به گزارش کورنگ به نقل از خبرنگار مهر، بر اساس بررسی آیات و روایات دینی در زمینه وقف این نتیجه محرز می شود که این سنت پایا، نقشی موثر و ماندگار در توسعه اقصادی و امر عمران و آبادانی محل موقوفات دارد چرا که وقف يکي از بزرگترين نهادهاي اسلامي بخش سوم در کنار نهاد عظيم بيت‌المال و دولت است، و از اين جهت، نقش بسيار بزرگي در احياي بخش سوم اقتصاد در زمينه افزايش سرمايه فيزيکي، سرمايه انساني، بهره‌وري، کاهش فقر نسبي، و حذف فقر مطلق به مثابه علل مستقيم و غير مستقيم توسعه اقتصادي مي‌تواند ايفا کند.

در همین زمینه و با توجه به اینکه روزهای پایانی هفته وقف را سپری می کنیم بر آن شدیم تا ابعاد اثربخشی سنت وقف بر توسعه استان همدان را با توجه به کثرت تعداد موقوفات این استان بر توسعه اقتصادی این خطه به بحث بنشینیم که در این راستا با مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان و معاون فرهنگی این اداره کل میزگردی در دفتر خبرگزاری مهر برگزار شد.

مهر: وقف با توجه به جنبه های اثرگذاری در اقتصاد جامعه چگونه می تواند همگام دولت ایفای نقش کند؟

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان در پاسخ به این سئوال با بیان اینکه در رابطه با توسعه استانی توسعه فرهنگی، اقتصادی و توسعه شهری و روستایی مورد توجه است گفت: با توجه به اینکه در سطح شهرستان ها و روستاها موقوفاتی وجود دارد گاها توسعههمه جانبه بر اساس طرح جامعی مدنظر وزارتخانه ها است گاهی مصوب می کنند که قسمتی از یک اراضی به بافت شهری یا روستایی اضافه شود که گاها این اراضی جزو اراضی موقوفه است.

حجت الاسلام حاجی رضایی زین العابدینی افزود: در این زمینه شهرستان ملایر در استان همدان بیشترین موارد اراضی وقفی را داشته که نمونه آن شهرک ولی عصر(عج) این شهرستان است که جزو اراضی وقفی است و زمانی که طرح جامع تفصیلی شهر را تصویب کردند مقرر شد این اراضی به شهر اضافه بشود چون نیاز به توسعه شهری با توجه به رشد جمعیت کنونی بود.

وی بیان داشت: اگر در این زمینه وقف و موقوفه مانع کار و امر توسعه شهری ملایر می شد قطعا شهرستان ملایر به این گستردگی اتفاق نمی افتاد چون حداقل حدود 850 هکتار از قسمت اراضی مسکونی و اداری شهر ملایر جزو موقوفات هستند که به محدوده خدمات شهری اضافه شده است.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدا ابراز داشت: نباید از نظر دور داشت که اگر 850 هکتار از اراضی موقوفه در اختیار دولت برای توسعه شهری ملایر قرار داده نمی شد این شهر گستردگی نداشت که این روند تاثیر همگامی وقف با دولت را نمایان می کند.

مهر: در زمینه توسعه فرهنگ شهری اوقاف با ادارات اجرایی چگونه همگام می شود؟

حجت الاسلام زین العابدینی گفت: در این زمینه صرف اینکه زمین وقفی در اختیار توسعه فیزیکی شهری قرار گیرد نیست بلکه بر اساس نیات واقفان برای توسعه فرهنگ شهر مراکز علمی نیز فضا ایجاد می شود.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه اراضی که در اختیار فضاهای فرهنگی و آموزشی قرار داده شده باعث توسعه علمی شهرها نیز می شود ، اضافه کرد: از سوی دیگر فضاهای وقفی که در اختیاز مراکز تجاری قرار داده شده با کاربری های تجاری، ورزشی و فرهنگی نیز سبب توسعه منطقه می شود و تنها توسعه فیزیکی در این راستا مورد توجه نیست.

