به گزارش کورنگ، كنگره به مدت 3 روز و از 28 بهمن‌ماه در همدان آغا ز به كاركرد. اين همايش هر سال در بهمن‌ماه از سال 1361 در سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني كشور برگزار می‌شود.

امسال نیز اين گردهمايي همزمان در 12 استان به صورت رويكردهاي تخصصي و بين‌المللي برگزار شد. در حالي كه محور اين گردهمايي در مشهد زمين‌شناسي بنيادي، در اروميه نجات درياچه اروميه، در اهواز زمين‌شناسي نفت و در شيراز علوم زمين و آب، در همدان به دليل ظرفيت بالاي غار هزارتوي عليصدر اين گردهمايي با محوريت غارشناسي برگزار شد.

افتتاحیه این کنگره با حضور رئیس اتحادیه جهانی غارنوردی، معاون عمرانی استانداری، مدیرکل ورزش جوانان استان، معاون و رئیس مرکز مطالعات اکتشافات سازمان جغرافیايي نیروهای مسلح کشور، معاون دانشجویی در دانشگاه بوعلی سینا برگزار شد.

انتخاب دبیر بومی لازمه بهره بردن از پتانسیل‌ها

معاون عمرانی استان در این همایش به ظرفیت‌های مناسب استان از لحاظ علمی و تجربی در خصوص علوم زمین اشاره کرد و گفت: این گونه همایش‌ها باید با رویکردهای مثبت بر پتانسیل‌های استان برگزار شود، به طوری که مطالعه و تحقیق غار علیصدر از وجوه مختلف نیز برای استان مهم است و ضرورت دارد، توجه ویژه به محیط زیست، اکوسیستم و آبدهی غار شود.

محمودرضا عراقی نگاه زیربنایی و توسعه‌ای در کشور را زمینه‌ساز اهتمام و توجه ویژه به علوم پایه بویژه علوم زمین‌شناسی دانست و به شناسایی بخش عمده‌ای از ناشناخته‌های علوم زمین در مقاطع مختلف از طریق دانشگاه بوعلی‌سینا و سازمان‌های مردم نهاد تخصصی مانند سازمان نظام مهندسی نیز گریزی زد.

وی گفت: غار علیصدر نمونه‌ای از اکتشافات مهم در استان است، اما نباید از دیگر پدیده‌های منحصر به فرد زمین‌شناسی در استان غافل شویم، بلکه باید اهتمام ویژه‌ای به توده آذرین الوند و دگرگونی‌های مجاور که سبب تشکیل ذخایر بسیار ارزشمند کانی‌های فلزی و غیرفلزی شده است، داشته باشیم.

معاون استاندار همدان اظهار داشت: در این همایش‌ها باید رویکرد ژئو توریسم به عنوان یک نوع گردشگری آگاهانه نیز لحاظ و جلوه‌های آن به درستی معرفی شود و از نظریات و تحقیقات محققان و صاحبنظران در حفاظت و بهره‌برداری بهینه از جاذبه‌های موجود در استان بهره‌مند شویم.

وی در پایان از انتخاب نشدن دبیر اجرایی استانی برای برگزاری این کنگره گلایه کرد و گفت: در صورت انتخاب دبیر بومی بهتر می‌توانستیم از پتانسیل‌های استانی بهره‌مند شویم.

نقش مهم گردهمايي در تدوين چشم‌اندازهاي آينده كشور است

فريبرز قريب يكي از دبيران علمي همايش، هدف از برگزاري اين چنين همايش را با اين گستردگي در سطح كشور ايجاد فضاي هم‌انديشي و بخش‌هاي مختلف علوم زمين به منظور شناخت چالش‌ها و ارائه راهكارهاي مناسب در سياستگذاري‌هاي كشور دانست و تأكيد كرد: اين گردهمايي در تدوين برنامه‌هاي 5 ساله يا چشم‌اندازهاي آتي كشور نقش بسيار مهمي داشته و نتايج بسيار ارزنده‌اي را به دنبال خواهد داشت.

