به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ،بررسی فهرست رسمی دریافت‌کنندگان ارز ترجیحی تا تاریخ 30 مهر 1404 نشان می‌دهد بخش عمده منابع ارزی تخصیصی بانک مرکزی به واردات نهاده‌های دامی و مواد اولیه صنایع غذایی اختصاص یافته است؛ شرکت‌های «کشت و صنعت مدلل ماهی‌دشت»، «آوا تجارت صبا»، «کشت و صنعت اکسون» و «صبا پیشرو کالا» به‌ترتیب بیشترین ارز ترجیحی را دریافت کرده‌اند.

داده‌های رسمی بانک مرکزی از لیست دریافت‌کنندگان ارز ترجیحی از ابتدای سال تا پایان مهرماه نشان می‌دهد که مجموع تخصیص به چند گروه محدود از واردکنندگان عمدتاً فعال در حوزه کشاورزی، صنایع غذایی و نهاده‌های دامی متمرکز بوده است.

در صدر این فهرست، شرکت «کشت و صنعت مدلل ماهی‌دشت» با دریافت رقمی معادل 571 میلیون و 888 هزار دلار (معادل دلاری) قرار دارد؛ این شرکت از بزرگ‌ترین واردکنندگان نهاده‌های دامی و مواد غذایی اولیه به‌شمار می‌رود، پس از آن، «آوا تجارت صبا» با 396 میلیون دلار و «کشت و صنعت اکسون» با 328 میلیون دلار در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند.

رده چهارم به «صبا پیشرو کالا» تعلق دارد با 304 میلیون دلار تخصیص، در جایگاه‌های بعدی نیز شرکت‌های «ایده‌پردازان کارآفرین» (280 میلیون دلار) و «صنعت غذایی کورش» (226 میلیون دلار) به چشم می‌خورند، که هر دو در زنجیره تأمین کالای اساسی و روغن نباتی فعال هستند.

تمرکز منابع بر واردات خوراک دام، دارو و صنایع غذایی

بر اساس اسناد، 15 شرکت نخست این فهرست، در مجموع بیش از 3 میلیارد دلار ارز ترجیحی دریافت کرده‌اند که حدود 70 درصد کل تخصیص تا پایان مهرماه را شامل می‌شود. سهم اصلی این تخصیص‌ها به واردات ذرت، سویا، روغن خام، کنجاله و نیز مواد اولیه دارویی تعلق دارد.

میان شرکت‌های دارویی، نام‌هایی چون «کوبل دارو»، «بهستان دارو» و «اوین دارو» مجموعاً بیش از 270 میلیون دلار دریافت کرده‌اند. در بخش صنایع غذایی نیز شرکت‌های «مجتمع صنایع غذایی میهن» و «نستله ایران» با تخصیص ارز در محدوده 27 تا 29 میلیون دلار نسبت به دوره‌های پیش افزایش محدود داشته‌اند.

در بخش دولتی، نهاد «شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور» با 169 میلیون دلار در جایگاه هشتم قرار گرفته است که ارز دریافتی آن عمدتاً به تأمین نهاده‌های پایه دام و طیور اختصاص یافته است.

تحلیل ساختاری لیست تخصیصی

اطلاعات نشان می‌دهد حدود 65 درصد از دریافت‌کنندگان ارز ترجیحی فعال در رسته‌های مرتبط با نهاده‌های دامی و محصولات کشاورزی هستند. سهم صنایع غذایی و دارویی در مجموع 25 درصد و بخش تجهیزات و خدمات کمتر از 10 درصد بوده است.

به‌گفته تحلیلگران بازار پول، تمرکز تخصیص در صنایع خوراک و دام نشان‌دهنده تداوم سیاست حمایتی دولت در کنترل قیمت کالاهای اساسی و تأمین بازار داخلی است، با این حال پراکندگی شرکت‌ها در بخش دارویی و غذایی، احتمال اصلاح و بازنگری در فهرست تخصیص‌ها را در ماه‌های آتی بالا برده است.

با توجه به تداوم سیاست تخصیص ارز ترجیحی تا پایان مهر 1404، تمرکز آن بر شرکت‌های بزرگ تأمین‌کننده نهاده‌ها و صنایع غذایی نشان‌دهنده هدف دولت برای حفظ ثبات نسبی در بازار کالاهای اساسی است، با این حال طبق روندهای فعلی، انتظار می‌رود بانک مرکزی در ماه‌های بعد نسبت به اصلاح سازوکار و محدودسازی دایره دریافت‌کنندگان ارز ترجیحی اقدام کند تا از احتمال انحراف منابع جلوگیری شود.