مهر: در زمینه نقش وقف در توسعه اقتصادی استان همدان چه توضیح دیگری دارید؟

حجت الاسلام زین العابدینی گفت: در حال حاضر درآمدهایی که موقوفات استان همدان دارند بسیار برجسته و شایان توجه است چرا که هر چه عاید موقوفات بشود مجددا در محل موقوفه هزینه خواهد شد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان افزود: خدماتی که در استان همدان توسط عواید موقوفات انجام شده، قطعا اثرگذاری خاصی در توسعه اقتصادی داشته اند.

وی همچنین ابراز کرد: یکی از معضلات ما در استانها بحث نبود امکانات رفاهی و خدماتی و ورزشی برای نوجوانان و جوانان است که در سال های اخیر وقف در این زمینه به خوبی ورود کرده است.

مهر: در زمینه اشتغالزایی برای قشر جوان موقوفات همدان ورود داشته اند؟

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان عنوان کرد: بله در بحث اشتغال جوانان در استان با عنایت وقف های موجود اقدامات خوبی انجام شده مثلا در شهرستان ملابر در سال گذشته بالغ بر 60 نفر اشتغال مستقیم رقم خورد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از جوانان بیکار هستند یا سرگرمی و تفریح آنچنانی و دارای چارچوب برای خود تعریف نکرده اند، عنوان کرد: در این زمینه نیز موقوفات دارای نیت به خوبی در بحث احداث مراکز تفریحی، استخرهای شنا و مراکز فرهنگی در استان همدان ورود کرده اند.

زین العابدینی با بیان اینکه در این زمینه وقف می تواند ورود بهتر نیزداشته باشد تا بتوانیم توسعه شهری یا روستایی و استانی را در تمام ابعاد شاهد باشیم، اضافه کرد: در این راستا نباید از نظر دور داشت که وقف پتانسیل بسیار خوبی است که آیتم های مختلفی باید این پتانسیل بلقوه را به فعلیت برسانند که یکی از این آیتم ها مربوط به مجموعه اوقاف است که باید برای موقوفات افق دید وسیعی را مورد توجه قرار داده و در سرمایه گذاری موقوفات به زمان حال بسنده نشود.

مهر: بیشترین اجرای نیت و بیشترین رقم هزینه کرد در کدام موقوفات استان همدان بوده است؟

معاون فرهنگی اوقاف و امور خیریه استان همدان اظهار داشت: بیشترین هزینه در راستای نیت موقوفه مرحوم سیف الدوله ملایر صورت گرفته و در مرحله بعد موقوفه بهاءالملک همدان و در مرحله سوم موقوفه امیرنظام کبودراهنگ بوده که این سه در رتبه های اول تا سوم درآمدزایی و هزینه کرد درآمد وقف در استان همدان بوده اند.

حجت الاسلام حسین قبادی گفت: بخشی از این اجرای نیت واقف به فرهنگ سازی که در زمینه وقف صورت گرفته و همچنین پذیرش مردم.

وی افزود: در حال حاضر در شهرستانی چون ملایر که بیشترین وسعت اراضی وقفی را در خود جای داده اکثر اجاراه نامه ها به روز است و مستاجران حقوق موقوفات را پرداخت می کنند اگر چه صد در صد نیست و نواقصی وجود دارد اما جای کار بسیاری هست.

معاون فرهنگی اوقاف و امور خیریه استان همدان ادامه داد: در زمینه موقوفات بزرگ دیگر شهرستان ها از جمله موقوفه بزرگ زبیده خاتون در شهرهای بهار و لالجین که نیت عزاداری بر سید الشهدا و اطعام عزادارن حسینی و روشنایی چراغ حرم سالار شهیدان است با توجه به اینکه در زمان قاجار وقف شده و در آن زمان برق وجود نداشته این واقف بزرگ وقفی را برای روشنایی چراغ حرم امام حسین اجرا می کند.

قبادی گفت: مشکل این است که فرهنگ تمکین به وقف در واقع به معنای حقیقی خود در منطقه موقوفه زبیده خاتون جا نیفتاده ضمن اینکه برخی مردم نیز به این مهم تمکین می کنند و طبیعی است که در صورت عدم پرداخت مالاجاره اجرای نیت واقف نیز تعطیل شده یا ضعیف اجرایی می شود.

