به گزارش کورنگ به نقل از تسنیم، همدان از 10 سال گذشته با تنش شدید آبی مواجه شده و همین امر موجب بروز مشکلات بسیاری در زمینه تامین آب شرب شهرهای استان شده است.مدیران حوزه آب استان همدان برای جلوگیری از قطعی آب در سطح شهرها تلاش بسیاری داشته و مردم را به صرفه‎‌جویی در مصرف آب دعوت می‌کنند تا بتوان مشکلات کم‌آبی را مدیریت کرد.

اما باید به این نکته توجه داشت که نزدیک به 90 درصد از منابع آبی استان همدان در بخش کشاورزی، هفت درصد در بخش شرب و سه درصد در بخش صنعت مصرف می‌شود و این آمار نشاندهنده این است بخش کشاورزی بیشترین مصرف آب را دارد.

حال باید به این نکته توجه داشت که باید مدیریت بهینه آب در بخش کشاورزی که بیشترین مصرف آب را دارد صورت گیرد ولی متاسفانه در سالهای اخیر مدیریت بهینه آب در بخش کشاورزی همدان به تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم آبیاری تحت فشار منتهی شده است.

اجرای سیستم آبیاری تحت فشار در اراضی کشاورزی خود با مسائل و مشکلاتی مواجه بوده و راندمان بالایی را در مصرف بهینه ندارد ولی بحث اصلی در این گزارش کشت محصولات پرآب بر در اقلیم خشک و نیمه خشک همدان است.

از پنج سال گذشته شاهد افزایش سطح زیرکشت محصولات پرآب بری همچون سیب زمینی، یونجه و تاحدودی هندوانه در استان همدان هستیم که سبب تشدید بحران آب در منطقه شده است.

متاسفانه عدم تناسب بین بهای آب مصرف شده و قیمت نهایی محصول یکی از مشکلاتی است که استان با آن روبه‌رو بوده و پدیده صادرات آب مجازی ضربه سنگینی به منابع آبی استان همدان وارد کرده است.

براساس اظهارنظر برخی کارشناسان و کشاورزان، پس از اعلام مسئولان استان همدان در زمینه کمبود آب و وجود بحران در این حوزه، گویا کشاورزان به تکاپو افتاده‌اند تا بیشترین بهره‌بهرداری را از منابع آبی موجود داشته باشند که از این رو به کشت محصولاتی همچون هندوانه پرداخته‌اند.

 مسئولان جهاد کشاورزی استان همدان بارها به تغییر الگوی کشت در استان همدان تاکید داشتند ولی متاسفانه ضعف در حوزه فرهنگ‌سازی و ترویج آموزشهای اصولی در این زمینه سبب شده تا کشاورزان همچون سابق به کشت محصولات پرآب بر در همدان ادامه داده و توجهی نسبت به منابع آبی نداشته باشند.

مسئولان جهاد کشاورزی استان همدان به خوبی به محدود بودن منابع آبی در استان همدان واقف هستند ولی جای سوال دارد چرا اجازه کشت محصولات پرآب بر و غیراستراتژیک همچون سیب زمینی، هندوانه و یونجه در استان همدان داده می‌شود.

براساس آمارهای اعلام شده از سوی مسئولان جهاد کشاورزی همدان، در استان همدان نزدیک به چهار هزار هکتار از اراضی کشاورزی به زیرکشت هندوانه رفته که سالانه نزدیک به 102 هزار تن محصول هندوانه در آن تولید می‌شود.

براساس اعلام کارشناسان کشاورزی نیز هر کیلوگرم هندوانه برای تولید به 400 لیتر آب نیاز دارد که با یک حساب سرانگشتی می‌توان به این نتیجه رسید که تولید هندوانه در همدان 40 میلیارد لیتر آب خورده است.

