به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ، به نقل از خبرگزاری فارس ؛وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه سفر خود به فضای شوروی سابق از جمله اوکراین، بلاروس، قزاقستان و ازبکستان را به پایان رساند.

مذاکرات مایک پمپئو نشان داد پس از اوکراین آمریکا تلاش می‌کند جمهوری‌های سابق شوروی را نیز از «مسکو» جدا کند.

ابزار اجرای این خط مشی جدید باید از سرگیری همکاری‌های سیاسی و بازرگانی با کشورهای همسود، تقویت سرمایه گذاری‌های آمریکا در منطقه و ایجاد ساختارهای امنیتی در نزدیک مرزهای روسیه باشد.

توافق جدید تاشکند

سفر دو روزه وزیر امور خارجه آمریکا به تاشکند نقطه نهایی ماراتن دیپلماتیک وی در فضای پساشوروی خواهد بود.

پس از بحران سال‌ 2000 میلادی و حوادث «اندیجان» روابط ازبکستان و آمریکا پس از تغییر قدرت در این کشور و سفر رسمی «شوکت میرضیایف» به «واشنگتن» در ماه می سال 2018 میلادی دوباره در حال توسعه است.

علاقه‌مندی خاص آمریکا به ازبکستان با پتانسیل بزرگ اقتصادی و موقعیت استراتژیک و همچنین تلاش چندین ساله تاشکند برای فاصله گرفتن از تشکل‌های همگرایی در فضای شوروی سابق با حضور «مسکو» ارتباط دارد.  

حرکت‌های منطقه‌ای بدون حضور روسیه

شایان ذکر است که در سال 2012 میلادی تاشکند عضویت خود را در سازمان پیمان امنیت جمعی به طور رسمی به تعلیق درآورد.

کاملا روشن است که برنامه ورود وزیر امور خارجه آمریکا به شهر تاشکند نه تنها گفت‌وگوها با «عبدالعزیز کامل اف» وزیر امور خارجه و «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور بلکه برگزاری نشست وزرای امور خارجه قالب «C5 + 1» را نیز در نظر دارد. 

وزیر امور خارجه آمریکا ضمن ارائه «استراتژی جدید آمریکا در آسیای مرکزی» مقام اصلی نشست همه جانبه در تاشکند بود که وزرای امور خارجه قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان نیز شرکت داشتند.

پیشتر «کمرسانت» اعلام کرده بود آمریکا با کشورهای آسیای مرکزی از جمله قزاقستان و ازبکستان احتمال انجام پروازهای ترانزیتی با هدف استفاده از طریق حریم هوایی آنان جهت پرواز هواپیماهای نظامی، جاسوسی و دیگر هواپیماهای آمریکایی به افغانستان را بررسی می‌کنند ولی روسیه به طور شدید با آن مخالفت کرد.

«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه پیش از سفر پمپئو به تاشکند از فعالیت آمریکا در منطقه انتقاد کرد و اظهار داشت: هدف اصلی آنها جهت‌دهی تمام طرح‌ها با حضور آسیای مرکزی به سوی افغانستان، ولی بدون حضور روسیه است. 

مهره‌های مسکو

ولی با وجود تشدید فعالیت واشنگتن در منطقه، مسکو در این بازی از امکانات زیادی برخوردار است.

روسیه برنامه ریزی کرده در سال جاری میلادی مذاکرات خود را در قالب «1+5» با کشورهای آسیای مرکزی برگزار کند.

علاوه بر این مسکو مصمم است به تداوم تحکیم روابط خود در زمینه امنیت در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی ادامه دهد.

با وجود اینکه ازبکستان عضویت خود را در این سازمان به تعلیق درآورد، مسکو علاقه‌مند به بازگشت تاشکند، حداقل جذب آن به فعالیت‌های این سازمان است.

برنامه‌های مسکو برای همگرایی اقتصادی در منطقه نیز زیاد است و برنامه ریزی شده ماه‌های ژوئن و جولای سفر رسمی «شوکت میرضیایف» به روسیه انجام گیرد.

