کورنگ: فتح الله توسلی - سفر مسئولان، مقامات کشوری و استانی در هر سطحی به مناطق محروم و شهرستان‌ها معمولاً برکات متعددی برای مردم آن منطقه داشته است. حداقل دستاورد سفرهای مسئولان به مناطق محروم این است تا مدیران که اغلب به علت حجم کار زیاد در بین کارتابل‌های مختلف گرفتار شده‌اند، فرصتی براي حضور در بین مردم عادی و حوزه مسئولیتشان مي‌یابند و از نزدیک با مشکلات آنها آشنا شوند و انسجام ملی حکومت و مردم بیش از پیش تقویت می گردد.
 آنچه در گزارش‌ها به مسئولان منعکس می‌شود، تنها بخش بسیار ناچیزی از واقعیت‌های موجود در صحنه است که تنها با حضور در میدان و با دیدار با مردم و بازدید از پروژه‌ها قابل لمس است و این سنت حسنه‌ای است که از قبل وجود داشته و نتایج فراوانی داشت، اگرچه مانند هر اقدام بزرگ دیگری بی‌نقص نبود.
اکنون که رئیس جمهور محترم و هیات دولت، در قالب سفرهای استانی به استان همدان سفر می کنند، امیدواریم با عنایت ایشان و پیگیریهای مسئولان استانی بویژه استاندار و فرماندار محترم شاهد توجه ملی به مشکلات کبودراهنگ باشیم و این منطقه جایگاه واقعی خود را در استان و کشور بازیابد. ضمن خوش آمد گویی به ریاست محترم جمهور، وزرا ومسئولان محترم همراه ایشان انتظار داریم مانند همیشه درجریان این سفر نیز برکات دولت جمهوری اسلامی ایران شامل منطقه محروم کبودراهنگ گردد.

شهرستان کبودراهنگ به عنوان بزرگترین شهرستان استان همدان ظرفیتهای قابل توجه و مهم زیر را داراست:
-دراختیار داشتن شرایط مناسب اقلیمی و جغرافیایی
- ظرفیتهای بالقوه وبالفعل در بخش نیروی انسانی ،
- منابع طبیعی قابل توجه - موقعیت راهبردی به عنوان نقطه اتصال استانهای کردستان و زنجان ،
- وجود پایگاه هوایی نوژه به عنوان ضامن امنیت فضای غرب کشور ،
- وجود غار علی صدر به عنوان بزرگترین غارآبی دنیا ،
- واقع شدن در مسیر بزرگراه کربلا ،
- قرارگرفتن در محور های ترانزیتی و مواصلاتی استانهای غربی با تهران و مرکزی (محور همدان – ساوه ، همدان - قزوین ) استانهای جنوب غربی با شمال غربی ( همدان – بیجار ، کبودراهنگ - زنجان)،
- عبور خط آهن غرب کشور
ودهها ظرفیت مثبت دیگر

اکنون سئوال این است که چرا این شهرستان با همه ظرفیتها و توانمندیهای خود تاکنون نتوانسته جایگاه خود را در کشور و دراستان بدست آورد.؟ علیرغم زحماتی که طی سالیان گذشته مسئولان محترم منطقه متقبل شده اند که به نوبه خود از همه آنان تشکر می کنم، اما هنوز این منطقه از مناطق محروم است؟ به نظر می رسد که:

- مشکل اصلی این منطقه «فقدان استراتژی بلند مدت» ،برای توسعه منطقه بوده است.

- طی سالیان متوالی ، به شکل «گذران امور» و نه راهبردی به منطقه نگریسته شده است. (بحران فعلی آب در منطقه، موضوع نیروگاه و تبعات آن، وضعیت راههای مواصلاتی منطقه با استانهای همجوار، شهرسازی های صورت گرفته در کبودراهنگ، شیرین سو و گل تپه فقط نمونه ای از این نگاه خرد به منطقه است.)

