در اين روز، رزمندگان استان همدان در قالب لشكر‪ ۳۲‬ انصارالحسين (ع) به ويژه گردان‌هاي ‪۱۵۴‬و ‪156 ‬با انجام عمليات پيروزمندانه انصار، ‬حماسه‌اي فراموش‌نشدني را خلق كردند.

۲۰‬ شهريور سالروز عمليات افتخارآفرین انصار(جزیره) و همه مجاهدان و شهدای بزرگ این حماسه به ویژه سرداران حاج رضا شكري‌پور فرمانده گردان ‪ ۱۵۴‬حضرت علي‌اكبر(ع)، حاج محسن عينعلي فرمانده گردان ‪۱۵۳‬ حضرت قاسم(ع) و حاج محسن اميدي فرمانده گردان ‪ ۱۵۴‬ را گرامی داشته و به این بهانه، گزارش کامل عملیات به نقل از سرتيپ دوم پاسدار رضا ميرزايي به محضر خوانندگان گرامی تقدیم می‌شود.

فتح آغازین جزیره و حفظ آن به دستور امام(ره)

یک رزمنده و پژوهشگر دفاع مقدس در این‌باره گفت: پیش از انجام عمليات خيبر، رژيم متجاوز عراق بخش‌هايي از خاك ايران اسلامي از جمله شهرهاي خسروي و نفت شهر و مناطقي از مهران و قصرشيرين و بخشي از شلمچه و طلائيه را در اشغال خود داشت؛ فرماندهان تصميم گرفتند براي آزادسازي اين مناطق، شهر بزرگ بصره را فتح کنند تا عراق مجبور به تخليه خاك ايران شود. عراقي‌ها مي‌دانستند هدف اصلي ايران در منطقه جنوب، بصره است و به همین دلیل، زمين‌هاي منطقه شلمچه كه نزديك‌ترين راه به بصره بود را پر از موانع و استحكامات و مين و آب‌گرفتگي كرده و لشكرهاي قدرتمند خود را در پشت موانع مستقر كرده بودند. تنها منطقه‌اي كه دشمن از آن غافل شده بود و به دلیل موانع بزرگ طبيعي فكر نمي‌كرد كه در آن‌جا عمليات انجام شود؛ منطقه حور و جزاير مجنون بود.

رضا ميرزایي افزود: فرماندهان بررسي كردند كه اگر رزمندگان به صورت غافلگيرانه مسير 14 كيلومتري حور را بپیمایند و به جزاير مجنون برسند؛ مي‌توانند به جاده العماره- بصره دست يابند و از آن طريق دشمن را محاصره كرده و بصره را بگيرند، به همين منظور عمليات خيبر، طراحي و در سوم اسفند 1362 به اجرا گذاشته شد.

وضعيت جغرافيايي و داخلي جزاير مجنون

وی ادامه داد:اين جزاير در خاك عراق در امتداد مرز ايران و در مقابل منطقه طلائيه قرار دارد كه از شمال به حورهاي شط علي، از جنوب به شهر نشوه عراق، از غرب به جاده العماره- بصره و از شرق به مرز مشترك ايران و عراق و طلائيه منتهي مي‌شود.

میرزایی اظهارداشت: جزاير مجنون، دو جزيره مصنوعي شمالي و جنوبي هستند كه توسط كمپاني‌هاي نفتي بزرگ فرانسه و به كمك وزارت راه و ترابري عراق در منطقه نفت‌خيز مجنون و حورالعظيم در داخل آ‌ب‌ها احداث شده بود تا امكان احداث سكوهاي نفتي و نصب تاسيسات جانبي براي استخراج ذخاير نفت از اين منطقه فراهم شود. جزيره شمالي توسط يك پل به جزيره جنوبي متصل شده بود؛ وسعت اين دو جزاير مصنوعي 200 كيلومترمربع است. ميزان ذخاير نفتي مجنون توسط فرانسوي‌ها، ميلياردها بشكه برآورد شده بود.