در اوایل فصل برداشت شاهد صادرات این محصول به کشورهای عربی همسایه بودیم که سبب شد قیمت هندوانه در بازار داخلی نیز منطقی باشد اما پس از توقف صادرات هندوانه به کشورهای همسایه به سبب بالا بودن "اوره" قیمت این محصول در بازار داخلی نیز کاهش یافت تا جایی که این روزها شاهد هستیم هندوانه در بازار همدان به کیلویی 200 تومان رسیده و برخی نیز برای اینکه محصول خود را بفروشند هر عدد هندوانه را 500 تومان می‌فروشند.

سازمان جهاد کشاورزی همدان بارها اعلام کرده که از کشاورزانی که اراضی خود را به زیر کشت هندوانه می‌برند حمایت نمی‌کند ولی سازمان جهاد کشاورزی باید در این زمینه ورود پیدا کرده و برخورد جدی با این کشاورزان داشته باشد چراکه دیگر زمان آن نیست با اینگونه اقدامات مماشات شود.

در کنار بسیاری از کشاورزان تلاش‌گر و زحمتکش در استان همدان برخی کشاورزان سودجو نیز هستند که متاسفانه توجهی به حفاطت از منابع آبی نداشته و تنها به سود خود فکر می‌کنند که این امر سبب می‌شود بدون هیچ معیاری به برداشت آب از منابع زیرزمینی اقدام کنند.

بهره‌وری آب در بخش کشاورزی همدان وجود ندارد

معاون عمرانی استاندار همدان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، با اشاره به اینکه در زمینه استفاده از منابع آب در بخش کشاورزی بهره‌وری وجود ندارد، شکی نیست، گفت: تغییر الگوی کشت در همدان طولانی شده که باید در این زمینه تسریع صورت گیرد.

محمودرضا عراقی با اشاره به اینکه در استان همدان از آب استفاده بهینه نکرده و بهره‌وری لازم در تولیدات کشاورزی وجود ندارد، شکی نیست، تصریح کرد: استان همدان با کشاورزی عجین شده و اگر به کشاورزان گفته شود که هندوانه کشت نکنید باید جایگزینی برای آن ارائه شود.

وی با بیان اینکه سالهاست تغییر الگوی کشت در دستور کار بوده ولی روند آن طولانی شده است، عنوان کرد: اگر قیمت آب و برق را در بخش کشاورزی واقعی کنیم کشاورزان حاضر نیستند آب و برق را به صورت بی‌رویه برای کشت هندوانه مصرف کنند.

عراقی با اشاره به اینکه دولت برای برق بخش کشاورزی سوبسید پرداخت می‌کند، تاکید کرد: باید در زمینه مدیریت آب در حوزه کشاورزی اقدامات لازم صورت گیرد چراکه با منابع آبی محدود نباید اجازه کشت محصولات پرآب بر و غیراستراتژیک را صادر کرد.

معاون استاندار همدان با اعلام اینکه وضعیت منابع آبی استان همدان در حال حاضر مطلوب نیست، گفت: بخش کشاورزی به عنوان حوزه‌ای که بیشترین مصرف آب را دارد باید میزان راندمان آب را افزایش دهد که یکی از این راه‌ها استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار است.

کشت محصولات پرآب‌بر، تنش آبی را در همدان تشدید می‌کند

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای همدان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، با تاکید بر اینکه سازمان جهاد کشاورزی از کشت محصولات پرآب بر و کشت دوم در همدان جلوگیری کند، اظهار داشت: کشت محصولات پرآب بر همچون هندوانه و سیب زمینی در دشتهای ممنوعه و بحرانی همدان تنش آبی را در همدان تشدید می‌کند.

مرتضی عزالدین با اشاره به اینکه در استان همدان با 240 میلیون مترمکعب کسری مخزن روبه‌رو هستیم، افزود: سطح دشتهای استان همدان به سبب برداشتهای بی‌رویه و اضافه برداشت هر سال یک متر افت کرده که این رقم در دست کبودراهنگ دو برابر است.

وی با بیان اینکه بخش کشاورزی سالهای سال بهایی بابت آب برداشت شده پرداخت نمی‌کند، افزود: تا زمانی که آب در بخش کشاورزی رایگان باشد وضعیت استفاده به همین روال بوده و کمتر شاهد مصرف بهینه آب در این بخش هستیم.

