با دوستان ، اساتید ، همسالان و خانواده را داشته باشد این نمونه یک فرد خوشحال خواهد بود . ویژگی دوم ، پرهیز از بیهودگی است ، یعنی اگر در رفتار و گفتار یک فرد نشانه هایی از حکمت ، هدفمندی مشاهده شود و یا به عبارتی دیگر اگر فردی از بیهوده گویی ، بیهوده شنوی و بیهوده کاری پرهیز داشته باشد او نمونه یک فرد خوشحال است . ویژگی سوم ، تبدیل اشتباهات به تجربه است ، اگر فردی توانست اشتباهات را به تجربه تبدیل کند، این فرد یک فرد خوشحال است .
بر اساس پژوهش های مدون و مشاهدات عینی درزمینه ارزیابی احساس خوشحالی در بین جوانان ایرانی باید متاسفانه گفت درصدی بسیاری از نوجوانان و جوانان ایرانی خوشحال نیستند . به عنوان مثال در بحث مهارت های زبانی چند عنصر مهم وجود دارد ، عنصر اول ، به گزینی واژه ها است ، یک نوجوان و جوان باید از هوش کلامی بالایی برخودار باشد تادر چیدمان هندسه واژه ها از بهترین واژه ها استفاده کند . عنصر دوم ، لحن و آهنگ کلام است چنانکه گاهی دیده می شود لحنی تحقیر آمیزو توهین آمیز است و عنصر سوم ، زبان بدن است .
درفضای شبکه های اجتماعی از نوجوانان وجوانان واژه های سخیف مشاهده می شود و در بعضی ازصفحات این فضای مجازی ، توهین ها و فحاشی ها دیده می شود که نشانه ظرف وجود واحوال آنان است .
حقیقت آن است که در بررسی به گزینی واژه ها ، مهارت هوش کلامی ، مهارت استفاده از عنصر لحن و آهنگ ومهارت بکار گیری مناسب از عنصر زبان بدن در نوجوانان و جوانان با یک خلاء آموزشی و فرهنگی مواجه هستیم.

**س: آیا احساس خوشحالی جوانان با موفقیت های اقتصادی رابطه مستقیم دارد ؟
- قطعا بین اقتصاد ، خوشحالی و موفقیت این ارتباط وجود دارد . ابتدا باید واژه موفقیت را تعریف کنیم . از میان همه تعاریفی که از موفقیت ارائه شده است ، کوتاه ترین و گویاترین تعریف این واژه کمی نزدیک تر شدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب ، کمی نزدیک تر شدن از واقعیت به حقیقت ، کمی نزدیک تر شدن از آنچه هستیم به آنچه شایسته هست باشیم .
حال این سوال مطرح می شود که آیا بین خوشحالی و موفقیت رابطه ای است یا خیر ؟ اگر فردی از آنچه که هست به آنچه که شایسته است ، کمی نزدیک تر شود ، آیا اونمونه یک فرد خوشحال است ؟ اگر شخصی به لحاظ تحصیلات ، شغل ، حقوق از آنچه که هست به آنچه شایسته است ، نزدیک تر شود نمونه یک فرد خوشحال خواهد بود .
اگر در جامعه ای از سه مولفه ذکر شده در بعد فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی از آنچه که هست به آنچه که شایسته است نزدیک تر شود آن جامعه ، جامعه موفق خواهد بود .
در بررسی جامعه نوجوان و جوان ، ماباید چند تمایل طبیعی را در اولویت قرار دهیم . اول ، تمایل پرورش جسم است یعنی نوجوانان و جوانان به سلامت و تناسب و زیبایی اندام توجه دارند . دوم ، تمایل به پرورش جان است ، نوجوان و جوان در پرورش جان سه مقوله برای اواهمیت دارد و آن اعتماد ، امنیت و آرامش است . نوجوان وجوان دوست دارد که به اواعتماد شود و امنیت اورا کسی برهم نزند و او گرفتار اضطراب ، استرس و بی قراری نشود . سوم ، تمایل به کسب و کار است ، چهارم ، تمایل به ارتباط است، نوجوانان و جوانان به لینک شدن تمایل دارند . پنجم تمایل به تفریح ، سرگرمی ، لذت و استراحت است .
سوال شما مربوط به تمایل این رده سنی به کسب وکار است. آیا کسب و کار با سه عنصر به گزینی واژه ها، لحن وآهنگ و زبان بدن رابطه ای وجود دارد ؟ البته که این رابطه وجود دارد . اگر بخواهیم یک نوجوان وجوان بالاتر از خوشحالی باشد باید دارای عزت نفس باشد . بین کسب وکار و عزت نفس آنان رابطه وجود دارد . اگر بخواهیم نوجوانان و جوانان ما نمونه یک فرد خوشحال باشند باید مهارت کسب وکار بداند . بین کسب وکار واستعداد، علاقه، عزت نفس، بهداشت روانی و تامین معاش جوان رابطه وجود دارد . جوانی که به کسب وکار مشغول باشد، احساس مفید بودن ، اعتماد به نفس عزت نفس دراو ایجاد می شود .