مسکو تلاش می‌کند در چارچوب این سفر توسعه اتحادیه اقتصادی اوراسیا و پیوستن تاشکند به آن را قطعی کند.

به گفته کارشناسان، نامزد بعدی برای پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا تاجیکستان است.

در این میان آمریکا و اتحادیه اروپا تاکید می‌کنند که پیوستن به اتحادیه اقتصادی اوراسیا موانعی را برای روابط اقتصادی و تجاری آنها با کشورهای غربی ایجاد می‌کند.

نورسلطان منتظر دونالد ترامپ

در این میان سفر پمپئو به «نورسلطان» که روز یکشنبه به پایان رسید، با توجه به اینکه قزاقستان و بلاروس هسته ساختارهای همگرایی در فضای شوروی سابق از جمله اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان پیمان امنیت جمعی هستند، دلایل خاص داشت.

این دو کشور همچنین متحدان اصلی مسکو در فضای شوروی سابق می‌باشند.

این مورد برای نورسلطان و «مینسک» مانعی برای تشدید روابط با واشنگتن ایجاد نمی‌کند.

مایک پمپئو در پایتخت قزاقستان نه تنها با «مختار تلئوبردی» وزیر امور خارجه قزاقستان، بلکه با سیاستمداران بزرگ این کشور مانند «قاسم ژامرت تاکایف» رئیس جمهور و «نورسلطان نظربایف» دیدار کرد.

در این دیدارها وزیر خارجه آمریکا به آنان سلام «دونالد ترامپ» را ابلاغ نمود.

پمپئو اظهار داشت: آمریکا و قزاقستان روابط اقتصادی خوبی دارند و هم اکنون احتمال برقراری پروازهای مستقیم بین 2  کشور در دست بررسی است.

وی افزود: علاوه بر همکاری‌های متقابل در زمینه انرژی پتانسیل بالایی برای توسعه روابط در دیگر زمینه‌ها نیز وجود دارد.

پمپئو همچنین تاکید کرد: ما از آزادی قزاقستان مبنی بر انتخاب اینکه با کدام کشور روابط بازرگانی برقرار کند حمایت می‌کنیم ولی اطمینان دارم که اگر این کشور با شرکت‌های آمریکایی همکاری کند بیشتر سود می‌برد.

نفت آمریکا برای بلاروس       

پمپئو با وجود این در چارچوب سفر خود به فضای شوروی سابق از اقدام خصمانه علیه روسیه خودداری و تفهیم کرد که آمریکا نمی‌خواهد جمهوری‌های شوروی سابق را در مقابل انتخاب سخت مسکو یا واشنگتن قرار دهد.

اما دیدارهای وی نشان دادند که آمریکا تلاش می‌کند جمهوری‌های شوروی سابق را از روسیه دور کند و این موضوع در سفر مایک پمپئو به مینسک به طور واضح مشاهده شد.

این نخستین سفر وزیر خارجه آمریکا به بلاروس طی 4 سال اخیر بود.

وزیر امور خارجه آمریکا در مینسک اظهار داشت: ما بررسی می‌کنیم که کدام تحریم‌ها را از روی بلاروس می‌توان برداشت.

همچنین مایک پمپئو گفت: آمریکا می‌تواند نفت مورد نیاز بلاروس را تامین کند و می‌خواهد به این کشور برای ایجاد دولت مستقل کمک کند.

به گفته «دمیتری مارینچنکو» کارشناس بلاروسی، در آمریکا نفت را شرکت‌های خصوصی تولید می‌کنند و به بلاروس هیچ تخفیفی نمی‌دهند و بدین دلیل نفت آمریکا با توجه به حمل و نقل آن از نفت روسیه گران‌تر خواهد بود.  

به عقیده این کارشناس، به احتمال قوی، روسیه در آینده نیز همچنان بزرگ ترین صادرکننده نفت به بلاروس خواهد ماند.

انتهای پیام/ص