علاقه و میل آدمیزاد به اطلاع از آینده و دانستن آنچه قرار است برای او پیش آید، حسی فطری است که از ابتدای خلقت با او همراه بوده و هست. اما زمانی این میل مشکل زا می شود که انسان سرنوشت و تقدیر خود را در کف فنجان و مهره های فالگیرها جستجو می کند. در آسیب شناسی علاقه مندی های جامعه به فالگیری با حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد محرابی، مدیر موسسه فرق و ادیان به گفتگو پرداخته ایم که در ذیل می آید:

فال و فالگیری در میان افراد جامعه به عنوان یکی از بسترهای اطلاع از وقایع آینده از چه جایگاهی برخوردار است؟

یکی از مسایل خرافی که امروز جامعه ما با آن درگیر است و در بسیاری از موارد موجب وارد شدن آسیب به زندگی افراد می شود، بحث فال و فال گیری است. متاسفانه برخی افراد هنگام مواجهه با مشکلات روزمره به جای اینکه به دنبال کشف راه حل معقول و منطقی و موافق جریان طبیعت باشند یا به مشاوران متخصص مراجعه کنند، به امور ماورائی که آمیخته به خرافات شده پناه می برند و با قرار گرفتن در این مسیر در عوض دریافت پاسخ، به دامن زدن مشکلات خود دچار می شوند.

بیشترین مراجعه کنندگان به فالگیرها از کدام طیف هستند؟ آیا این رجوع در میان افراد تحصیلکرده نیز مشاهده می شود؟

خانم ها و قشر مرفه جامعه بیشترین افرادی هستند که برای موارد مختلف به فالگیرها مراجعه می کنند و به طور کلی در میان مراجعه کنندگان می توان حضور اشخاصی را دید که نه تنها برخلاف تصور ما افراد کم سواد و عامی نیستند، بلکه جزء طیف تحصیلکرده جامعه هستند.

دلیل این موضوع چیست؟ چرا تحصیلات نتوانسته مقابل این سطحی نگری قد علم کند و بایستد؟

مشکلی که متاسفانه ما در کشور با آن مواجه هستیم این است که تحصیلات آکادمیک را با فهم دینی یکی می دانیم. عمق کم باورهای دینی و ضعف نظام آموزش در معارف دینی و خداباوری موجب می شود، افراد به ویژه کسانی که با توسل و توکل از اعتقادت اصیل شیعه بیگانه هستند، اگرچه تحصیلات بالایی داشته باشند اما به انواع خرافات از جمله فال گرفتن روی آورده و زمینه ساز تبعات و مشکلات در زندگی خود و دیگران شوند.

چه عواملی به ترویج فالگیری در جامعه حتی میان قشر تحصیلکرده دامن می زند؟

هر چیزی که در بازار خواهان داشته باشد، قطعا باعث گسترش مشتری می شود. حدود 130 سال است که فالگیری در ایران رواج دارد و حتی در دوران قاجاریه میان خاندان قاجار شیوع عجیبی داشت. امروز گاه در مواردی دیده و شنیده می شود افراد حتی تا ده میلیون تومان برای گرفتن فال قهوه هزینه می کنند! وقتی درآمدی آنچنانی و راحت می توان از قِبَل جهل افراد کسب کرد، بازار این کلاهبرداران داغ می شود. اما دلیل دیگر را می توان نبود آموزش و آگاهی اجتماعی دانست. متاسفانه نه تنها رسانه ها در این زمینه ضعیف عمل می کنند بلکه گاهی اوقات برخی از آنها به گسترش این جریان دامن می زنند. سیمای جمهوری اسلامی در این زمینه اقدامات موثری گاه انجام می دهد و با تولیداتی مردم را هوشیار می کند اما در پاره ای زمان ها مشاهده می شود همین رسانه با پخش فیلم ها و سریال هایی به ویژه در ماه مبارک رمضان به موضوعات ماورائی آنچنان دامن می زند که مردم را به سمت آن سوق می دهد. به طور مثال در برخی از این تولیدات می بینیم در میان انبوه مشکلات، راه نجات به پیرمردی با ریش بلند و درویش مسلک که نمادی از مذهب هم ندارد، ختم می شود. در گذشته مردم برای رفع مشکلات خود به علما مراجعه و با امور دینی مسائل را حل می کردند. بنابراین ضعف در آموزش، روشنگری و تبیین، نبود برخورد قانونی و نظارت موجب شده هر فرد هر کجای این کشور که بخواهد برای خود بساطی بر پا کند و با استفاده از ساده لوحی برخی افراد به ثروتی هنگفت دست پیدا کند.