- 82درصد جمعیت منطقه روستا نشین هستند واین ظرفیت فوق العاده ای برای توسعه کشاورزی منطقه وتبدیل کبودراهنگ به «قطب کشاورزی غرب کشور» است. اغلب جمعیت این منطقه را کشاورزان و روستاییانی تشکیل می دهند که عمر و هستی خود را در جهت تامین نیازهای غذایی مردم منطقه و سایر مناطق صرف کرده اند اما در شرایط سخت و بی آبی و کم آبی و سیل و خشکسالی و ... به حال خود رها شدند.
- دهها هزار جوان منطقه که باید در کارخانجات وصنایع تبدیلی و غیره مشغول باشند و در کنار خانواده و والدین خود باشند، مجبورند در حداقل در دو فصل سال خارج از استان و در شهرهای دور و از جمله در تهران به کارگری روی آورند و در مواردی نه تنها کمکی برای والدین خود نبوده اند بلکه مشکلی برمشکلات آنان افزوده اند. صدها وشاید هزاران جوان تحصیل کرده منطقه بجای حضور در منطقه و کمک به توسعه آن به دلیل نبودن امکانات مناسب بعد از تحصیل از منطقه خارج شده اند و در شهر دیگری سکنی گزیده اند.

- وجود نیروی انسانی آماده وجوان در منطقه، بهترین و مهمترین ابزار توسعه منطقه است. وجود غار مهم علی صدر در منطقه کبودراهنگ باعث شده است، هر ساله حداقل یک میلیون نفر از مناطق مختلف کشور و دنیا از آن بازدید کنند اما آن چنانکه باید از این ظرفیت مهم برای توسعه منطقه استفاده نشده است و متاسفانه در مواردی مشکلات فرهنگی نیز برای ساکنین محل و منطقه ایجاد کرده است.

انتظار می رود با اقداماتی که فرماندار محترم آغاز نموده شاهد توسعه منطقه و رهایی از شرایط موجود باشیم اما این امر نیازمند همراهی همه مردم ومسئولان منطقه، اختصاص منابع مالی لازم و استفاده از ظرفیتهای استانی وملی است . امید آن می رود که ریاست محترم جمهور و هیات دولت که به زودی به استان همدان سفر خواهند نمود، توجه ویژه ای به شهرستان کبودراهنگ داشته و اعتبارات لازم برای توسعه منطقه را در اختیار مسئولان منطقه قرار دهند.

منطقه کبودراهنگ با ظرفیتهای ذکر شده فوق می تواند درقالب استراژی و برنامه کلان ملی، نقش قابل توجهی در امنیت غذایی، امنیت ملی و اقتصاد ملی کشور ایفا نماید و در غیر این صورت با توجه به شرایط سخت وخشکسالی اخیر شاهد مهاجرت گسترده جامعه تولید کننده منطقه به شهرهای دیگر خواهیم بود. مشکلات کبودراهنگ با حمایت ملی و تدوین راهبرد مناسب و راهکارهای بلندمدت و میان‌مدت حل شدنی است و امیدواریم سفر هیات دولت به شهرستان کبودراهنگ سرآغاز توسعه منطقه باشد.
اینجانب نیز به عنوان یک کبودراهنگی تاکنون نکاتی را متذکر شده ام از جمله اینکه:

1- برخلاف نظر برخی از مسئولان، معتقدم تعطیلی نیروگاه شهید مفتح بدون شک برای صنعت استان و منطقه کبودراهنگ و مردم مشکلاتی ایجاد مي‌كند و از طرف دیگر ده‌ها کارگر و کارمند شاغل در آن را بلاتکلیف خواهد كرد. در نیروگاه میلیاردها تومان سرمایه‌گذاری شده و سال گذشته این نیروگاه حدود یك ميليون و ۴۰ هزار و ۴۸۵ كيلووات برق تولید کرده است. «با تبدیل این نیروگاه هزار مگاواتی برق از تر به خشک و انتقال پساب فاضلاب همدان به همراه راه‌اندازی دیگ خشک، مشکل نیروگاه برطرف می‌شود». در این زمینه باید یادآوری کنم که نیروگاه‌های حرارتی می‌توانند با توجه به نوع سیستم خنک‌کننده از لحاظ آب بسیار پرمصرف باشند؛ این مسأله کبودراهنگ را با مشکل جدی مواجه كرده و نیروگاه مفتح سفره‌های آب زیرزمینی منطقه را با مشکل مواجه کرده است. لذا استفاده از روش‌های غیرآبی می‌تواند مصرف آب را کاهش دهد و خنک‌کننده سیستم‌های هوایی نیز روشی غیرآبی است که مصرف بسیار کمی دارد.