وی بیان کرد: در غرب جزاير مجنون، بزرگ راه العماره- بصره واقع شده و فاصله جزاير با شهر القُرنه عراق حدود 15 كيلومتر است در جزاير مجنون حدود 50 حلقه چاه نفت وجود داشت. منطقه جزاير مجنون تحت كنترل سپاه سوم عراق به فرماندهي سرلشكر ماهر عبدالرشيد بود كه تيپ 601 پياده عراق را براي حفاظت از جزاير مجنون مستقر كرده بود.

میرزایی اضافه کرد: در اصل، جزاير مجنون يكي از محل‌هاي عبور رزمندگان به طرف بصره بود. رزمندگان 3 اسفند 1362 حمله‌ خود را آغاز كرده و موفق شدند در گام اول، جزاير مجنون را بگيرند و در گام بعدي به طرف جاده العماره- بصره پيش مي‌رفتند، اما با مقاومت شدید عراقي‌ها روبرو شدند و در نهايت، عمليات براي گرفتن بصره متوقف شد و با فرمان امام خميني(ره)، رزمندگان جزاير مجنون را حفظ كردند.

نقش فراموش‌نشدنی همدان در حفظ جزایر مجنون

این رزمنده دوران دفاع مقدس تصریح کرد: حفظ اين جزاير بسيار سخت و طاقت‌فرسا بود و رزمندگان استان همدان در این زمینه، سهم بزرگي داشتند؛ آن‌ها در گرماي 60 درجه، آب و هواي بسيارنامناسب شرجي و با وجود انبوهي از پشه و موش‌هاي بزرگ گزنده و بدون امكانات بهداشتي در پدهاي جزيره و سطح آب‌هاي شط‌علي‌ و با توجه به اينكه محيط آلوده به مواد شيميايي بود؛ مقاومت مي‌كردند. عراقي‌ها با لشكرهاي مجهز به سلاح‌هاي پيشرفته و با ريختن آتش سنگين توپخانه و بمب‌هاي شيميايي تلاش فراوان كرده بودند كه جزاير را باز پس گيرند، اما رزمندگان لشكر انصار‌الحسين(ع) با پوست و گوشت و استخوان و با اجراي عمليات شهادت‌طلبانه، حماسه‌ها و فداكاري‌هاي بي‌نظيری را در تاريخ دفاع مقدس از خود به يادگار گذاشتند و همچون كوه در برابر دشمن ايستاده و جزاير را حفظ كردند که گوشه‌ای از این مجاهدت در زیر می‌آید:

میرزایی بیان کرد: گردان153 حضرت قاسم(ع) تويسركان در سال 65 به مدت 3 ماه در جزاير مجنون مستقر بود كه ناگهان دشمن، آتش پرحجم خود را روي اين گردان می‌ریزد. رزمندگان به شدت مقاومت مي‌كنند و حاصل این مقاومت، شهادت سردار محسن عينعلي فرمانده دلاور گردان 153 در 27 اردیبهشت 65 بود.

وی گفت: نيروهاي گردان 155 نیز از 22/3/65 در ضلع غربي جزيره جنوبي مجنون مستقر می‌شوند كه عراقي‌ها براي گرفتن جزيره به خط اين گردان حمله مي‌كنند. نيروهاي اين گردان به فرماندهي سردار رشيد اسلام، حاج ستار ابراهيمي تا آخرين نفر مقاومت مي‌كنند. دشمن موفق شده بود پس از انهدام سنگرها و به شهادت رساندن جمعي از رزمندگان يك كيلومتر پيشروي كند آن موقع، گردان‌هاي لشكر انصارالحسين(ع) در دو جبهه مستقر بودند و علاوه بر جزاير مجنون به طور همزمان جبهه خرمشهر، تحويل رزمندگان استان همدان بود. در آن زمان، پيام مهمي از طرف فرمانده لشكر حاج مهدي كياني به وسيله سردار شهيد حاج رضا شكري‌پور در خرمشهر به من رسيد كه دشمن در جزاير مجنون به خط گردان 155 حمله كرده و از ما درخواست نيروي كمكي شده بود؛ با وجود نقش بسیارحساس خرمشهر در آن مقطع از زمان و کمبود نيرو، دست به كار شده و حدود 50 نفر از رزمندگان را كه در خط مستقر بودند، جمع‌آوري كرده و به همراه كادر گردان 154 به فرماندهي حاج‌رضا شكري‌پور به كمك گردان حاج ستار به جزيره فرستاديم و سرانجام با عمليات شهادت‌طلبانه حاج رضا شكري‌پور، نيروهاي دشمن سركوب شده و به مواضع اوليه برگشتند، اما سردار دلاور جبهه‌هاي جنگ حاج‌رضا شكري‌پور 28/3/65 به همراه جمعي از يارانش در جزایر مجنون به شهادت مي‌رسند. اگر فداكاري‌هاي اين سردار دلاور نبود؛ جزاير مجنون سقوط مي‌كرد.

