حسین ربیعی*: هفته اول تیرماه به عنوان هفته بزرگداشت قوه قضائیه و با پاسداشت شهادت شهید بهشتی و یاران شهیدش نامگذاری شده است.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی یک فصل و ۱۹ اصل به قوه قضائیه اختصاص یافته که به خوبی نشان از اهمیت و جایگاه این قوه دارد. قوه قضائیه به عنوان مرجع رسیدگی به دعاوی مردم و پناهگاه آنان در برابر ظلم و به نوعی خانه اصلی عدالت جمهوری اسلامی ایران است.

وظیفه نظارت بر حسن اجرای قوانین در دستگاه‌های اداری نیز بر عهده قوه قضائیه است و از این جهت هم محل رجوع مردم است؛ بنابر این قوه قضائیه با مردم مسائل و مشکلات آنان و نیز با دستگاه‌های اجرایی رابطه‌ای تنگاتنگ و گسترده دارد.

بر اساس اصل ۱۵۶ قانون اساسی «اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین هم از وظایف ذاتی قوه قضائیه است»، به نوعی ارتباط این قوه با مردم و مسائل اجتماعی و فرهنگی چندبرابر و گسترده‌تر می‌شود با این توضیحات و توصیفات؛ قوه قضائیه و به تبع آن ادارات کل دادگستری در استان‌ها به علت ارتباط گسترده و چندلایه با رویدادهای اجتماعی و فرهنگی، نیازمند رابطه نزدیک، میدانی، مستمر، هدفمند و درازمدت با رسانه‌های رسمی و دارای مجوز به عنوان پل ارتباطی مردم است چرا که رسانه‌ها زبان گویای مردم، ابزار نظارتی و مطالبه گری و محل رجوع مردم هستند.

این ارتباط می‌تواند برکت‌های زیاد و گسترده‌ای را ایجاد کند که سود آن به همه آحاد جامعه برسد. ضمن گرامیداشت یاد و مقام شامخ شهید مظلوم دکتر بهشتی، هفته قوه قضائیه را تبریک گفته و با تکریم مقام بالای قضاوت، تلاش و خدمات ارزنده مجموعه قوه قضائیه در استان دارالجهاد همدان را ارج می‌نهم.

بدون تردید رسانه‌ها تأثیر عمیقی بر جهت دهی به افکار عمومی و فرهنگ سازی در جامعه دارند از جمله در موضوع مهم امیدآفرینی و تحقق عدالت اجتماعی، به‌گونه‌ای که این نقش مؤثر، در ایجاد و تقویت امنیت روانی و اجتماعی جامعه بسیار مهم و برجسته است. مطالبه گری اصحاب رسانه، زمینه را برای برخورد جدی با ظلم و فساد و تبعیض فراهم می‌کند. این روزها با گسترش فضای مجازی و اطلاع رسانی، نقش رسانه‌ها بیش از پیش برجسته شده است.

به نحوی که ارتباط چندلایه و مؤثر دستگاه قضا برای انعکاس اجرای عدالت با رسانه‌ها ضرورتی انکارناپذیر شاید همطراز با اجرای حکم و یا در مواردی بالاتر از اجرای یک حکم در حوزه بازدارندگی داشته باشد.

بدین ترتیب، در راستای تعامل بیشتر بین دستگاه قضائی و اصحاب رسانه موارد زیر پیشنهاد می‌شود:

جهت اثربخشی هر چه بیشتر، پیوست فضای مجازی و رسانه‌ای جهت مسائل حوزه قضائی پیشنهاد می‌شود؛ از جمله در مواردی که ذیل اصل ۱۵۶ قانون اساسی، برای قوه قضائیه به آنها اشاره شده است:

-‬ حل‏ و فصل‏ دعاوی‏ و رفع خصومات‏ -احیای‏ حقوق‏ عامه‏ و گسترش‏ عدل‏ و آزادی‌های‏ مشروع -نظارت‏ بر حسن‏ اجرای‏ قوانین ‏ -کشف‏ جرم‏ و تعقیب‏ و مجازات‏ و تعزیر مجرمین‏ - پیشگیری‏ از وقوع‏ جرم‏ و اصلاح‏ مجرمین.

- در حوزه تعامل با رسانه‌ها برای حمایت ویژه از اصحاب رسانه در مطالبه گری، با توجه به اینکه دو نوع شکایت نشر اکاذیب و تشویش اذهان عمومی بیشترین تکرار را دارد، با در نظر گرفتن اینکه در این دو نوع دعوی، توجه به نیت انتشار و علم به کذب بودن اهمیت ویژه و تأثیرگذار دارد، پبشنهاد می‌شود که در مواجهه با این موارد نگاه حمایتی و مثبت مدعی العموم و بازپرس‌های محترم وفق قانون مطبوعات شامل حال اصحاب رسانه شود. به طور معمول چون در رسانه‌ها با نیت مطالبه گری، موضوعات پیگیری و طرح می‌شوند، به نوعی سوءنیت در انتشار که از عناصر اصلی معنوی برای احراز جرم است، منتفی می‌شود.

در حوزه علم به کذب بودن نیز تقریباً هیچ رسانه رسمی با علم به قطعی بودن کذب، دست به انتشار اکاذیب نمی زند.

- با توجه به ضرورت حمایت از اقدامات برجسته و مهم قوه قضائیه و اهمیت انعکاس آنها بویژه در دوره جدید که بر محور تحول قضائی می‌باشد، تعامل و همکاری مشترک جهت بهره برداری مناسب از ظرفیت رسانه‌های استانی می‌تواند بیش از پیش، چهره مصمم و انقلابی و درخشان مجموعه قوه قضائیه را در مبارزه با فساد، اعاده حق و برقراری عدالت در جامعه استان همدان منعکس کند.

- در این راستا، رسانه می‌تواند به عنوان پل ارتباطی بین مردم و مجموعه دادگستری یا دادسرا در نقش انعکاس دهنده و بیان کننده اثرات و نتایج قابل لمس اقدامات قوه قضائیه، جهت تقویت اعتماد عمومی، با اطلاع رسانی و تولید محتوای مناسب، در موضوعات مهم از قبیل حقوق شهروندی، تقویت قانون مداری، پاسخگویی مسئولین و متولیان، مبارزه با مفسدان اقتصادی و مفسدان اجتماعی، تقویت حضور و مشارکت‌های سازنده همگانی در برقراری و پایداری عدالت و فرهنگ سازی در این زمینه، اصلاح سبک زندگی و امید آفرینی و ارتقا اعتماد و باور عمومی، پیشگیری و مبارزه با جرم و آسیب‌های اجتماعی، همکاری و ایفای نقش کنند.

* کارشناس رسانه و فضای مجازی

منبع خبر: خبرگزاری مهر