آيه : وَ لَا تَمْشِ فِى الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا (اسراء/37)

ترجمه : و در زمين با تكبّر و سرمستى راه مرو، قطعاً تو زمين را نخواهى شكافت و در بلندى به كوه‏ها نخواهى رسيد.

حدیث : پیامبر اکرم (ص) :لا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ

ترجمه : کسی که به اندازه یک ذره تکبر در وجود او باشد، وارد بهشت نمی شود.

نشانه های تکبر:نشانه های تکبر بسیار است، از جمله اینکه متکبر انتظاراتی از مردم دارد؛ انتظار دارد که دیگران به او سلام کنند، در ورود به مجلس از او پیشی نگیرند، همیشه در صدر مجلس جای گیرد، مردم در برابر او کوچکی کنند، کسی از او انتقاد نکند، همه برای او امتیازی قائل شوند و حریمی نگه دارند، مردم در برابر او دست به سینه باشند و همیشه از عظمت او سخن بگویند.

برخی از زیانها و مفاسد تکبر:

• تنهایی و نفرت مردم: امام صادق : منفورترین و مبغوض ترین مردم، شخص متکبر است.

• محرومیت از علم و دانش : متکبر حاضر نمی شود بهترین علوم و دانشها را از افراد هم ردیف و یا زیر دست خود فرا گیرد.

• ذلّت و خواری: حضرت علی (ع) : کسی که بر مردم تکبر ورزد، عاقبت خوار و ذلیل خواهد شد.

خودآزمایی

مرحوم فیض کاشانی خودآزمایی هایی را برای درمان تکبر پیشنهاد می کند که برخی از آنها به طور خلاصه از این قرار است:

1. با دوستان و هم ردیفان در مجالس شرکت کند و آنها را بر خود مقدم دارد و پشت سر آنها راه رود و پایین تر از آنان بنشیند. اگر احساس ناراحتی و سنگینی نکرد، بداند تکبر ندارد.
2. با برخی دوستان و افراد هم سطح از نظر علمی به مناظره پردازد. اگر حق از زبان آنها ظاهر شد و به راحتی پذیرفت، نشانه عدم تکبر است و اگر زیر بار نرفت، بداند ریشه های تکبر باقی است.
3. اگر دوستی با فقرا و نشستن با افراد زیردست، برای او سنگینی ندارد، بداند شخص متکبری نیست و اگر سنگینی دارد، بداند گرفتار تکبراست.
4. لباسهای ساده و کم ارزش بپوشد. اگر احساس ناراحتی نکرد، بداند تکبر در او رشد نکرده است.