مهر: در زمینه مشکلات وقف در استان مورد خاصی هست؟

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان در پاسخ به این سئوال ابراز داشت: بله، بسیاری از قوانین در بحث وقف وجود دارد که مربوط به 30 سال پیش است و نیاز به بازنگری در قوانین وجود دارد که در این راستا نمایندگان مجلس می توانند ورود پیدا کنند.

زین العابدینی افزود: یک سری از موقوفات نیز هستند که ممکن است مورد تعرض افراد قرار بگیرند که در این زمینه نیز همکاری ادارات مربوطه از جمله اداره ثبت اسناد و املاک یا شهرداری ها و منابع طبیعی می تواند کمک رسان آن باشد که پتانسیل های بلقوه وقف در استان همدان به فعلیت برسند تا ثمرات آن در جامعه جاری و ساری شود.

مهر: چند درصد از موقوفات استان همدان درآمد زا هستند؟

وی بیان داشت: در بحث موقوفات می توان گفت که حدود 20 درصد از موقوفات منفعتی استان همدان درآمد زاست که این رقم به نوبه خود تاثیر بسیاری در توسعه اقتصادی این استان می تواند داشته باشد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان ادامه داد: این میزان درآمدزا بودن موقوفات استان همدان جای دقت نظر بسیاری دارد که اگر همکاری مساعد از طرف مردم و مسئولان باشد درصد درآمدزایی موقوفات منفعتی بالاتر می رود که در صورت تحقق این امر کارهای بسیار عالی رقم خواهد خورد.

مهر: اگر وفف در کنار دولت قرار بگیرد چه کمک ها و حمایت ها یا حتی خللی در بحث توسعه استان همدان شکل خواهد گرفت؟

زین العابدینی در این زمینه گفت: مجموعه اوقاف با هیچ دستگاهی سر جنگ ندارد و اولویت اول این مجموعه بحث تعامل است و تا جایی که امکان داشته باشد تعامل می کنیم اما اگر تعامل میسر نشود وظیفه شرعی و قانونی است که از طریق مراجع قانونی اقدام کنیم.

وی یادآور شد: در این راستا با توجه به اینکه سالیان سال اختلافات شدیدی بین اوقاف و برخی ارگان ها از جمله منابع طبیعی بود که در زمینه ملکیت برخی اراضی مطرح بود که در این راستا تفاهمنامه هایی با چنین اراداتی بسته شد تا پرونده های حجیمی که در دادگاه ها انباشته شده رفع تکلیف شود.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان عنوان کرد: یکی از اقدامات بسیار خوبی که در سال های اخیر در زمینه وقف و موقوفات رخ داد انعقاد چنین تفاهمنامه هایی با ادارات مرتبطی چون منابع طبیعی و اداره ثبت اسناد بوده که سبب کاهش حجم پرونده های اوقاف با چنین اداراتی در مراجع قضایی شد و موجب قط ید بسیاری از سودجوبان شد چون بسیارند افرادی که از وجود اختلاف اراضی بین اوقاف و منابع طبیعی سودجویی کرده اند.

مهر : کارکردهای فرهنگی وقف در استان را ذکر کنید؟

حجت الاسلام قبادی در این زمینه با بیان اینکه وقف کارکرد های مختلفی را در جامعه دارد و نقش مهمی را در طول تاریخ ایفا کرده اظهار داشت: از جمله کارکرد های وقف کاهش فاصله طبقاتی افراد، تقویت بنیان های فکری و عقیدتی، شکوفایی بنیان های انسانی و افزایش شاخص آموزشی و بهداشتی در جامعه است و در در استان همدان اداره اوقاف متولی موقوفاتی بوده که دارای شاخص های ذکر شده بوده و البته برخی از موقوفات در استان همدان کافی نیست.

وی گفت: با توجه به اینکه یکی از نیاز های اساسی جامعه اسلامی موقوفات قرآنی است اما متاسفانه در استان همدان موقاف قرآنی بسیار محدود و اندک شمار است.

