اين مهم همان انگيزه‌اي شد تا در تكاپوي جمع‌آوري مستنداتي برآيم كه در آنها رد پاي اتفاقات روزهاي مشروطه در همدان به جا مانده است.

از زماني كه تصميم به دريافت اطلاعات در اين زمينه گرفتم 5 سال گذشت و اين سال‌ها بيشترين وقتم صرف فيش برداري‌هايي شد از دانسته‌ها و يافته‌هاي به جا مانده از حوادث و اتفاقات مشروطه در همدان.

در هر قدم پاسخ به اين سؤال كه روزگار همدان و همداني‌ها در دوران مشروطيت چگونه گذشته است هسته شكل‌گيري كتابي شد با عنوان «همدان در مشروطه».

در لحظه لحظه تحقيقاتم بيشتر به اين هدف نزديك شدم كه همدان هم، -همچون بيشتر استان‌هاي تأثيرپذير- از اتفاقات مشروطه بي‌بهره نبوده است.

مجيد فروتن نويسنده 44 ساله همداني پس از توصيف فراز و نشيب جمع‌آوري مطالب كتاب ياد شده، عنوان مي‌كند: مرور اتفاقات مهم در آن روزگاران نقطه عطفي خواهد بود براي مردم همدان از آن جهت كه بيشتر به اين مهم خواهند رسيد كه مردمان اين ديار همواره بر رويدادهاي سياسي تأثيرگذار بودند و از آن جمله مي‌توان به تأسيس مجلس «فوايد عمومي» زودتر از ديگر نقاط مملكت، «ساخت بناي مجلس ولايتي»، «انتخاب وكيل براي اولين دوره مجلس شوراي ملي» و اعزام او به مجلس به عنوان نخستين وكيل شهرستاني، اشاره كرد.

اين نويسنده جوان كه اين روزها مشغول جمع‌آوري مجموعه‌اي با عنوان «شعر معاصر همدان» است مي‌گويد: مشروطه انديشه‌هاي نويني را وارد همدان كرد و البته تسهيل در انجام اين امور در آن زمان متأثر از حضور ظهيرالدوله حاكم مشروطه‌خواه در همدان نيز بوده است كه توانست تأثير بسيار روشني بر نقش مشروطه در اين ديار داشته باشد.

به هر ترتيب دوستداران و علاقه‌مندان به آشنايي با تاريخ همدان در روزگار مشروطيت مي‌توانند در كتاب «همدان در مشروطه» با چگونگي وضعيت همدان قبل از مشروطيت، شرايط همدان در روزهاي مشروطيت و فعاليت‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي مردمان اين ديار در آن روزگاران بيشتر از پيش آشنا شوند.

فروتن كه اين كتاب به عنوان سومين اثر تأليفي وي محسوب مي‌شود، معتقد است: پيشينه همدان غني و درخشان است، اما امروزه همدان با پيشينه فرهنگي خود همخواني ندارد و منابع مكتوب موجود كمتر توانسته‌اند بازگوي اين شكوه و عظمت و غناي تاريخي و فرهنگي آن باشند.

به همين دليل هر تحقيقي با پشتوانه علمي و استنادي مي‌تواند در حد خود معرف غناي تاريخي و فرهنگي همدان باشد و اين مهم پايه‌هاي تحقيقات بيشتر در آينده را فراهم مي‌كند.

نویسنده : مریم مقدم

همدان‌پيام