به گزارش کورنگ به نقل ازنافع ، پولشویی به علت جهانی‌شدن اقتصاد، اثرات مخربی برای جوامع بشری به همراه داشته است. اگر چه پدیده مذکور، در اغلب کشورها امکان بروز و ظهور دارد، اما تاثیر آن برکشورهای در حال توسعه به علت وجود بازارهای مالی کوچک، مخرب‏‏تر است و ثبات اقتصادی و سیاسی آنها را در معرض آسیب جدی قرار می دهد.

علی طیب نیا وزیر اقتصاد امسال در نشست شورای معاونان وزارت امور اقتصادی و دارایی با حضور  معاون اول رئیس جمهوری،هم به این موضوع تاکید کرد و گفت: دستگاه هایی که در عملیات مقابله با پولشویی عملکرد رضایت بخش نداشته اند مجازات می کنیم چرا که در این  موارد باید عمل کنیم و حرف نزنیم.

استان همدان به عنوان یکی از استانهای پیشگام در جهت برخورد با این امر می باشد و از نخستین برگزارکنندگان سمینار و کارگاه‌های آموزشی مبارزه با پولشویی بوده است به همین منظور در این زمینه گفتگویی، با معاون درآمد مالیاتی مرکز استان همدان و رابط پولشویی اداره کل امور مالیاتی استان با سازمان امور مالیاتی کشور، انجام دادیم.

نافع: مقداری راجع به تاریخچه پولشویی و علت نامیدن این اسم برای این عمل توضیح دهید؟

شیرویه جعفری نسب: اولین بار موضوع پولشویی همزمان با پیدایش پول و رواج نظام پایه پولی مدنظر متفکران اقتصادی، سیاسی قرار گرفت و در حقیقت روند پولشویی و دلیل انجام آن بستگی به شرایط اقتصادی، جامعه دارد و با مطالعه تاریخ متوجه می شویم که معمولا در جوامع دیکتاتوری سیاستمدارانی هستند که پولهای کثیف را به دست می آورند و بسیاری از سیاستمداران از این پدیده در اهداف سودجویانه خود، استفاده های نابه جا و فعالیت های غیررسمی داشته اند و پولشویی بیشتر در کشورهایی  که اقتصاد متمرکز دولتی در آن جریان دارد بیشتربه چشم می خورد و سودجوها برای سالم سازی و تطهیر پولهای بدست آمده از پولشویی استفاده می کنند. .

لازم است بدانید، پولشویی زمانی اتفاق می افتد که درآمدهای کشف شده توجیه قانونی ندارد و برای آنکه از حالت غیر قانونی خارج شوند و شکل پول های  معمول را به خود بگیرند به وسیله پولشویی تطهیر می شوند و حال چرا اسم این را کار را پولشویی گذاشته اند به این علت است که اولین بار در یک رختشویخانه ای در غرب، وقتی حسابرسان برای حسابرسی رختشویخانه می روند متوجه می شوند که حجم گردش مالی این رختشویخانه سطحش بسیار بالا و با فعالیت رختشویخانه تطبیق پیدا نمی کند در نتیجه متوجه می شوند که کار اصلی رختشویخانه، مبادله کالاهای قاچاق و مواد مخدر است و بر این اساس اسم این عمل را پولشویی می گذارند.

در اصل پولشویی تطهیر و قانونی جلوه نشان دادن عواید حاصل از رفتارهای مجرمانه است، به آن معنی که  پولی از راه ناصحیح جمع آوری و تطهیر می شود و تبدیل به یک پول معمولی می شود و در جامعه احساس می شود منشا این پول، سالم است.