رئيس مركز پژوهش‌هاي كاربردي سازمان زمين‌شناسي افزود: علوم زمين گستره علمي بزرگي است كه يكي از زيرمجموعه‌هاي آن، غارشناسي است. غارها فضاي خالي درون لايه‌هاي پوسته زمين هستند كه از جهات مختلف اهميت داشته و كاربرد دارند. پس شناخت آنها به صورت علمي امري حياتي است. بدين منظور مقرر شد تا نخستين همايش غارشناسي ايران در استان همدان با وجود غار عليصدر به عنوان بزرگترين و زيباترين غار آبي كشور با حضور اساتيد داخلي و خارجي به صورت بين‌المللي برگزار شود.

وي ادامه داد: پيرو اين تصميم گرفته شده صاحب‌نظراني از مركز پژوهش‌هاي كاربردي سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني كشور و فدراسيون كوهنوردي و صعودهاي ورزشي به اتفاق با مراجعه به دستگاه‌هاي اجرايي و علمي ذيربط در كشور بويژه استان همدان و جلب حمايت آنها، مقدمات برگزاري اين همايش فراهم شد.

تعیین ظرفیت بازدیدکنندگان پارامتر مهم حفاظت از غارها

دبیر دوم علمی این گردهمایی نیز گفت: کشور از لحاظ وجود غار موزه غارشناسی است. به طوری که نبود شناخت از وجود غارها می‌تواند مسائل و مشکلاتی در پروژه‌های بزرگ هیدوژونولوژیک ایجاد کند، چه بسا در سدسازی مشکلاتی پدید آورده است.

احمد افراسیابیان، با بیان اینکه غارشناسی در ساخت بنا، ساختمان‌ها، سدسازی، مترو، چینه‌شناسی، زیست‌شناسی، دبیرینه‌شناسی و... کاربرد دارد، اظهار داشت: برای تأمین آب و حتی در صنعت می‌توان از غارها استفاده کرد.

وی با بیان اینکه غارها پتانسیل بالايی در جذب توریست داخلی و خارجی دارند، تصریح کرد: باید پایش و حفاظت از غارها را داشته باشیم، اما متأسفانه در این زمینه عقب هستیم و ستاد حفاظت کم کار کرده است.

افراسیابی بر مقدار ظرفیت بازدیدکنندگان به عنوان یکی از پارامترهای مهم مربوط به حفاظت از غارها تأکید کرد و گفت: این مهم به حفظ اتمسفر داخل غار نیز کمک شایانی می‌کند.

وی با بیان اینکه تحقیقات نشان می‌دهد بازدید یک ساعته هر نفر از غارها 60 کالری انرژی، 40 گرم بخار آب و 20 لیتر دی اکسید‌کربن آزاد می‌کند، افزود: بنابراین باید با نصب دستگاه اتوماتیک، پایش حفاظت از غار را داشته باشیم که به مدیریت غار نیز کمک می‌کند علاوه بر این بهتر است، رطوبت‌سنج نیز در غارها نصب شود.

دبیر دوم علمی کنگره در بخش دیگری با اشاره به اینکه باید در ایران هیأت صخره‌نوردی راه بیندازیم تا جوان‌ها در روزهای تعطیل کامپیوتر بازی نکنند، اظهار داشت: مطالعاتی برای شناسایی و انتخاب صخره‌ها برای صخره‌نوردی انجام شود؛ چراکه این رشته بسیار ارزان و مفید است.

وی تأکید کرد: بین کمیته غارنوردی و غارشناسی باید ارتباطی برقرار شود به طوری که کمیته غارنوردی از دانش غارشناسی استفاده کند.

افراسیابیان با بیان اینکه باید در همه استان‌ها کمیته غارنوردی شکل گیرد، تصریح کرد: شناخت پدیده غارشناسی و مراحل و تکامل غارها با توجه به گسترش فراوان غارها در کشور ضروری است، به طوری که این امر بروز مشکلات و مسائل در پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای را کاهش می‌دهد.