مهر: به موقوفات قرآنی اشاره کردید که مولفه توسعه فرهنگ اسلامی است در این زمینه توضیح بیشتری بدهید؟

قبادی بیان داشت: نباید از نظر دور داشت که مدیریت سیاسی جامعه نیازمند تفکر قرآنی است، و اگر بخواهیم که جامعه ای عاری از مشکلات داشته باشیم باید تفکر قرآنی در آن جامعه نهادینه شود چرا که قرآن کتابی بوده که راهنمای تمام عصرها و انسان ها است.

وی با بیان اینکه جامعه نیازمند ایجاد موقوفات قرآنی است، واقفان خیر اندیش باید به این نکته توجه کنند که وقف آنها باید در راستای برآورده شدن نیاز های جامعه باشد، افزود: همه انسان ها در همه دوران ها از وقف و عواید آن بهره بردند،در راستای اشاعه فرهنگ قرآنی در جامعه و ترویج و تبلیغ فرهنگ قرآنی باید همه مسئولین مانند مدیران و خبرنگاران در این راستا تلاش کنند.

معاون فرهنگی اوقاف و امور خیریه استان همدان اضافه کرد: استان همدان تنها دارای سه موقوفه قرآنی بوده که در آمد قابل توجهی ندارد و برای امور قرآنی در استان از محل موقوفات و خیرات و مبرات و از محل 20 درصد درآمد بقاع متبرکه هزینه می شود چنانچه موقوفه قرآنی در استان همدان وقف شود می توان بیش از پیش به فعالیت های قرآنی در استان پرداخت.

مهر: چگونه می توان برای افزایش گرایش به وقف در زمینه های فرهنگی و قرآنی همت گماشت؟

قبادی با بیان اینکه در راستای تشویق مردم برای افزایش موقوفات قرآنی مهمترین برنامه تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف و نهادینه کردن شعار همه واقف باشیم در جامعه است، ابراز داشت: هر کسی به اندازه وسع و توان خود می تواند واقف بوده و با نهادینه شدن شعار همه واقف باشیم موقوفات قرآنی نیز افزایش پیدا کرده و باید وقف ها را به سمت ایجاد موقوفات قرآنی ساماندهی و هدایت کنیم.

وی عنوان کرد: در حال حاضر با وقف خانوادگی، محلی و طایفه ای همه افراد می توانند واقف باشند و شعار همه واقف باشیم با همت رسانه ها و مسئولین می تواند در راستای برآورده شدن نیازهای روز مورد توجه قرار گیرد.

مهر: ادارات متصرف موقوفات در استان همدان چه وضعیتی دارند؟

مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه برخی ادارات متصرف خوش حساب و برخی بد حساب هستند، گفت: مثلا در شهرستان ملایر تعداد قابل توجهی از مراکز آموزشی متصرف در موقوفه هستند و آموزش و پرورش در حال حاضر به اوقاف بدهکاری دارد و ما به وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده ایم که بدهی خود را به اوقاف پرداخت کنند تا همین مبلغ بدهی را پس از دریافت در مراکز آموزشی هزینه می کنیم چون وظیفه ما اجرای نیت واقف است که خوشبختانه در استان همدان نیات آموزشی بسیار خوبی وجود دارد.

مهر: وضعیت اخذ مال الاجارات موقوفات همدان چگونه است؟

حجت الاسلام زین العابدینی ااظهار داشت: در سال های اخیر اوقاف اهتمام ویژه ای در جمع آموری مال الاجارات داشته و از سوی دیگر نیز مردم با توجه به تبلیغاتی که انجام شده در این راستا پیشگام شده اند و اقبال آنها در پرداخت حقوق موقوفات بهتر شده اما تا نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم

مهر: موازی کاری با ارگان هایی چون استانداری نمی شود؟

وی در پایان سخنانش یادآور شد: در حال حاضر وقف به خودی خود در کنار استانداری هست نه اینکه باید قرار بگیرد چون این ذهنیت نباید شکل بگیرد که وقف در مقابل استانداری یا دستگاه های دیگر است و با این وصف می تواند همگام با چنین دستگاه هایی ایفای نفش کند.