مهدی حسینی

چهرههایی که تا قبل از حضور خود در تهران متحمل سنگینترین فشارها از سوی آمریکا واسرائیل و دیگر کشورهای غربی شدند تا از حضور در این اجلاس بینالمللی منصرف شوند.اما به نظرمیرسد که با توجه به برگزاری موفق این اجلاس در تهران، کارتهای این بازی سیاسی به گونهای کنار هم قرار گرفت که به مذاق کشورهای غربی خوش نیامده است.

حضور این شخصیتها درتهران، پاشنه آشیل اسرائیل

دراین بین تردیدی نیست که تلاش برای جلوگیری از عدم حضور هر کدام از این سه چهره سیاسی در راستای اهداف خاصی صورت گرفت. فرهاد طاعتی، استاد دانشگاه وتحلیلگر سیاسی، دراین زمینه میگوید: فشار برای عدم حضور محمود عباس، رئیس جمهور تشکیلات خود گردان فلسطین، در این جهت بود که غرب علاقهای به در محوریت قرار گرفتن موضوع فلسطین در این اجلاس نداشت. چرا که آنها به خوبی به این مسئله واقف بودند که در صورت ذکر موضوع فلسطین دربیانیه پایانی و حمایت از آن و حضور محمود عباس در این نشست، این اسرائیل است که متضرر خواهد شد.

همچنین این استاد دانشگاه درباره تلاشهای اسرائیل برای نیامدن مرسی به تهران براین باور است که اسرائیل به هیچوجه علاقهای به برقراری ارتباط دوباره قاهره با تهران ندارد. آن چنان که صحبتهای مرسی درباره ایران و خواندن ایران به عنوان شریک استراتژیک از سوی او، یک ناکامی مایوس کننده برای بنیامین نتانیاهو بود. نباید این موضوع را فراموش کرد که آمریکا هم علاقهای به این حضور مرسی در تهران نداشت و حتی میتوان حضور چندی پیش هیلاری کلینتون در قاهره و ملاقات با مرسی را در این جهت دانست. هم آمریکا و هم اسرائیل این نکته را مد نظر داشتند تا با جلوگیری از حضور مرسی در تهران به نوعی پل ارتباطی ایران را با مصر و اخوانالمسلمین برای همیشه قطع کنند.

علاوه براین، به باور طاعتی حضور نیافتن مرسی در تهران می توانست به اختلال در نشست تهران منجر شود. به همین دلیل آمریکا تلاش داشت تا با جلوگیری از حضور او به عنوان رئیس قبلی اجلاس در روند برگزاری این نشست و انتقال ریاست دورهای به ایران مشکل ایجاد کند که با حضور مرسی وصحبتهای او درباره ایران تمام این تلاشها علاوه بر بیثمری، به معنای یک شکست سیاسی برای آمریکا تلقی میشود.

نبرد بر سر بانکی مون، پیروزی برای ایران

دراین میان نباید از این مسئله هم چشم پوشی کرد که بانکی مون با آمدن به تهران موج خبری قوی به وجود آورد که این موج از دید کارشناسان وتحلیل گران پنهان نماند.به گونهی که حتی مهدی خلجی که از منتقدان همیشگی جمهوری اسلامی محسوب میشود در مصاحبه خود با شبکه الجزیره از حضور بانکی مون در تهران به عنوان یک اتفاق مهم یاد کرد.

فرهاد طاعتی میافزاید: حضور بان کی مون در تهران به نوعی وجه این اجلاس را در نزد افکار عمومی قویتر کرد. از طرف دیگر قبل از شروع این اجلاس فشارها بر دبیر کل سازمان ملل آنقدر افزایش پیدا کرده بود که حتی برخی رسانهها از عدم حضور او دراین نشست سخن به میان آوردند. به طوری که در دو روز مانده به شروع شانزدهمین اجلاس غیرمتعهدها مسئله حضور او به یک نبرد سیاسی میان ایران وآمریکا تبدیل شد. همه کارشناسان در انتظار برنده این نبرد بودند که با حضور بان کی مون در افتتاحیه و دیدار او با مقامات جمهوری اسلامی، ایران برنده این نبرد شد. از طرف دیگر باید به این مسئه هم اشاره کرد که تهران با دعوت از بان کی مون و دریافت پاسخ مثبت از سوی او، توانست یک جنگ روانی چندجانبه برعلیه خود را خنثی کند که این موضوع تا مدتها به عنوان یک برگ برنده در اختیار ایران خواهد بود.

با توجه به اتفاقات جدید پس از نشست و حضور این شخصیتها در تهران، آمریکا و اسرائیل باید راه دیگری در پیش گیرند. طاعتی براین مسئله تاکید میکند که حضور 120 کشور غیرمتعهد در تهران در روزهای آینده میتواند یک عامل مهم فشار سیاسی بر روی آمریکا و اسرائیل برای تغییر سیاستهای خود در قابل تهران باشد. چرا که تهران در افکار عمومی جریان سازی کرده است.