کورنگ: فتح الله توسلی-درخبرها آمده بود که تولید غلات درمنطقه کبودراهنگ 50 درصد کاهش یافته و به دلیل  کاهش بارندگیها و بروز خسارتهای سرمازدگی در این شهرستان، تولید  سالانه بیش از ۱۲۰ هزار تن گندم و ۵۰ هزار تن جو از اراضی تحت کشت شهرستان کبودراهنگ  به نصف این میزان در سال جاری تقلیل یافته است.

آقای اسماعیلی مدیر محترم جهاد کشاورزی شهرستان کبودراهنگ، مساحت زیر کشت غلات دیم و آبی این شهرستان را ۱۲۰ هزار هکتار عنوان نموده که  از این میزان ۹۷ هزار هکتار گندم دیم، ۶ هزار هکتار گندم آبی و ۱۷ هزار هکتار جو دیم و آبی است که کبودراهنگ را به شهرستان های پیشرو در تولید غلات تبدیل کرده است.
با یک نگاه سطحی به  این خبر مشخص می شود که 50 درصد از درآمد عمومی منطقه کبودراهنگ و درآمد مردم که از تولید گندم و سایر غلات حاصل می شد، درنتیجه تولید محصولات کشاورزی، کاهش یافته است؛ اما تاثیرات این موضوع صرفا به کاهش درآمد عمومی مردم ختم نمی شود بلکه مفاهیم دیگری نیز از آن استنباط می شود :
-        این آمار بیانگر آن است که سیاستهای مربوط به تشویق مردم به استفاده از روشهای نوین آبیاری، کشت محصولات  کم مصرف نا موفق بوده و لازم است دلایل عدم استقبال مردم از این شیوه های علمی مورد بررسی دقیق قرار گیرد و سیاستهای تشویقی دراین زمینه برای کشاورزان در نظر گرفته شود.

-        حسب اعلام این مسئول محترم، میزان کشت دیم در این منطقه 16 برابر کشت آبی است. معنای این کلام این است که اغلب کشاورزان، به نزولات آسمانی برای تامین کشاورزی دیم امید بسته اند و  بحران در بخش آبی منطقه از مدتها پیش  آغاز شده است و مردم متوجه این بحران هستند و خواسته یا ناخواسته میزان کشت آبی به حداقل ممکن کاهش یافته است اما درمقابل ، باید دید چه اقداماتی برای جبران این وضعیت درنظر گرفته شده است.
-        مدیر محترم جهاد کشاورزی منطقه معتقد است: طرح اصلاح الگوی کشت به شیوه ترویجی و توصیه ای به کشاورزان صورت می گیرد و با توجه به اینکه مصوبه قانونی برای اجرایی شدن آن وجود ندارد لذا کشاورزان را به اجبار نمی توانیم از کشت محصولات پر آب بر منع کنیم. وی ضمن مقایسه درآمدزایی محصولات کشاورزی کم آب بر و پر آب بر گفت: درآمد حاصل از کشت محصولات پرآب بر بالاست در نتیجه کشاورزان بدون توجه به میزان آب مصرفی این محصولات، تولید با درآمد بیشتر را ترجیح می دهند». در این زمینه روشن است که اگر مردم و کشاورزان محترم در جریان وضعیت موجود و خطرات آینده ادامه این روند پی ببرند بدون شک خودشان از روشهای جدید استقبال خواهند نمود اما لازمه آن این است که مسئولان محترم منطقه خصوصا مسئولین کشاورزی در زمینه کشت محصولات جایگزین حمایت لازم را به عمل آورند. این طبیعی است که کشاورزی که سالهاست  زمین خود را زیر کشت هندوانه یا گندم یا هر محصول دیگری برده است به راحتی نتواند شیوه خود را تغییر دهد و در مراحل اول نیازمند راهنمایی، حمایت مالی  و هدایت علمی  هستند. ثانیا همانطور که عرض شد براساس آمار این مسئول محترم میزان زیر کشت محصولات آبی نسبت به دیم، چندان قابل توجه نبوده است.
-         اجرای طرح اصلاح الگوی کشت، روشهای آبیاری نوین (مانند آبیاری تحت فشار، آبیاری قطره ای،  افزایش سطح کشت گلخانه ای، لوله گذاری مسیرهای انتقال آب و کنترل آب باغات ) از ابتدایی ترین روشهای علمی امروز دنیا در زمینه کنترل منابع آبی است.

-        بدون شک کمبود آب در دنیا(عموما) و در  ایران (خصوصا) طی سالهای آینده یکی از عوامل محدودکننده اصلی در توسعه به شمار خواهد رفت. از این رو لازم است طرح ها و برنامه ریزی هایی برای استفاده مطلوب از آب و حفظ جایگاه آن به عنوان یکی از محورهای توسعه در نظر گرفته شود. دستیابی به تعادل نسبی برای عرضه و مصرف آب یک اصل ضروری و اساسی است و کارشناسان به دنبال تدوین نظام جامع مدیریت آب هستند، اما این طرح سال های متمادی است که در دست مطالعه است و به همین علت منابع آبی کشور بدون نظارت یا وجود یک نظام جامع مدیریتی، رو به زوال بوده و برداشت های بی رویه زیان های جدی به آن وارد ساخته است به طوری که هر سال دشت های ممنوعه کشور که برداشت آب از منابع زیرزمینی آن ممنوع است، رو به فزونی می رود.
-        در برنامه جدید نظام توسعه جهانی، نگرش نو به آب به عنوان کالایی اقتصادی و استراتژیک وجود دارد که نقشی اساسی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی دارد. حتی داعش به عنوان یک جریان تروریستی در منطقه ، اولین استراتژی خود را در مناطق تحت اشغال خود کنترل منابع آبی قرار داد و لذا در مسیر دو رود مهم دجله و فرات، شبکه تروریستی  خود را فعال نموده است تا از آب در راستای اهداف کلان و خصمانه خود علیه مردم منطقه استفاده نماید و تاکنون در چندین مورد  از این حربه استفاهده نموده است.
-        در ۲ دهه اخیر متخصصان و برنامه ریزان اقتصاد آب معتقدند که باید از نظام برنامه ریزی تلفیقی در مدیریت آب بهره گرفت زیرا ابتدا باید با آب به عنوان کالای اقتصادی ـ اجتماعی و زیست محیطی رفتار شود و دوم سیاست های راهبردی آب یکپارچه شود تا با استفاده از مدیریت تلفیقی توسعه پایدار بر پایه مدیریت تقاضا و مدیریت تامین، ایجاد گردد.
دراین بین، اگر آب برای همه امری مهم است برای مردم منطقه کبودراهنگ ومناطقی که اقتصاد منطقه براساس کشاورزی تنظیم شده است، مساله ای حیاتی است و ضرورت تدوین برنامه استراتژیک چند بخشی دراین زمینه برای منطقه بیش از مناطق دیگر است اگرچه تا الان هم خیلی دیر شده است.
ادامه دارد ...