نافع: انواع پول چیست و چه نوع پولهایی زمینه پولشویی را فراهم می کنند؟

شیرویه جعفری نسب: ببینید جهت مقدمه موضوع پولشویی لازم است که ابتدا به توضیح انواع پول بپردازیم، در خیلی از همایش ها که راجع به این موضوع صحبت می شود احتمال دارد برداشت این باشد که با این عمل امکان دارد جلوی فعالیتهای اقتصادی و اشتغال گرفته بشود و یک مانع برای این کار باشد ولی در حقیقت اینطور نیست ما 3 نوع پول داریم که نوع اول پول سفید است، پول سفید را در هر جایی می شود به کار گرفت و مبادله اقصادی سالم به همراه دارد و منجر به بنیان اقتصادی سالم ملی می شود و اثرات خود را در اقتصاد و اشتغال هم می گذارد و از لحاظ اقتصادی و اجتماعی سالم است. اما یک نوع پول دیگر داریم پول های خاکستری است این پول درآمدهای حاصل از فروش کالا و یا انجام دادن کارهای تولیدی است ولی از نظارت دولت باز می ماند و دولت از اینها بی اطلاع است که به عنوان مثال، فرار مالیاتی در زمره این پول خاکستری قرار می گیرد و نوع سوم پول، پول سیاه است که پولهای حاصل از درآمدهای قاچاق کالا و شرکت در معاملات پولی که خارج از عرف طبیعی باشد باعث پیدایش این پول می شود که اثرات منفی بر اقتصاد و رشد اقتصادی خواهد داشت و نوع پول چهارم که از همه اینها مهم تر  است و منشا آن بسیار آزاردهنده و کثیف است پولهای آغشته به خون است که مربوط به نقل و انتقال مواد مخدر، ترور، قاچاق اعضای بدن و کارهای پرریسک و پرخطری می باشد که این پول از این راه حاصل می شود.

نافع: مقداری راجع به مراحل پولشویی توضیح دهید؟

شیرویه جعفری نسب: لازم است بدانید که اولین مرحله پولشویی سرمایه گذاری می باشد، البته نه سرمایه گذاری با پول سفید چرا که سرمایه گذاری با آن سالم است و آن سرمایه گذاری با این نوع سرمایه گذاری فرق می کند.

برای توضیح اولین مرحله در چرخه پولشویی در این نوع سرمایه گذاری، باید گفت که پولشویی تجارت نقدینگی است که مبالغ عظیم پول را از فعالیتهای غیر قانونی ایجاد می کند، برای مثال: خرید و فروش خیابانی مواد مخدر که از پرداخت ها به صورت نقد در مبالغ کم صورت می گیرد و پولها وارد سیستم مالی شده و یا به صورت قاچاق از کشور خارج می شوند و هدف پولشویان خارج کردن پول از محل کسب شده است تا بدینوسیله از ردیابی مقامات رسمی دور بماند و در نتیجه آن را به صورت های دیگر همانند چک های مسافرتی و سفارشات پستی تبدیل می کنند پس این اولین مرحله است که یک پولشو می تواند از این راه وارد شود.

لازم است بدانید که، دومین مرحله پولشویی لایه گذاری است در روند لایه گذاری کردن اولین تلاش برای پنهان سازی یا تغییر شغل، منبع مالکیت سرمایه ها از طریق ایجاد لایه های پیچیده معاملات مالی صورت می گیرد که مانع ردیابی و حسابرسی شده و نوعی بی هویتی ایجاد می کند که هدف لایه گذاری، جدا نمودن پولهای غیر قانونی از منبع جرم است که عمدتا با ایجاد شبکه ای پیچیده از معاملات مالی با قصد پنهان سازی از هر گونه روند حسابرسی همچون منبع و مالکیت وجوه صورت می گیرد. به عنوان مثال: پول حاصل از ترور، قاچاق، احتکار و غیره که یک شخص حقیقی یا حقوقی در یک استان یک شرکت تولیدی تاسیس می کند و در دیدگاه عمومی تولید سالم به نظر می رسد که در اصل این طور نیست و این رشد منفی بر اقتصاد جامعه دارد زیرا راه و مبادله سالم نیست.

در نهایت آخرین مرحله از مراحل پولشویی که تشخیص  قانونی یا غیر قانونی بودن ثروت بسیار کار سختی است ادغام کردن است، یعنی مرحله ای که پول با سیستم مالی و اقتصادی قانونی ادغام شده و با تمامی دارایی های دیگر در این سیستم یکسان می شود و پولشویان وانمود می نمایند که این پول را از راه قانونی به دست آورده اند.

نافع: به نظر شما چه کشورهایی بیشتر در معرض پولشویی قرار می گیرند؟

شیرویه جعفری نسب: در این زمینه لازم است بدانید طبق مطالعاتی که بنده داشته ام، کشورهای در حال توسعه چون زیر ساخت محکم نظارتی برای توزیع پول و ثروت ندارند و به دلیل شفاف نبودن امور مالی و فقدان سیستم نظارتی قوی احتمال دارد که نسبت به کشورهای پیشرفته که مبادله پولشان شفاف و سیستم نظارتی قوی ای دارند بیشتر صورت بگیرد.