2- پديده فروچاله‌ها در استان همدان که از دشت قهاوند آغاز شده و تا دشت فامنين و كبودر‌اهنگ گسترش يافته است، ناشی از برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی آب است. از سوي ديگر بحران آب، اساسي‌ترين دغدغه كشاورزي استان همدان است. اين معضل كه بيش از همه، شهرهاي قهاوند، فامنين و کبودراهنگ را تهديد مي‌كند، به دليل سرمايه‌گذاري نامناسب در پوشش انهار، كانال انتقال آب و بهينه‌سازي قنوات برای كشاورزان منطقه مشكلات فراواني ایجاد كرده است.

3- كمبود آب و افت منابع زيرزميني استان در چند سال اخير ارمغاني جز مهاجرت روستاييان به شهر نداشته است؛ به‌طوري‌ كه اكنون تعداد زیادی از روستاها خالي از سكنه مانده‌اند. همچنين با وجود كمبود ظرفيت منابع آب زيرزميني در دشت‌هاي همدان همچنان حفر چاه‌هاي غيرقانوني، منابع زيرزميني اين استان را تهديد مي‌كند.

4- نيروگاه شهيد مفتح کبودراهنگ تنها عامل خشکسالی نیست؛ اما يكي از عوامل مهم و تأثيرگذار خشكسالي در استان همدان محسوب می‌شود. اين نيروگاه كه در سال 1375 و در پايان عمر دولت سازندگي افتتاح شد از نوع بخاري با برج خنك‌كننده‌ تر و سوخت گاز طبيعي و مازوت طراحي شده و داراي ۴ واحد ۲۵۰ مگاواتي است. نيروگاه شهيد مفتح همدان سالانه بخش اعظم منابع زيرزميني آب منطقه كبوداهنگ را مي‌بلعد؛ در حالي‌كه صنايع بزرگ و كوچك بايد موجب رونق و اشتغالزايي در منطقه ‌شود و ضريب پايداري برق منطقه را نيز افزايش دهد. اما به دليل بروز معضلي به نام خشكسالي اين صنعت، دشمن اصلي كشاورزي منطقه شده است.
 سيستم خنك‌كن نيروگاه حرارتي شهيد مفتح کبودراهنگ هم‌‌اكنون از نوع ‌«تر» است كه به مقدار زيادي آب براي خنك كردن بخار توليدي نیاز دارد.

با توجه به خشكسالي‌هاي اخير، برداشت زياد آب از سفره‌هاي زيرزميني منطقه و افت شديد سطح اين آب‌ها، هم‌‌اكنون زمين‌هاي اطراف نيروگاه دچار نشست شده است كه اين امر علاوه بر مشكلات تأمين آب سيستم خنك‌كن، خطراتي براي واحدهاي در حال بهره‌برداري نيروگاه ايجاد كرده است.
 احداث حوضچه تزريق مصنوعي با ۲۰ ميليارد ريال و ورود ۵ ميليون مترمكعب آب توسط آن به سفره‌هاي زيرزميني در اين نيروگاه هم كمكي به معضل بي‌آبي منطقه نكرده است. این در حالی است که میزان بارش در استان همدان در مقایسه با سال گذشته ۳۰ درصد و در بلندمدت ۲۵ درصد کاهش داشته است و این آمار در شهر همدان با بارش ۱۵۹ میلیمتری، کاهش ۳۴ درصدی در مقایسه با سال گذشته و کاهش ۳۲ درصدی در مقایسه با مدت زمان ۲۰ ساله را نشان ‌می‌دهد.
 بیشترین استفاده از منابع آب استان در بخش کشاورزی است و پس از آن، مصارف شهری و روستایی و سپس بخش صنعت و معدن قرار دارند. اگر نيروگاه شهيد مفتح در سال با ظرفيت بالا كار كند، حدود ۱۰ تا ۱۱ ميليون مترمكعب آب مصرف مي‌كند و با حدود ۲۰ حلقه چاهي كه دارد، 2 تا 5/2 درصد آب منطقه را استفاده مي‌كند.
با پيگيري‌هاي انجام شده در سفرهاي استاني دولت‌های نهم و دهم به استان همدان مصوبه‌اي مبني بر تبديل سيستم ‌تر به خشك به تصويب رسيد. هدف از اجراي اين پروژه، تبديل سامانه ‌‌»تر» به سامانه تركيبي ‌تر و خشك(Hybrid) براي برطرف كردن مشكل تأمين آب پروژه است.
در سال‌هاي اخير براي پيشگيري از خشكسالي بيشتر و بحراني‌تر شدن معضل آب منطقه، فاز اول پروژه تبديل سامانه برج‌هاي خنك‌كننده نيروگاه شهيد مفتح از ‌تر به خشك با هزينه‌ ۶۰ ميليارد تومان كليد خورده است. نيروگاه شهيد مفتح به ۴ برج خنك‌كننده براي تبديل از‌ تر به خشك نياز دارد كه با توجه به مشكلات اقتصادي و كمبود اعتبارات، در حال حاضر قرار شده فقط يك‌ برج راه‌اندازي شود.
 به هر حال نیروگاه مفتح با ده‌ها پرسنل در بخش‌های تخصصی، عمومی و خدمات در حال کار است و راهی جز ادامه کار نیست؛ اما باید به سرعت و با یک برنامه ضربتی، سیستم خنک‌کننده نیروگاه از حالت فعلی خارج شود تا نیاز به مصرف این حجم کلان آب نباشد.