**س: برخی از کارشناسان معتقدند، تحصیلات عالی جوانان باعث نارضایتی در زندگی می شود، نظر شما در مورد این مولفه چیست ؟
- ارتباط بین این دومولفه الزام نیست بلکه اتفاق است . در بسیاری از موارد درجات عالی تحصیلی موجب رضایت بیشتر می شود . الیته گاهی تحصیلات عالی ممکن است که نا رضایتی تحصیلی، شغلی و نارضایتی از زندگی ایجاد کند این زمانی اتفاق می افتد که فرد مورد نظر تک بعدی رشد کرده باشد به عنوان مثال فقط در زمینه دانش پیشرفت داشته است این رشد چون رشد یک جانبه است نوعی نارضایتی از زندگی در این فرد ایجاد می شود .
در بین نوجوان و جوانان باید مهارت ها آموزش داده شود زیرا این گروه سنی گواهی تحصیلی کسب می کنند بی آنکه این گواهی منجر به یک مهارت آموزی شود .
رشد چهار بعد دانش ، نگرش ، روش ، توانش دارد . فرد موردنظر باید در این چهار زمینه رشد کند . اگر فردی در این چهار زمینه به صورت شایسته پیش رفته باشد ، رضایتمندی از زندگی در او ایجاد می شود .
آن چه که باعث می شودبدحالی به خوشحالی تبدیل شود حسن تدبیر است .

**س: چه رابطه ای بین کیفیت زندگی جوانان و احساس شادمانی آنان وجود دارد؟
- بین غنی سازی کیفیت تفریح ، لذت ، سرگرمی ، استراحت ، اقتصاد ، فرهنگ ، سیاست و شادمانی رابطه وجود دارد. در بعد کیفیت تفریح که نشاط و شادمانی است و در کیفیت لذت سازگاری با طبع جسمانی و روانی می باشد، پیاده روی ، سوار کاری ، شنا ، رسیدگی به گل وگیاه ، خوردن ، گشاده رویی ، بوی خوش ، پاکیزگی و آراستگی ، هم نشینی با بزرگان و فرزانگان از مصادیق تفریح و لذت به حساب می آیند .
دنیای مجازی ، بازی های رایانه ای ، فیلم ها و سریال ها و موزیک ویدئوها از جمله مواردی اند که جوانان بسیار درگیر آنها هستند. جوانان به موزیک های « دیس لاو» ( diss love)روی آورده اند و این موزیک ها در ایجاد افسردگی و ناخوش احوالی بسیار اثرگذار بوده است . همچنین مخاطبان این چهار مولفه ذکر شده در ایران در رده سنی 28-10 هستند در صورتی که در سطح جهانی این رده سنی بین 29-18 است . این کیفیت زندگی ایرانی در بعد سرگرمی محسوب می شود . حال این سوال به ذهن می رسد که آیا بین این چهارمورد وشادمانی رابطه ای وجود دارد یا خیر؟.
آنچه در مقابل این چهار مولفه تاکید می شود عمق بخشی و آگاهی است . آگاهی های عمومی و تخصصی جامعه باید وسعت وعمق یابند. ناآگاهی سبب ترس می شود وترس سبب هلاکت می شود اما آگاهی سبب مدیریت ومدیریت سبب نجات می شود.