عزالدین با اشاره به اینکه همگان باید به تنش آبی در استان همدان واقف باشند، تصریح کرد: برخی از کارشناسان اعلام می‌کنند که بحران آب در سال‌های آینده آغاز می‌شود ولی باید به این مسئله توجه داشت که تنش آبی در همدان از سال‌های قبل آغاز شده و مدیریت آن نیازمند همراهی اقشار مختلف مردم است.

وی با بیان اینکه دشتهای استان همدان در 15 سال گذشته سبز و پرآب بوده است، افزود: اما امروز به سبب برداشتهای بی‌رویه و کشت محصولات پرآب بر همچون هندوانه، سیب زمینی، خیار و یونجه نه تنها آبی در این دشتها باقی نمانده بلکه در حال بیابانی شدن نیز هستند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‎ای استان همدان تاکید کرد: متوسط جهانی برداشت از منابع آبی زیرزمینی 40 درصد بوده و این رقم در کشورهای پیشرفته تنها 30 درصد است که نشان از اهمیت نگهداری بالای منابع آبی است.

عزالدین با اشاره به اینکه متوسط برداشت آب از منابع زیرزمینی در ایران 80 درصد بوده که این رقم در استان همدان 100 درصد است، افزود: سالانه یک متر از سطح آب‌های زیرزمینی استان همدان کاهش می‎یابد و متاسفانه برداشت‎های غرمجاز و بیش از حد در دشت کبودراهنگ سبب شده تا بیش از 2 متر افت داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه بیشترین منابع آب در استان همدان معادل 92 درصد در بخش کشاورزی همدان مورد استفاده قرار می‎گیرد، تصریح کرد: بخاطر اینکه آب به صورت رایگان در اختیار کشاورزان قرار می‎گیرد آنها تنها به دنبال منافع خود بوده و در مصرف آب بهره‎وری و صرفه‎جویی را لحاظ نمی‎کند.

کیفیت پایین هندوانه سبب کاهش قیمت این محصول در بازار شد

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت همدان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، اظهار داشت: عدم برنامه‌ریزی مناسب و کیفیت پایین هندوانه سبب شده تا فروش این محصول در بازار با قیمت پایین صورت گیرد.

حمیدرضا متین با اشاره به اینکه در ابتدای ورود هندوانه به بازار قیمت این محصول 1650 تومان بود، افزود: قیمت هندوانه به سبب صادرات در ابتدای ورود به بازار بالا بود ولی پس از بروز مشکلات غذایی در این محصول و بالا بودن "اوره" محموله‌های صادراتی برگشت خورد .

وی افزود: در ابتدا چشم‌انداز خوبی برای بازار هندوانه دیده شده بود ولی شکست صادرات این محصول تمام این موارد را از بین برده و قیمت هندوانه در بازار به شدت افت کرد.

متین تاکید کرد: باید برنامه‌ریزی صحیحی برای کشت و فروش هندوانه صورت گیرد که کنترل سطح زیرکشت مهمترین اقدام در این زمینه بوده و سبب می‌شود تا مردم و کشاورزان متضرر نشده و هر یک به منافع خود دست یابند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر اینکه سیاست‌گذاری در بخش کشاورزی باید به گونه‌ای باشد که واحدهای تولیدی و صنعتی نیز آسیب نبینند، گفت:  تعرفه صادرات و واردات نیز باید به گونه‌ای باشد تا سبب نابودی واحدهای تولیدی نشود.

به گزارش تسنیم؛ تنش آبی شدید در همدان می‌طلبد تا برنامه‌ریزی مناسبی برای کشت محصولات کشاورزی صورت گیرد چراکه کشت محصولات پرآب بر نمی‌تواند راهگشای مناسبی برای ایجاد اشتغال و ارزش افزوده در استان همدان باشد.

گزارش از سعید شاهسوند

انتهای پیام/ب