عملیات انصار چگونه آغاز شد؟

میرزایی اظهارداشت: پس از اینکه دشمن از مقاومت رزمندگان برای حفظ جزایر خسته شد؛ سياست‌هاي فشار آتش و احداث پدهاي جديد در جزاير مجنون به ویژه طرح اتصال پد غربي به پد الهويدي در سمت شهر القرنه را به اجرا گذاشت، در اصل دشمن با اين روش به تدريج قصد داشت؛ جزيره جنوبي را بگيرد كه اگر اين اتفاق مي‌افتاد؛ جزيره شمالي هم سقوط مي‌كرد و از این‌رو فرماندهان، اجراي عملياتی تازه برای جلوگيري از فعاليت‌هاي مهندسي دشمن را بسيار ضروري دانستند. در همين راستا، عملياتي به وسيله فرماندهان لشكر انصارالحسين(ع) طراحي و در 20 شهريور 1365 به نام "انصار" به اجرا گذاشته شد. در اين عمليات گردان 154 و گردان غواصي از سه محور به مواضع دشمن حمله كرده و در اولين ساعات، سنگرهاي عراقي‌ها را درهم شكسته و به تيپ 601 پياده، عراق ضربات كوبنده‌اي وارد كردند.

وی افزود:دراين عمليات بسيارسخت و حماسي، فرمانده دلاور گردان 154 سردار محسن اميدي به همراه معاونش سردار محمد تكلو و تعداد زيادي از رزمندگان گردان‌های غواصي و 154 به شهادت مي‌رسند.

میرزایی بیان کرد: در آن زمان گردان 156 که فرماندهي آن را شخصا برعهده داشته و بيشتر نيروهای آن از منطقه اسدآباد بود؛ وارد عمل شده و به كمك نيروهاي عمل‌كننده شتافته، در خط مستقر شده و پاتك‌هاي سنگين دشمن را يكي پس از ديگري در هم شكستيم. آن‌ها موفق به جمع‌آوري تعدادي از مجروحان و شهدا از صحنه نبرد به ویژه از سطح آب شدند، اما متاسفانه پيكر بسياري از اين عزيزان به ویژه فرمانده دلاور، حاج محسن اميدي در خط دشمن برجاي ‌می‌ماند.

وی تصریح کرد: رزمندگان استان همدان در جزاير مجنون، آن‌چنان حماسه و فداكاري از خود نشان دادند كه فرمانده كل سپاه، توانمندي نيروهاي استان همدان را بسيار بالا تشخيص داده و در تير ماه 1365 دستور ارتقاء تيپ انصارالحسين (ع) به لشكر را صادر كرد.

پایان عمليات با پرواز 300 کبوتر از فراز مجنون

میرزایی ادامه داد: پیش از عمليات دشمن بر اين باور بود كه رزمندگان اسلام، ضعيف شده‌اند و پي‌درپي بر شدت تحركات خود اضافه مي‌كرد، اما پس از انجام عمليات عراقي‌ها متوجه شدند كه رزمندگان بسيار مقاوم و قدرتمند هستند و به دلیل صدمه‌اي كه از رزمندگان ديده بود تا پایان جنگ از فعاليت مهندسي و سياست فشار آتش و احداث پد جديد در جزاير مجنون، صرف‌نظر كرد.

وی گفت:سپاه استان همدان، يك سال در جزاير مجنون و حورهاي شط‌علي مستقر بودند و در این مدت، حدود 300 شهيد و هزار مجروح، تقديم نظام مقدس اسلامي كرده و حدود 13 نفر نیز به اسارت رفتند.

سمیه مظاهری