به نظر شما چه راهکارهایی جهت مبارزه با پول شویی باید انجام شود؟

شیرویه جعفری نسب: به نظر بنده در این زمینه لازم است که مجلس شورای اسلامی عنایت ویژه ای در قانون گذاری داشته باشد و یک قانون قوی و برخورد محکمی با پولشوها داشته باشد. آموزش همگانی، شفاف سازی، نظارت قوی و دیگری اصلاح سیستم نظام اداری و احیای منشور اخلاقی است که بسیار به نظر بنده اثرگذار خواهد بود و مهمترین عاملی هم که مقام معظم رهبری در راستای تحقق و اجرای اقتصاد مقاومتی نیز فرموده اند: خروج از اقتصاد دولتی است به این معنا که اقتصاد دولتی را به اقتصاد خصوصی تبدیل کنیم.

خوشبختانه اداره امور مالیاتی استان همدان با مدیریت آقای محمد خلیفه، اولین سمینارها و کارگاه های مبارزه با پولشویی را با حضور  همکاران و مدیران استانی و چندین نشست و جلسه با مسئولین نظارتی و کسانی که عضو کارگروه بوده اند برگزار کرده است و فرمهایی تکمیل شده و اگر مظنون ایجاد بشود در هر بخشی که به پرونده ها رسیدگی می شود گزارش خواهد شد به آن سازمانی که مشخص شده و آن سازمان از طریق دستگاه های قضایی موضوع را با جدیت پیگیری خواهد کرد.

در استان همدان هم پولشویی در هر جایی که پول در گردش باشد امکان دارد اتفاق بیفتد حال آن سطح پولشویی فرق می کند به عنوان مثال در بانک ها یا در شرکتی که سود خرید و فروش آن بالا باشد احتمال دارد سطح پولشویی بالا باشد و سطح پولشویی بستگی به آن گردش مالی و میزان آن فعالیت اقتصادی دارد، اما به لطف خدا در استان ما بسیار اندک و پایین است و مردم و صاحبان شرکت بنگاه های اقتصادی، تولیدکنندگان دستگاه های دولتی و موسسات دولتی از تعهد اقتصادی خوبی برخوردار هستند اکنون چیز پر اهمیتی مشاهده نشده است و ما تنها مرجعی هستیم که این مراتب را در صورت مضنونیت به مراجع ذیربط گزارش خواهیم داد ولی قضاوتش با دستگاه قضا است که آیا این نوع حرکتی که در اینجا اتفاق افتاده است در زمره پولشویی قرار می گیرد یا نه، به عنوان مثال گزارش فرار مالیاتی به مراجع داده می شود اما تشخیص آنکه که آیا این فرار مالیاتی پولشویی است به عهده دستگاه قضا می باشد.

پولشویی چه خطراتی برای کشور و اقتصاد آن دارد؟

شیرویه جعفری نسب: ببینبد احتساب پولهای کثیف و تطهیر آن عمل خلاف و غیر قانونی است و دارا ی تبعات منفی بسیاری بر اقتصاد کشور است به همبن دلیل مبارزه با پولشویی مود توجه جامعه جهانی قرار گرفته است و کشورها برا ی نیل به این مقصود اقدام به تصویب  قوانین و مقررات ویژه ای نموده اند.

لازم به ذکر است که بدانید، پولشویی تهدید اقتصاد ملی و اجتماعی کشور را به دنبال دارد یعنی وقتیکه پول از چرخه گردش سلامت خود خارج شود در هر صورت بر درآمد ناخالص تولید داخلی اثرگذار خواهد بود و در نتیجه وقتی بر تولید ناخالص داخلی اثر بگذارد بر اشتغال اثرگذار خواهد بود و منجر به از بین رفتن اقتصاد و بنیان سالم اقتصادی خواهد بود و اثرات رشد تورمی و افزایش فاصله طبقاتی هم می شود .

در نهایت به عنوان آخرین کلام، عدم مبارزه با پولشویی موجب شیوع بیشتر جرایم می شود و تمایل سرمایه گذاری در فعالیتهای مولد را کاهش می دهد و موجب تضعیف بنیان های اقتصادی کشور می شود به همین دلیل ضروری است که با تصویب قوانین و مقررات لازم و همچنین اتخاذ تدابیر مناسب جهت مبارزه با تطهیر پولهای کثیف اقدام کنیم تا از طریق تنگ کردن عرصه بر رفتارهای مجرمانه کسانی که صاحب پولهای کثیف می گردند به سادگی قابل شناسایی باشند و به نظر بنده پیشگیری از این امر مقدم برهمه چیز است.