با گذر از فصل بهار و ورود به تابستان دغدغه گونه های مختلف جانوری برای از دست دادن لانه و کاشانه شان بیشتر می شود چون افراد سودجو هر یک به طریقی به زیستگاه آنان دست اندازی می کنند.
یکی با شکار بی رویه دیگری با بریدن درختان و در نهایت آتش افروختن، خانه به دوشی را برای جانوران و گونه های مختلف به ارمغان می آورند و گونه های گیاهی که پای در دل زمین دارند محکوم به فنا و انقراض هستند.
در حالیکه با توجه به اهمیت محیط زیست و منابع طبیعی همه باید در حفظ جنگلها، مراتع و مناطق حفاظت شده مشارکت کنند و اجازه ندهند جنگلها و مراتع سرسبز به افسانه هایی در دل تاریخ تبدیل شوند.
منابع طبیعی میراث مشترک ما و نسل های آینده است و باید باور کرد که مرگ و سوختن و به خاکستر تبدیل شدن هر بوته سبز گامی بسوی مرگ انسانها است.
با بررسی وضعیت مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست می توان دریافت که مولفه های نظیر رشد و توسعه جمعیت، شهرنشینی و صنعتی شدن، تغییرات جوی، گرم شدن تدریجی کره زمین، افزایش گازهای گلخانه ای و آلودگی های زیست محیطی، آتش سوزی عمدی وغیرعمدی مهمترین عوامل تاثیرگذار در نابودی این سرمایه ملی است که مقابله با آن ضرورتی حیاتی تلقی می شود.
در این بین آتش سوزی در مراتع و مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست نقش بیشتری در از بین رفتن طبیعت دارد و در فصل تابستان شاهد خاکستر شدن بیشتر مراتع استان هستیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان در این باره به ایرنا گفت: 95 درصد علل آتش سوزی در مراتع مربوط به عوامل انسانی و پنج درصد به دلیل حوادث طبیعی نظیر رعد و برق و خشکیدگی درختان است.
محمد رضا محمدی با ذکر اینکه پیشگیری مهمتر، مطلوبتر و کم هزینه تر از اطفای حریق است افزود: ماهیت فعالیتهای پیشگیری نرم افزاری و در مقابل اقدامات مربوط به مقابله بیشتر سخت افزاری است.
وی نقش و مشارکت سمنها و جوامع محلی را در این باره موثر دانست و علت این اهمیت را وجود انگیزه و علاقمندی بالا به طبیعت و آزادی آنها از قید و بندهای بوروکراسی اداری ذکر کرد.
وی گفت: آتش سوزی در مراتع و مناطق تحت مدیریت محیط زیست آثار منفی و تخریبی زیادی بر روی اکوسیستم های مرتعی،
از بین رفتن پوشش گیاهی به دلیل کاهش میکرو ارگانیزمهای موثر در رشد خاک تا عمق 15 سانتی متری و فرسایش اراضی دارد.
وی افزایش روان آب در سطح خاک، کاهش نفوذ پذیری خاک به دلیل بسته شدن منافذ، از بین رفتن جانوران و زیستگاه های آنها،
سوختن مواد آلی و هوموس خاک و از بین رفتن آنها و افزایش بیش از حد گاز دی اکسیدکربن در اثر سوختن ترکیبات آلی و آلودگی محیط زیست را از دیگر آثار منفی آتش سوزی دانست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان اظهار کرد: آتش سوزی موجب افزایش فرسایش بادی ، سست شدن خاک و احتمال وقوع پدیده گرد و خاک های محلی یا منطقه ای، شستشوی مواد معدنی سوخته و آزاد شده در خاک ، کاهش درصد ازت خاک و نسبت کربن به نیتروژن در لایه های خاک سطحی، افزایش نمک های محلول در خاک سوخته شده و افزایش pH در اثر وجود این نمکها و توسعه آفات و بیماریهای گیاهی پس از آتش سوزی می شود.
محمدی اضافه کرد: مهمترین علت بروز آتش در مناطق تحت مدیریت محیط زیست برافروختن آتش توسط عشایر و چوپانان محلی است همچنین افزایش دما، تداوم خشکسالی و غنی بودن مراتع به دلیل بارشهاسی امسال در گسترده شدن حریق اثر دارد.
وی تاکید کرد: آتش زدن کاه و کلش مزارع پس از برداشت محصول اقدام ناصحیحی است که در بیشتر اوقات منجر به سرایت آتش از اراضی زراعی به مراتع می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان تصریح کرد: برخی از شکارچیان برای سهولت در امر شکارغیرمجاز، اقدام به آتش سوزی عمدی با هدف درگیرکردن محیط بانان به اطفای حریق می کنند.
