ولادت

حضرت آیت الله حاج سید رضا فاضلیان در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی در محله شالبافان شهر همدان دیده به جهان گشود. جدّ پدری ایشان آقا سید محمود فاضل بود که سلسله جلیل القدر فاضلیان به ایشان منسوب است و جدّ مادری ایشان آقا سید علی رضوی که ایشان نیز از علمای زمان خود بود. پدر بزرگوار ایشان مرحوم سید باقر است.که جواز عمامه را از آیت الله ­العظمی نائینی و نیز آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی گرفته بود. ایشان در مسأله­ گویی تبحر خاصی داشته و به این عنوان مشهور بودند تا آن جا که روز عاشورا هم مسئله می­گفتند و برای این کار زحمات فراوانی را متحملمی­شدند به­طوری که گاه پیش می­آمد برای بیان مسأله­ رساله­ های متعددی را مطالعه می­کردند. ایشان شخص با کرامتی بود به طوری که حضرت آیت الله در مورد ایشان می فرمایند : دیوانه­ای زنجیری آمد منزل ایشان و رفتند از آب حوض وضو گرفتند و الحمدلله شفا گرفت و رفت و بعد ها صاحب زندگی شد .

قدوم معظم­له برای خانواده همراه با خیر و برکت بود به طوری که با تولد ایشان بسیاری از مشکلات مالی خانواده­ مرتفع گردید و زمانی که ایشان به دنیا آمد پدربزرگوارشان به خانواده فرمودند: پاشنه ایشان را باید طلا بگیریم، به این جهت که چند سال اجاره­ نشین بودیم و با آمدن ایشان خانه خریداری کردیم. منزل پدری ایشان محل رفت و آمد بزرگانی مانند حاج میرزامحمد دریایی و حاج میرزامحمدقمی و دیگران بوده است.

عمو­های ایشان نیز از سادات بزرگوار و اهل علم بودند. مثل حاج سید حسین که امام جمعه ملایر درباره ایشان نقل می­کنند که : “ایشان چندین سال در نجف اشرف به تحصیل علم پرداخته­اند و از شاگردان آقا ضیاءالدین عراقی بودند و تهجدشان هیچ­گاه ترک نمی­شد و مرقد شریفشان در نجف اشرف است. هم­چنین ایشان به انجام مستحبات بسیار مقید بودند. از جمله خصایص ایشان این بود که نماز اول وقتشان هرگز به تأخیر نمی­افتاد و در همدان کلاس درس نیز داشتند و اشخاص زیادی از محضرشان کسب فیض کردند مثل آقا شیخ علی انصاری. تنها کسی که در همدان، معاصر با حضرت آقای آخوند تدریس داشتند ایشان بودند.”

انگیزه ورود به حوزه

آیت الله فاضلیان قبل از ورود به حوزه مدت کوتاهی را جهت امرار معاش در بازار به کار پرداختند اما به زودی از آن دست کشیدند و برای تحصیل به حوزه رفتند و با جدیت و پشتکار فراوان مشغول تحصیل شدند. خود در این مورد می­فرمایند: اجناسی را در اختیارم گذاشته بودند که از آن­ها نگهداری کنم با خودم فکر کردم که این چه عمری است که برای فروش جنس می­گذرانم؟ باید فکری کرد که عمر این­گونه صرف نشود و از آن موقع به فکر تحصیل علم در حوزه علمیه افتادم. مسائل معیشتی هم به لطف امام حسین (ع) حل شد.

علاقه به تحصیل

علاقه حضرت آیت الله نسبت به درس و بحث آن گونه بود که ایشان می­فرمایند : پایم جایی گیر کرد و به شدت خون می آمد می­خواستم وارد مسجد شوم شخصی پرسید با این پا می خواهید وارد مسجد شوید؟ آن موقع متوجه شدم پایم خون می آید .

در روزگار بلند تابستان ۱۴ ساعت یا ۱۵ ساعت درس می خواندم از طلوع آفتاب تا مغرب این درس تمام می­ شد، درس دیگری را شروع می­کردم.

اساتید

حضرت آیت الله، “معالم” را نزد آقا شیخ محمد تقی نجفی خوانده، “شرح لمعه” را از محضر دو عالم جلیل القدر آقا شیخ محمد حسین بهاری و مرحوم حاج محمد علی دامغانی استفاده نموده. “رسائل و قوانین” را نزد حاج میرزا آقا دامغانی و “کفایه” را محضر پر نور آیت­الله آخوند ملّا علی معصومی همدانی تلمذ نمودند و نیز در فلسفه “شرح منظومه” را نزد حاج شیخ ابوالقاسم ربانی شاهنجرینی خواندند . ایشان در مورد درس مرحوم آیت الله آخوند ملّا علی معصومی همدانی می فرمایند : کفایه و درس خارج حضرت آیت الله آخوند را شرکت می­کردم، “تفسیر” هم جداگانه می­فرمودند، در درس خارج مرحوم آخوند کتاب هایی نظیر کتاب­الصلاة تدریس

می­شد. بنده درس خارج مرحوم آخوند را می­نوشتم. روایات درس وسائل آقای آخوند را تحقیق و بررسی می­کردم.

حضرت آیت­ الله در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی به عتبات عالیات مشرف و در درس خارج کفایه حضرت آیت­الله سید ابوالقاسم خویی و آیت­الله حاج شیخ حسین حلی شرکت کردند.

حضرت آیت الله درمورد هم ­بحثی­ هایشان می­ فرمایند: از هم بحثی­هایم که یادم هست می توانم به آقای عبادی امام جمعه اسبق مشهد اشاره کنم.

تـألیفات

آیت الله فاضلیان جزوه­ ها و رساله­ هایی را تألیف کرده ­اند که به چاپ نرسیده است. مانند رساله فی الحجاب، رساله فی الربا، رساله فی التداخل الاسباب و المسببات و قاعده علیت. درمورد قاعده­علیت می­گویند که روزی با حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (ره) درباره قاعده علیت صحبت کردم. ایشان فرمودند: مطالب را بنویسید و بیاورید. بنده هم نوشتم و تحویل دادم. آیت الله فاضل پس از مطالعه نوشتند: “ایشان به مرتبه چشم­گیری از اجتهاد رسیده­اند و در ادامه نوشتند که خوب نوشتید ولی مختصر بود. بهتر بود مفصل می­نوشتید.”

منبع: ملایریها