به گزارش کورنگ به نقل از اشراف، اندیشکده «علوم و امنیت بین‌الملل» در مقاله ای به قلم «لایل باکالتوس» نوشت: هیچ یک از اظهارات رسمی ایران تغییر فتوای هسته‌ای را تأیید نمی‌کند. اما تغییر آن در آینده مشخص نیست. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال 1984 (1362) شواهد ضمنی دارد که نشان می‌دهد مقام رهبری، در زمان ریاست جمهوری خود، تصمیم رهبر آن زمان را برای مجاز دانستن و توسعه سلاح هسته‌ای، که به آن «بازدارنده‌ای در دست سربازان خدا» گفته شد، تأیید و اعلام کرده بود.

■ شواهد علنی از تغییر فتوای هسته‌ای آیت‌الله خامنه‌ای وجود ندارد ■

از گفته یکی از مقامات ایران در تاریخ 9 اوت 2005 در جلسه‌ای در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مشخص شد که آیت الله خامنه‌ای فتوایی را مبنی بر منع تولید، انباشت و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای صادر کرده‌است. اخبار جدید این سؤال را به وجود آورده‌اند که آن فتوا تغییر کرده‌ است یا خیر. بر اساس مطالعه اخبار و اظهار نظرهای مقامات ایران در چند ماه گذشته، هیچ شواهد علنی وجود ندارد که آیت‌الله خامنه‌ای فتوای هسته‌ای را تغییر داده ‌است. اینکه آیا آیت‌الله خامنه‌ای فتوا را یک حکم تغییرپذیر می‌داند یا خیر مشخص نیست، چرا که وی در صورتی که منافع ملی ایران را در خطر ببیند، ممکن است آن را تغییر دهد.

دو مقاله و یک تحلیل شخصی اخیر موضوع تغییر فتوای ایران را در اذهان عمومی مطرح کرده است. اولین آن با عنوان «به گفته ایران، دنیای اسلام باید سلاح هسته‌ای داشته باشد» به قلم نویسنده «دیلی کالر» رضا کهلیلی است که با تمرکز بر تحلیل شخصی علیرضا فرقانی، بخشدار اسبق استان کیش و متحد راهبردی مقام رهبری، با عنوان «لزوم دستیابی جهان اسلام به بمب اتم» نوشته شده‌است. سرمقاله «بمب صلح‌آمیز هسته‌ای!» نوشته محمد کاظم انبارلویی که در 21 ژوئن 2012 در یک منبع خبری ایران، رسالت آنلاین، منتشر شد، این موضوع را مطرح کرد که غرب با تهدیدات نظامی علیه ایران در حال فشار آوردن به کشور برای تغییر فتوا و تولید سلاح هسته‌ای است. هیچکدام از مقاله‌ها و تحلیل شخصی که کهلیلی به آن‌ها اشاره کرده‌است حاوی اطلاعاتی که بیانگر تغییر فتوا باشد، نیستند.

■ تأکید مجدد ایران بر فتوای هسته‌ای در بسته پیشنهادی ■

برای درک وضعیت کنونی فتوا، باید اظهارات رسمی اخیر ایران را در طول مذاکرات در حال انجام گروه 1+5 در نظر گرفت؛ اظهار نظرهایی که بسیار همسو با موضع مقام رهبری ایران است. در مقاله 12 ژوئن 2012، که از آژانس خبری مهر تحت عنوان «عدم تعهد به توافقنامه با ایران به ضرر گروه 1+5 است» منتشر شد، سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی، در رأس گروه مذاکره‌کننده ایران، در مورد بسته پیشنهادی 5 نکته‌ای که در مذاکرات 1+5 ارائه شد، توضیح می‌دهد: «بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران شامل 5 نکته در مورد به رسمیت شناختن حق ایران برای برخورداری از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز، همکاری با آژانس (بین‌المللی انرژی اتمی)، اعتمادسازی، همکاری هسته‌ای، و طرح موضوعات غیرهسته‌ای نظیر موضوعات منطقه‌ای بود.» جلیلی همچنین افزود فتوای هسته‌ای تأیید می‌کند که فرآیند غنی‌سازی اورانیوم ایران برای اهداف صلح‌آمیز است. اواخر همان ماه در مذاکرات گروه 1+5 و ایران در مسکو، ایران مجدداً موضوع فتوا را در پاورپوینتی که با عنوان «چارچوب گفتگوهای جامع و هدفمند برای همکاری‌های بلند مدت میان 7 کشور» ارائه داد، مطرح کرد. در این پاورپونت تحت عنوان «مبانی فرآیند» آورده شده است که : «جمهوری اسلامی ایران، یک بار دیگر بر تکالیف خود در معاهده ان پی تی با تمرکز بر مخالفت با دستیابی به سلاح هسته‌ای بر اساس فتوای مقام معظم رهبری تأکید و مجدداً آن را اعلام می‌نماید.»

■ زمان تعیین می‌کند که فتوای هسته‌ای الزام‌آور است یا خیر ■

تا این تاریخ، هیچ یک از اظهارات رسمی ایران تغییر فتوا را تأیید نمی‌کند. این بدان معنی نیست که این فتوا نمی‌تواند تغییر کند یا آیت‌الله خامنه‌ای در آینده آن را تغییر نخواهد داد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سال 1984 (1362) شواهد ضمنی دارد که نشان می‌دهد مقام رهبری، در زمان ریاست جمهوری خود، تصمیم رهبر آن زمان را برای مجاز دانستن و توسعه سلاح هسته‌ای، که به آن «بازدارنده‌ای در دست سربازان خدا» گفته شد، تأیید و اعلام کرده‌است. این حقیقت که فتوا در مذاکرات به عنوان توجیهی برای تداوم غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شود بیانگر این است که این فتوا همچنان برجاست. تنها زمان مشخص می‌کند که این اعلان مذهبی به طریقی معنادار یا در قالب گفته‌ای در مورد نیات مقام رهبری الزام‌آور خواهد بود یا خیر.