** س : با توجه به اینکه کشور ایران دارای ساخت سنی جوان است، مولفه های شادی وخوشحالی در آنان چه تاثیری در مسیر رشد و توسعه کشور دارد ؟
- اگر هدف آن باشد که از نیروی جوان به عنوان یک فرصت نه به عنوان یک تهدید در مسیر توسعه از او بهره برده شود لازم است چند مولفه مد نظر قرار گیرد . این مولفه ها شامل ، هویت ، استقلال، الگو ، ارزش و بلوغ است . جوانانی در مسیر توسعه مهینی خود موثرند که این پنج عنصر سازنده در وجود آنان مشاهده شود . در بعد بلوغ باید به بلوغ جسمی ، جنسی ، فکری ، شخصیتی ، شرعی توجه شود .
در بلوغ فکری ، جوان باید علاوه بر تفکر همگرا ، تفکر واگرا نیز داشته باشد . جوان باید آموزش ببیند و تمرین کند که به موازات این که یک مسئله را به روش دیگران حل می کند از روش های خلاق نیز استفاده کند . و اگر او به یک هدف با روش دیگران به آن دست پیدا می کند روش های جدید را امتحان کند ، یعنی به عبارتی صاحب تفکر واگرا باشد . جوانی که فقط تفکر همگرا دارد او نمی تواند در مسیر توسعه عنصر فعال باشد .
در بلوغ فکری باید به جوان آموزش داده شود که علاوه بر تفکر عمود ، تفکر افق نیز داشته باشد . یعنی برخی اوقات که او نامتجانس فکر می کند باید یاد بگیرد که در عرض تفکرات خود ، تفکرهای دیگر را حتی مخالف هم باشد بپذیرد .
جوان زمانی می تواند در مسیر توسعه موثر واقع شود که پنج عنصر سازنده او پرورش یابد .
در بعد هویت ، مهم ترین عنصر سازنده هویت ، آگاهی است و آگاهی های ضروری شامل ، منابع الهام بخش ، تاریخ وادبی هستند . مطالعه تاریخ در پرورش عقل ، افزایش تجربه، ممتاز شدن شخصیت موثر است . یک جوان با مطالعه تاریخ می تواند در مسیر توسعه میهنی بازوان توانایی باشد. همچنین جوان باید با ادبیات میهنی خود آشنا باشد .

**س : برای ایجاد بستر و فضایی که منجر به تولید انرژی ، سبکی ، چالاکی ، خوش بینی و امید در جوانان ایرانی شود ، چه راهکارهایی را پیشنهاد می فرمایید ؟
- در اولویت اول ، مدیران باید برای تفریح ، سرگرمی ، استراحت و لذت نوجوانان و جوانان برنامه داشته باشند . دوم، به جوان به عنوان یک فرصت نگاه شود نه به عنوان یک تهدید . سوم ، فضای کسب و کار برای جوانان فراهم شود . چهارم ، به جوانان رسم و راه دوستی و دوست یابی آموزش داده شود دراین زمینه بسیار غفلت شده است و بسیاری از جوانان ما آسیب های جدی که در زندگی به آنان وارد شده است به دلیل نداشتن مهارت دوستی و دوست یابی است . پنجم ، به جوانان مهارت های پیش از ازدواج آموزش داده شود ، بسیاری از طلاق ها که در کمتر از پنج سال در زندگی مشترک اتفاق می افتد متاثر از نداشتن مهارت های پیش از ازدواج بوده است . ششم ، آموزش مهارت های زندگی برای جوانان ضروری است . هفتم ، جامعه و خانواده با جوان گشاده رو و گشاده دست برخورد کند . هشتم ، ما باید به جوان به عنوان عنصری که به ملکوت نزدیک است نگاه کنیم .

منبع / ایرنا