از اين رو، راهي حوزه علميه قم شد و مقدمات را از محضر بزرگاني چون آيت‌ا... نوري همداني، سيدحسين شريعتمداري، آيت‌ا... تبريزي و امام موسي صدر فرا گرفت. آنگاه در دروس سطح شركت كرد و از محضر حضرات ميرزا علي مشكيني و ميرزا محمد مجاهدي تبريزي استفاده كرد.

آيت‌ا... عراقچي پس از پايان دروس مقدمات و سطح در دروس خارج فقه و اصول آيات عظام بروجردي، امام خميني(ره) و سيد محمدرضا گلپايگاني و درس فلسفه علامه طباطبايي شركت نمود و از خرمن دانش آن بزرگان خوشه چيد. اين فقيه فرزانه بيشتر سال‌هاي تحصيل و عمر خود را صرف تبليغ احكام اسلام و ارشاد مردم کرد. وي در دوران نهضت امام خميني(ره) از جمله ياران و فعالان سياسي بود. آيت‌ا... عراقچي ضمن تحصيل از تدريس نيز غافل نبود و از اين رهگذر شاگردان بسياري تربيت نمود.

آیت‌ا... علی عراقچی همدانی، استاد اخلاق برجسته‌ حوزه‌ علمیه‌ قم در گفتاری با توجه به حدیثی از حضرت علی علیه‌السلام برنامه‌ای را برای دوری از شیطان پیشنهاد می‌كند:

انسان موجود شریفی است كه از اول عالم خلقت تا الان كسی او را آن‌چنان كه باید نشناخته است. افرادی هم كه درباره‌ انسان كنجكاوی و پژوهش كرده‌اند، در پایان گفته‌اند: «انسان؛ موجود ناشناخته».

انسان یك بُعد جسمانی و ظاهری دارد و یك بُعد ملكوتی و آسمانی. تنها كسانی می‌توانند انسان را تعلیم و تربیت كنند كه او را بشناسند. این طور كه از آیات شریفه‌ قرآن و مكتب انبیا برمی‌آید، شناخت انسان با توجه به این بُعد غیبی و ملكوتی‌اش، در انحصار انبیا و ائمه علیهم‌السلام است. ایشان از ناحیه‌ خدای متعال انسان را كاملاً می‌شناسند و لذا مأموریت دارند كه انسان را تربیت كنند. وظیفه‌ اصلی انبیا تربیت آدمی است و لاغیر. البته كارها و خدمات دیگری هم دارند، اما وظیفه‌ اصلی انبیا همانا تربیت انسان‌ها بوده تا آن‌ها را به مقام والای خودشان برسانند.

قرآن می‌فرماید: مقام انسان از همه‌ موجودات بالاتر است. لذا مربی او هم باید خیلی بالا و والا باشد. قرآن انسان را مسجود فرشتگان معرفی می‌كند و در این باره تعبیر «كُلّهُم أجمعون» (سوره‌ ص، آیه‌ ۷۳) را به كار می‌برد. یعنی همه‌ فرشتگان و حتی فرشتگانی چون جبرئیل و میكائیل كه مقام عالی دارند، در مقابل انسان و در برابر حضرت آدم تعظیم كردند. همین انسان همواره بین دو دعوت قرار دارد؛ یكی دعوت شیاطینِ جن و إنس و دیگری دعوت فرشتگان و انبیا. انسان دائماً بین این دو بالا و پایین می‌رود تا این كه جذب مكتب انبیا یا جذب راه و روش شیاطین شود. از اول خلقت تا الان نیز «أكثرهم لایعقلون» بوده‌اند. یعنی بیشتر افرادِ بشر جذب شیاطین شده‌اند. قرآن اما یك دسته را استثنا می‌كند كه خود شیطان نیز قبول كرده و آن، بندگان مُخلَص (به فتح لام) خداوند است.

اگر انسان به دنبال تربیت شدن و ساخته شدن باشد، باید بداند كه راهش نزدیكی به انبیای الهی است. هرچه انسان به انبیا نزدیك شود و به مكتب آنها اعتنا كند، ساخته و باكمالات می‌شود و هرچه از انبیا فاصله بگیرد، حتماً به سمت جهل و نادانی و فساد خواهد رفت. این كه قرآن در آیه‌ ۴۱ سوره‌ شریفه‌ روم می‌فرماید: «فساد در دریا و خشكی، یعنی در تمام سطح دنیا گسترش پیدا می‌كند، به واسطه‌ كارهایی است كه بنی‌آدم می‌كند.» هیچ وقت نمی‌گوید گوساله‌ها یا گوسفندها یا گربه‌ها این فساد را ایجاد می‌كنند، بلكه انسان است.

انسان است كه دنیا و آخرت را آباد می‌كند و در بهشت بر دیگران شرافت دارد، منتها «قلیلٌ مِن عِبادی الشَّكُور» (سوره‌ سبا، آیه‌ ۱۳) خیلی كم هستند از افراد انسان كه جذب انبیا شده باشند. اگر انسان از جاذبه‌ زمین خارج شود و مثلاً به سمت كُره‌ ماه برود، به ماه كه نزدیك می‌شود، جاذبه‌ ماه او را می‌كشد و اگر وسط واقع شود، نه جاذبه‌ ماه او را می‌كشد و نه جاذبه‌ زمین. تا آخرش كه یا جذب زمین می‌شود یا جذب كره‌ ماه. انسان دائماً این گونه است؛ یعنی دائماً شیاطین جذبش می‌كنند، انبیا علیهم‌السلام هم دائماً جذبش می‌كنند تا این كه این انسان جذب كدام یك شود. این مسأله‌ پیچیده‌ای نیست.

* اگر می‌خواهی شیطان سر به سرت نگذارد...

اگر كسی واقعاً بخواهد انسان باشد و از انسانیت استعفا ندهد، راهش از مكتب انبیای الهی است. تعلیمات انبیا دور از دسترس نیست و اگر افراد به این تعالیم عمل كنند، هیچ‌وقت گمراهی و فساد و فرورفتن در لجن‌زارها واقع نخواهد شد. شما یك بوته‌ گُل را تصور كنید كه اگر بخواهید رشد كند و گل بدهد و زیبا باشد، باید مواظب آفت‌ها باشید تا آن را فاسد نكنند وگرنه آن گل رشد نمی‌كند. انسان هم همین‌گونه است.

بعضی از امور با انسانیت انسان منافات دارد و شناخت این امور چندان دشوار نیست. انبیا به واسطه‌ ارتباط با وحی الهی گفته‌اند كه فلان كار را نكنید فلان كار را بكنید و اگر می‌خواهید انسان باشید، این‌ها را انجام دهید و آنها نه. اگر می‌خواهید شیاطین سر به سر شما نگذارند و در شما فساد ایجاد نكنند، این كارهای حرام را نكنید. همه‌ این‌ها روشن است.

منبع: همدان‌پیام