5- «۸۲ درصد مردم شهرستان کبودراهنگ در روستاها ساکن هستند و وجود قشر عظیمی از مردم در روستا اهمیت رسیدگی به وضعیت روستاها را صدچندان می‌کند.» این موضوع نه تنها در مباحث اقتصادی بلکه در قالب تئوری‌های امنیتی نیز در ابعاد مختلف قابل تفسیر است و ضرورت دارد مسئولان، صاحبان اصلی انقلاب را که محرومان هستند، دریابند و تمام توان خود را برای کمک به حل مشکلات آنان به کار گیرند. در نخستين اقدام ، لازم است بهسازی و مقاوم‌سازی روستاهای شهرستان کبودراهنگ در اولویت کاری قرار بگیرد و به قالیبافان و تولیدی‌های منطقه توجه ویژه شود. قالیبافان کبودراهنگ، سرمایه انسانی و پشتوانه توسعه در منطقه هستند.

- استاندار محترم پیشتر اشاره نموده اند که «انتظار نداریم شهر کبودراهنگ را با شهرهای تراز اول کشور مقایسه کنیم؛ اما حداقل باید در سطح سایر مراکز شهرستان‌های استان قرار گیرد.

7- وجود ۱۲ هزار قالیباف در کبودراهنگ که اغلب آنها در منطقه شیرین‌سو قرار دارند، ظرفیت بسیار بالایی است. این آمار بیانگر آن است که حدود 10 درصد جمعیت کبودراهنگ در این بخش فرصت حضور دارند و تنها ۶ هزار نفر از بافندگان فعال هستند. 12 هزار بافنده یعنی حداقل 8 هزار خانواده را می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق و حمایت از این صنعت، ضمن کمک به توسعه منطقه، فرهنگ غنی منطقه را حفظ کرد و مانع از ایجاد بحران‌های خانوادگی (به دلیل وضعیت اقتصادی)، مهاجرت و فقر در منطقه شد.
بدون شک با احیای این صنعت بزرگ، کارگاه‌های وابسته مانند تولید دار قالی، رنگرزی و... نیز ایجاد خواهد شد. با ارائه نقشه‌های جدید و طرح‌های نوین می‌توان فرش‌های صادراتی بیشتری را تولید و ارز قابل ‌توجهی را به اقتصاد کشور و منطقه تزریق كرد.

به گفته استاندار «ایجاد اشتغال از مسیر رونق تولید می‌گذرد و با هیچ شعار و تبلیغاتی محقق نخواهد شد.» چرا باید قالیبافان منتظر دریافت تسهیلات باشند؟ در حالی که بانک‌ها و مؤسسات اعتباری می‌توانند با حمایت از آنان ضمن کمک به تولید، بیش از آنچه که از طریق سود تسهیلات به دست می‌آورند از این طریق کسب كنند.
انتهای پیام/ب