به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ، جواد حسینقلی‌پور یکی از محققان در رشته موسیقی محلی در منطقه تورک‌نشین همدان و اهل شهر لالجین است. وی از سال 69 با انواع سازهای موسیقی سنتی آشنا شده و از آن زمان با علاقه خاصی به تحقیق در زمینه موسیقی اصیل منطقه پرداخت برای بررسی پیشینه موسیقی اصیل شهر بهار به سراغ این هنرمند رفته و گفتگوی کوتاهی با این محقق و علاقمند به موسیقی داشتیم.

 حسینقلی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار نافع با اشاره به ساز «چگور» اظهار کرد: ساز چگور اصلی‌ترین ساز محلی منطقه بوده و این یک ساز 9 سیم دارد که در واقع اصلی‌ترین ساز تورکی است که حتی در بین ایل قشقایی هم رواج دارد و به فردی که به طور همزمان به نوازندگی ساز و خواندن می‌پردازد عاشیق یا آشیق می‌گویند.

وی ادامه داد: نزدیک به 50 درصد ساکنین همدان تورک هستند و فورکلور و موسیقی خاص خود را دارند که در قسم‌‌های شمالی استان رواج بیشتری داشته اما در قسم‌هایی از ملایر هم تعداد کمی هستند که در روستاهای ملایر تور‌ک‌نشین بوده وموسیقی تورکی بینشان رواج دارد.

این هنرمند گفت: موسیقی تورکی که در منطقه رواج دارد در هر منطقه‌ای مقداری در لهجه، لحن و ریتم فرق می‌کند. به طور مثال موسیقی لالجین، کبودراهنگ و بهار شکل واحدی دارد اما سمت ملایر که می رویم کمی به لحن لری متمایل می‌شود در سمت اسدآباد همین موسیقی ریتم تندتری به خود گرفته و به ریتم کردی نزدیک می‌شود.

 وی ادامه داد: همین موسیقی در روستاهای رزن و ساوه به لحن و ریتم ترک‌های شاهسوند نزدیک می‌شود و به سمت زنجان و قیدار که پیش برویم موسیقی حالت آذری به خود می‌گیرد.

حسینقلی‌پور موسیقی تورکی منطقه را روایی دانست که برای نقل داستا‌ن‌های بلند استفاده می‌شود.

 وی افزود: در استفاده از این نوع موسیقی تصنیف و ترانه خیلی کم است؛ همچنین هم‌نوازی نیز کمتر اتفاق می‌افتد و بیشتر حالت تک‌‌نوازی دارد، اما گاهی در بعضی نقاط مثل رزن می‌بینیم که این ساز را با سازهایی مثل دف و بالابان همراه کرده‌اند.

این هنرمند موسیقی ادامه داد:  این نوع موسیقی عاشیقی است و در اصل در این نوع موسیقی، نوازنده ساز خودش خواننده هم است و به بیان داستان‌های بلند می‌پردازد و در قدیم با این نوع موسیقی داستان‌های بلندی مثل کوراوغلو، خسته قاسم، زهره و طاهر و دیگر داستان‌ها را که گاهی تا چند شب به طول می‌انجامید نقل می‌کردند.

توجه چندانی به موسیقی سنتی و محلی همدان نمی‌شود

وی موسیقی همدان را مهجور دانست و گفت: در کتاب دائره‌المعارف سازهای ایرانی همه سازهای محلی کشور آورده شده اما به ساز محلی این منطقه پرداخته نشده تنها اشاره کوچکی به سازهای محلی همدان شده و متاسفانه چندان این سازها شناخته شده نیستند و الان هم که کم و بیش مردم با این نوع موسیقی آشنا شده‌اند به همت خود مردم است و توجه چندانی به این نوع موسیقی در استان نمی‌‌شود.

حسینقلی‌پور با انتقاد از جایگاه هنر موسیقی در استان گفت: ما شاهد این هستیم که در شهرهای مختلف توجه خاصی به موسیقی سنتی و موسیقی محلی هر منطقه می شود و با برگزاری جشنواره‌های گوناگون جایگاه و ارزش خاصی برای موسیقی بومی قائلند که نمونه‌های آن در خراسان، بین ترکمن‌ها و آذربایجان بارز است اما در این استان توجهی به آن نمی‌شود و اغلب از برگزاری چنین برنامه‌هایی جلوگیری کرده و مته به خشخاش می‌گذارند.

وی موسیقی عاشیقی را همراه با مضمون مذهبی دانست و تصریح کرد: از قدیم اینطور جا افتاده بود که مجلس موسیقی عاشیقی با صلوات شروع می‌‌شد و در اکثر اشعار، مضمون مذهبی در مدح ائمه به کار می رفت و مطالب مبتذل به هیچ وجه در آنها استفاده نمی‌شد ولی با این حال این هنر اصیل مغفول مانده است.

مسئولان به موسیقی‌های کهن و اصیل بها دهند

این هنرمند موسیقی در پاسخ به مسئله تغییر ذائقه مردم به موسیقی‌های پاپ گفت: قبلا در عروسی‌ها از موسیقی عاشیقی استفاده می شد و برای همه قابل احترام بود؛ اما از وقتی که سازهای الکترونیک روی کار آمد رواج این نوع سازهای محلی کمتر شد، البته هنوز در بعضی روستاها و گاهی در بعضی جشنواره‌ها از این نوع موسیقی  استفاده می شود اما خیلی کمتر از قبل است.

وی دلیل استقبال کم از موسیقی محلی را تبلیغ کم این نوع موسیقی و رواج بیش از حد موسیقی پاپ دانست و گفت: الان می بینیم که موسیقی‌های پاپ بسیار زیاد از رادیو و تلویزیون پخش می شود و حتی تیتراژهای سریال‌ها نیز اکثرا همه موسیقی پاپ است و خیلی کم به موسیقی‌های محلی و حتی سنتی پرداخته می شود و خیلی از مردم هنرمندان بنام این نوع موسیقی‌ها را نمی‌شناسند  اما همه از بزرگ تا کوچک همه خواننده‌های جدید را می شناسند و این به دلیل تبلیغات گسترده موسیقی پاپ است که باعث شده ذائقه مردم نیز تغییر کند.

حسینقلی‌پور در آخر بر توجه بیشتر مسئولان و متولیان امر به هنر موسیقی اصیل و بومی تاکید و خاطرنشان کرد: موسیقی عاشیقی جزو میراث کهن ماست و باید در حفظ و نگهداری آن بکوشیم چرا که نشان از ریشه و اصل ما دارد و توقع ما این است که مسئولان آن قدر که به موسیقی‌های جدید می‌پردازند، به موسیقی‌های کهن و اصیل نیز بها داده تا این میراث به نسل آینده نیز منتقل شود و این حلقه ارتباطی بین گذشته و آینده قطع نشود.

انتهای پیام/رستمی