وی افزود: با توجه به اینکه غارنوردان به غارشناسی نیاز دارند، بنابراین باید علاوه بر ایجاد کمیته غارشناسی، بانک اطلاعاتی و اطلس غارهای کشور تهیه شود و نقشه‌برداری از آنها صورت گیرد. وی خاطرنشان کرد: حفاظت و حراست از غارها تنها وظیفه حکومت و دولت نیست، بلکه وظیفه‌ای همگانی است و با در دسترس قرار دادن رسوبات غارها در ورودی، مانع از کندن دیواره‌ها توسط بازدیدکنندگان شویم.

این مراسم در حالی ادامه یافت که مدیرکل اداره ورزش و جوانان استان همدان به شناسایی افزون بر 58 غار در استان اشاره کرد و گفت: غار علیصدر و سراب بهترین آنها محسوب می‌شود. عبدی افتخاری با بیان اینکه غارنوردی یکی از رشته‌های زیرمجموعه کوهنوردی است، افزود: این رشته 60 سال است در استان راه‌اندازی شده و پیشکسوتان، مدرسان و غارنوردان بزرگی در استان وجود دارد و با توجه به اینکه هر غارنورد باید سنگ‌نورد خوبی باشد در آینده با افتتاح مجموعه سنگ‌نوردی مرحوم میرزاجانی سنگ‌نوردان خوب و توانمندی تربیت خواهد شد.

وی ادامه داد: این مجموعه بی نظیر شامل دیواره‌ای با ارتفاع 24 متر است و در رشته‌های سرطناب، سرعت و بلدرینگ سنگ‌نورد تربیت می‌کند. افتخاری پیشنهاد کرد: اطلاعات علمی مراکز دانشگاهی به کوهنوردان و غارنوردان انتقال یابد به طوری که ارتباط تنگاتنگ و نزدیکی بین علم و عمل شکل گیرد تا به توسعه این ورزش کمک کند.

رئیس اتحادیه جهانی غارنوردی در این کنگره گفت: برای اولین‌بار به ایران سفر کرده‌ام. و جالب است که ایرانی‌ها علاقه‌مند به بحث غار و غارنوردی هستند.

دکتر وو افزود: اکولوژی غارها در بحث غارشناسی بسیار مورد اهمیت است.

رئیس اتحادیه جهانی غارنوردی در ادامه گفت: غارنوردی‌ها و فعالیت‌های انجام شده در این زمینه باید سیستماتیک باشد و به اکولوژی اصلی غار صدمه نزند، بنابراین حفظ و نگهداری غارها بسیار مورد اهمیت است.

وی بیان کرد: مقالات خود را در زمینه غارشناسی و تحقیقات زمین‌شناسی که در 25 سال پیش انجام داده‌ام را در این کنگره به همراه خود آورده‌ام.

دکتر وو تأکید کرد: همه فعالیت‌هایی که در اکتشافات غار انجام می‌شود، باید بیشتر مورد حمایت قرار بگیرد و در حالی كه به برگزاری تورهای غارنوردی اشاره‌ای و عنوان کرد باید فعالیت‌هایی که در غار انجام می‌شود، علمی باشد در غیر این صورت به غار آسیب خواهند رساند و برای جلوگیری از این آسیب‌ها باید تحقیقات و پژوهش‌های جدی صورت گیرد.

همدان از غار علیصدر به خوبی بهره گرفته است

نماینده سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح کشور گفت: بیش از 600 غار در 31 استان داریم که 200 مورد آن در اطلس غارهای کشور مورد مطالعه قرار گرفته است.

علیرضا عباسی‌سمنانی افزود: مشهورترین غارهای استان همدان شامل غار علیصدر، قلعه جو، گاماسیاب و هیزج است.

وی با بیان اینکه از غارها می‌توان به عنوان مکان‌های توسعه اقتصادی بهره برد، ادامه داد: استان همدان نیز از غار علیصدر استفاده‌های زیادی کرده است.

