در ادامه بحثهاي گذشته؛ يكي ديگر از آسيبهاي ديني خروج از حد اعتدال و پا گذاشتن پرتگاه افراط و تفريط است .

پيامبر اكرم (ص) فرمودند :يا ايها الناس عليکم بالقَصْد، عليکم بالقَصْد، عليکم بالقَصْد.اي مردم بر شما باد به ميانه روي و اين جمله را سه بار تكرار فرمودند. (کنز العمال، ج 3، ص 28)

اصل اعتدال، که در قرآن کريم به آن عنايت فراواني شده است،در زندگي پر برکت پيامبر اکرم (ص) و ائمه هدي ( ع) و در کليه اعمال و رفتارشان به روشني ديده مي شود .

آنان هرگز در هيچ امري از اعتدال و ميانه روي خارج نشدند . سيره رسول خدا (ص) در همه وجوه، سيره اي معتدل بود .

همان طوري که حضرت علي ( ع) در مورد آن حضرت فرموده است:

«سيرته القصد» : رسول خدا، سيره و رفتارش ميانه و معتدل بود . (نهج البلاغه، کلمات قصار، 67)

امام علي (ع) در حديث جالبي مي‌فرمايند :

لا يُرَي‌ الْجاهِلُ إِلاّ مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطا : ديده‌ نمي‌شود نادان‌، مگر آنكه‌ تندرو است‌ يا كندرو.( نهج البلاغه، حکمت 70)

داستان :برخي از صوفيان خراسان به حضور امام رضا (ع) رسيدند و به لباس زيبايي كه آن حضرت پوشيده بود اعتراض كردند.امام رضا (ع) با آنان به شدت برخورد نموده و فرمودند:يوسف بر پشتي‌هاي زيبا تكيه مي‌كرد و لباس زيبا مي‌پوشيد، بعلاوه مگر اين آيه قرآن نسخ شده است كه :

قُلْ مَنْ حَرّمَ زينَةَ اللّهِ الّتي أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطّيِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ (اعراف32) بگو چه کسي زينت هاي الهي را که براي بندگان خود آفريده و روزي هاي پاکيزه را حرام کرده است.(کشف الغمه، ج2، ص310)

هنگامى روحيه عبادت وپرستش زنده ميماند كه انسان در انجام آن ميانه‏رو باشد، لذا در كتب حديث، رواياتى با عنوان:«باب‏‌الاقتصاد في‌العبادة»، نقل شده است.( كافى، ج‏2، ص‏86.)

انسان وقتى سالم است كه ميان اندامش تناسب باشد و اگر عضوى بزرگتر يا كوچكتر از حدّ معمول باشد، ناقص‏‌الخلقه به حساب مي‌‏آيد.

در امور معنوى نيز انسان بايد ارزشها را بطور هماهنگ در خود پرورش دهد.

به پيامبر اكرم‏(ص) خبر دادند كه گروهى از امّت تو بخاطر عبادت، همسر و فرزند را رها كرده و به مسجد آمده‌‏اند.پيامبر فرياد برآورد كه اين راه و روش من نيست، من خودم با همسرم زندگى مي‏كنم و در منزل ساكنم،هر كس غير از اين عمل كند از من نيست.( كافى، ج‏5، ص‏496.)

امام صادق‏ عليه السلام داستانِ مسلمانى را نقل ميكند كه همسايه مسيحى داشت و مسلمان شد.اين مسلمان هنگام سحر او را بيدار كرد و به مسجد آورد و به او گفت: نماز شب بخوان تا صبح شود.هنگام صبح گفت: نماز صبح بجاى آور و پس از آن تا طلوع آفتاب دعا بخوان.

سپس تا وقت نماز ظهر قرآن بخوان و بدينگونه يك شبانه روز او را با نماز و قرآن و دعا پر كرد.مسيحى كه به خانه بازگشت، دست از اسلام برداشت و ديگر پاى به مسجد نگذاشت.( سيرى در سيره نبوى، ص‏213)

آرى اينگونه افراط و زياده‏روى در عبادت، مردم را فرارى ميدهد.

قرآن مي‌فرمايد :جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا (بقره143) شما را امت ميانه‏اي قرار داديم (كه در حد اعتدال كه ميان افراط و تفريط هستيد)

معناي آيه بالا اين است که در آيين اسلام، هيچ گونه افراط و تفريط وجود ندارد و مسلمانان برخلاف ساير فرقه ها،از مقرراتي پيروي مي کنند که قانونگذار آن، به تمام نيازهاي فطري بشر آگاه بوده و همه جهات زندگي جسمي و روحي او را در نظر گرفته است .

________________________________________

منبع: وبلاگ تبیان