محمدی اضافه کرد: طبیعت زیبا در فصل بهار و تابستان به یسوی مسافران و گردشگران آغوش بازکرده و بسیاری از افراد اوقات تعطیلی خود را در طبیعت می گذرانند.
وی تاکید کرد: با وجود اینکه طبیعت زیبایی هایش را به انسان ارزانی میدارد ولی برخی از مسافران و طبیعت گردان بویژه در ایم تعطیلات و پایانی هفته با حضور در دامن طبیعت ، آتش برای گرم کردن غذا روشن کرده و پس از ترک طبیعت آنرا به طور کامل خاموش نمی کنند.
وی افزود: با وزش یک نسیم آتش زیر خاکستر به دامن طبیعت هدایت شده و بی احتیاطی طبیعت گردان فاجعه ای بزرگ را برای طبیعت رقم می زند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان درباره اقدامات انجام شده برای پیشگیری و اطفای حریق گفت: ستاد عملیات راهبری واکنش سریع در سه سطح در استان تشکیل شده و اماده انجام عملیات است.
محمدی تشکیل و راه اندازی فوریتهای زیست محیطی 1540، آموزشی و توان افزایی و جلب مشارکت جوامع محلی حاشیه مناطق حفاظت شده و عشایر ساکن در مناطق، آموزش کاربردی محیط بانان، برگزاری همایش منطقه ای در این زمینه با حضور مدیران کل هشت استان و تبادل تجارب و تجهیز پاسگاه های محیط بانی به تجهیزات اطفای حریق را از برنامه های صورت گرفته این مجموعه برشمرد.
وی اضافه کرد: محدودههای بحرانی که به صورت مداوم دچار حریق می شوند شناسایی شده است همچنین تفاهمنامه ای با اداره کل منابع طبیعی برای بسترسازی همکاری های مشترک منعقد شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان اظهار کرد: هماهنگی های لازم با مدیریت بحران استانداری به منظور هماهنگی بین دستگاه ها در صورت بروز بحران و اتش سوزی صورت گرفته است.
وی کمبود برخی از امکانات مورد نیاز نظیر فلکسی پک ، روت فایر، نبود سرعت عمل در هماهنگی فرا بخشی، نبود مدیریت زمان در حین حادثه، نبود راه های دسترسی به محل حادثه به دلیل وقوع آتش سوزی در ارتفاعات و ناممکن بودن عبور با وسیله نقلیه، طاقت فرسا بودن صعود به ارتفاعات برای ماموران و امکان سوء استفاده شکارچیان متخلف در هنگام بروز آتش سوزی را از مشکلات و موانع موجود برای اطفای آتش عنوان کرد.
محمدی اظهار کرد: برای اطفای آتش از تجهیزات موجود شامل کپسول آتش نشانی، آتش کوب، فلکسی پک، تانکر آب مخصوص و موتورسیکلت استفاده می شود.
وی بیان کرد: هم اینک نیازمند تجهیزاتی نظیر آب پاش موتوری(روت فایر)، منابع ثابت ذخیره آب مخصوص اطفاء حریق، تجهیزات انفرادی و لباس مناسب، فلکسی پک به تعداد نفرات محیط بان و اتاقکهای اطفای حریق در مناطق بحرانی هستیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست همدان پیشنهادها داد: برای سرعت بخشیدن، پیشگیری و انجام اقدامات لازم حین و بعد از آتش سوزی اعتبار لازم اختصاص یابد.
محمدی خواستار جلب مشارکت و توان افزایی جوامع محلی شامل دهیاری ها و شوراها، تهیه، تدوین و تصویب طرح جامع مدیریت اطفای حریق در کشور و تشکیل ستاد های بحران در مرکز استان، شهرستان و بخش ها با رویکرد پیشگیری و مهار آتش در فصل گرم و خشک سال در جنگلها و مراتع شد.
وی گفت: تصویب قوانین مورد نیاز به منظور بسیج امکانات و نیروی انسانی دستگاههای دولتی در مواقع لازم و ضروری
به بکارگیری بالگرد، انتقال نیرو و امکانات به مناطق سخت گذر و بحرانی مورد آتش سوزی ضروری است.
13 مورد حریق از ابتدای سالجاری تاکنون در مناطق حفاظت شده لشگردر ملایر، ملوسان نهاوند، شرا همدان و منطقه شکار ممنوع تجرک فامنین رخ داده است که این آتش سوزی ها 36 هکتار از مناطق تحت مدیریت محیط زیست همدان را خاکستر کرد.

منبع/ایرنا