عباسی‌سمنانی خاطرنشان كرد: باید قبل از هر گونه فعالیت عمرانی و توسعه‌ای اطلاعات جامعی از عوارض طبیعی غارهای موجود در کشور پیدا کرد و در اختیار ادارات عمرانی، توریستی و ورزشی قرار دارد، اما متأسفانه اشکالات در این زمینه به وفور دیده می‌شود.

وي گفت: در اطلس غارهای کشور نام غار، تقسیمات کشوری، ارتفاع غار از سطح دریا، نزدیک‌ترین روستای مجاور، نوع غار، جهت جغرافیایی دهانه غار، ابعاد غار، دسترسی به وضعیت غار، پوشش گیاهی و زیست‌شناسی و زمین‌شناسی غار و... با هدف توجه به جاذبه‌های توریستی جمهوری اسلامی، استفاده از اطلاعات استخراج شده در امور دفاعی و امنیتی و شناخت پدیده‌های محیطی در راستای پروژه‌های عمرانی لحاظ شده است.

معاون دانشجویی دانشگاه بوعلی سینا نیز در این همایش گفت: در دانشگاه اسلامی نباید تنها به ظواهر و متون توجه کنیم بلکه باید موضوع علم در علوم فنی مهندسی، طبیعی و علوم پایه را فعل خدا قرار دهیم. مرتضی هزاوه ای گفت : با توجه به اینکه علوم زمین فراتر از یک شاخه علمی است بنابراین محورهایش پایه خوبی برای مطالعه در فعل خداست.

وی خطاب به دانشجویان و اساتید تاکید کرد: نگاه عمیق علمی شان را الهی کنند در این صورت است که دانشگاه اسلامی می شود.

دکتر هزاوه ای در بخش دیگری به وجود دو غار تاریخی در منطق قرآن و اسلام که خاستگاه دو حرکت مهم اند نیز اشاراتی کرد و گفت: وجود غار حراء و اصحاب کهف در طول تاریخ پیامدهای فرهنگی و مذهبی غار را نمایان می کند و محققان می توانند بر روی مختصات این غارها پژوهش کرده و به عظمت الهی و شناخت خداوند رهنمون شوند.

توان فنی فدراسیون کوهنوردی در غارنوردی

دبیر فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی جمهوری اسلامی گفت: توان فنی فدراسیون در بحث غارنوردی برای انجام پروژه های علمی قابل توجه است. هادی سامری افزود: فدراسیون کوهنوردی با توجه به داشتن پتانسیل فنی در بحث غارنوردی برای تهیه تحقیق در زمینه پروژه های علمی اعلام آمادگی می کند.

وی در ادامه اظهار داشت: تهیه، تدوین و ترجمه جزوات آموزشی در مقطع مقدماتی، پیشرفته، مربیگری غارنوردی، تهیه و تالیف جزوه نقشه برداری غار، تهیه و تالیف جزوه آموزشی زمین شناسی، تهیه و تدوین آین نامه های این مباحث، برگزاری دوره‌های آموزشی برای 951 نفر غارنورد و 144 نفر غارنورد پیشرفته، برگزاری دوره‌های مربیگری درجه 2و 3 در هشت دوره به ترتیب برای 86 و 17 نفر، برگزاری دوره‌های زمین‌شناسی برای 358 نفر، برگزاری دوره آموزش نقشه برداری و نقشه کشی برای 146 نفر و برگزاری دوره آموزشی پزشکی غارنوردی برای بیش از 400 نفر از جمله فعالیت‌های فدراسیون به شمار می‌آید.

گفتني است؛ تعداد 61 مقاله تخصصي در زمينه‌هاي مختلف غارشناسي به دبيرخانه همايش ارسال شد كه پس از داوري انجام شده، 35 عدد از مقاله‌ها به عنوان سخنراني و 22 عدد از آنها نيز براي ارائه به صورت پوستر پذيرفته شده‌اند.

در اين همايش 3 روزه پس از بازديد میهمانان از غار علیصدر كارگاه‌هاي متعدد آموزشي- علمي برگزار خواهد شد.

منبع: همدان پیام