آیا می توان به پیشگویی فالگیر ها اعتماد کرد؟

اسلام هرگز ما را به حرکت به سوی این مسائل انحرافی یا ماورائی واقعی به جز معجزه آن هم برای اثبات رسالت پیامبران سوق نداده است. متاسفانه گاه دیده می شود کتاب هایی در زمینه کرامات بزرگان دین نوشته می شود که فلان بزرگی چشم برزخی دارد و ... . و گاه دیده می شود در این حوزه اغراق و غلوهای فراوان هم می شود. اگرچه برخی از بزرگان ما به این درجه رسیده اند که دارای چشم برزخی هستند اما نباید این موضوع موجب شود افراد جامعه دست از عقلانیت شسته و به دنبال میانبر برای دست یافتن به حقایق یا رفع مشکلات باشند. ما برای رسیدن به مقامات عالیه منابعی داریم که از قرآن و سنت استخراج شده و دین در اختیار ما قرار داده است و هرگز توصیه به حرکت به سوی این امور ماورایی نشده است.

فالگیری و در پی این قبیل جریانات رفتن چه آثار سوئی می تواند بر سبک زندگی افراد به جای بگذارد؟

حرکت در این مسیر که به دنبال ضعف اعتقادی ناشی از اعتماد نداشتن به خدا و توکل نکردن بر او و توسل نکردن به مقربان درگاه الهی است، علاوه بر خرافی بار آوردن افراد، مشکلات و صدمات جدی در زندگی افراد بر جای می گذارد که از جمله آن می توان به ضررهای اقتصادی قابل توجه، رواج صنعت آلوده و حرام در جامعه، از هم پاشیدگی خانواده ها، وخیم تر شدن مشکلات، سوء استفاده های اخلاقی از بانوان و ... اشاره کرد که سبک زندگی تنش زایی را برای خانواده ها به دنبال دارد.

آیا قرار گرفتن در جریان فال و فالگیری و دنبال کردن آن بیماری تلقی می شود؟

فالگیری بیماری نیست بلکه نوعی جهل است که اگر وسواس نسبت به ادامه آن پیدا کند، ممکن است تبدیل به بیماری های روحی و روانی و تضعیف عقل شود.

سوء استفاده فالگیرها از اشخاص بدترین پیامد منفی است که در این زمینه به وفور دیده می شود. فالگیران با دریافت اطلاعات خانوادگی، مالی و ... از اشخاص که در خلال صحبت های خود به آن اشاره می کنند و بعضا متوجه هم نیستند، از این مساله سوء استفاده کرده و گاه تا پای سرقت از منازل، تعرض و هتک حرمت نیز پیشرفته اند. باید حوزه های علمیه و رسانه ها در این راستا احساس وظیفه و خطر کنند و با ارائه آموزش های صحیح مردم را آگاه کنند. به ویژه مردمی که با ولایت و اهل بیت (ع) ارتباط ضعیفی دارند. ما در این زمینه دچار مشکلات جدی هستیم که باید توسل و تعمیق باورهای دینی را در میان افراد جامعه نهادینه کرده و نهضت اساسی راه بیندازیم. در این راستا حوزه های علمیه، رسانه ها و خانواده ها می توانند کمک شایانی انجام دهند.

منبع: خبرگزاری شبستان

پایان پیام/