به گزارش پایگاه خبری تحلیلی کورنگ ، اگر فرزندتان عادت دارد با دهان باز بخوابد، این موضوع را دقیق بررسی کنید. گاهی مواقع این عادت می تواند شما را از اختلالی در بدن او آگاه و آماده پیشگیری از بروز مشکلات بعدی و مهیای اقدامات درمانی کند. با این حال این موضوع نباید شما را بیهوده نگران کند؛ نگرانی هیچ فایده ای ندارد و تنها پریشانی و تشویش شما را بالا می برد و از سیر مراحل صحیح تشخیص و درمان دور می کند. نفس کشیدن کودکان از طریق دهان، همیشه هم نشان دهنده بیماری یا وضعیت خطرناک نیست و در مواردی صرفاً یک عادت غیرارادی و از نظر طب سنتی نشانه سردی مزاج در ناحیه سر یا گوارش و به راحتی قابل درمان است. بنابراین شما قرار است به عنوان یک مادر آگاه و مسئول کمی دقیق تر علائم و شرایط کودک خود را رصد کنید؛ فقط همین.

چرا از کودکی مهم است؟!

علت اینکه این موضوع را به طور اختصاصی درباره کودکان بررسی می کنیم این است که بزرگسالان معمولاً خود از این عادتشان آگاه هستند و می توانند پیگیر درمان خود باشند با این حال اگر آن ها هم در دوره کودکی از این موضوع باخبر می شدند و اقدامات لازم برای درمانشان بکار گرفته می شد، صرفه جویی قابل توجهی در هزینه های مالی و زمانی برایشان به دنبال داشت و اِی بسا در بزرگسالی درمان کامل در برخی موارد مقدور هم نباشد.

کودکی دوره طلایی درمان است با این تفاوت که کودک از این مشکل خود کاملاً بی اطلاع است مگر اطرافیان او متوجه شده باشند و این موضوع را جدی بگیرند. تنفس از طریق بینی به طور کلی از دو جهت اهمیت دارد، اول اینکه  می تواند زنگ هشدار وجود برخی مشکلات و بیماری ها باشد. دوم و در صورت عدم بیماری، سطح مطلوب دریافت اکسیژن بدن را به مراتب کاهش دهدکه این موضوع در درازمدت عوارض قابل توجهی خواهد داشت. در برخی موارد گفته شده میزان اکسیژن دریافتی از طریق دهان، تا یک سوم و بیشتر هم کاهش پیدا می کند که در چنین مواردی فرد با حالت خفگی و احساس سنگینی در قفسه سینه از خواب می پرد. به هرحال، تنفس منقطع یا همان نفس های نامنظم و بریده بریده در خواب، تنفس سنگین و سخت از راه دهان موردی نیست که به راحتی بتوان نادیده گرفت.

دهان باز از کِی؟!

نوزادان تقریباً به طور کامل از طریق بینی نفس می کشند مگر اینکه راه تنفسی شان از بینی به دلایل مختلف گرفته شده باشد، مثلاً سرماخوردگی و کیپ شدن مجرای تنفسی. در چنین شرایطی به دلیل فعال شدن هشدارهای مغزی و مکانیزم بقا، تنفس دهانی جایگزین می شود. در واقع نوزاد تا 4 ماهگی هنوز به خوبی تنفسِ از طریق دهان را تجربه نکرده و نیاموخته اما همین که این مهارت را کسب می کند گاهی چنان پیش می رود که به آن عادت هم می کند! کودک در سنین بالاتر این روند را به صورت ناخودآگاه ادامه می دهد. در برخی افراد با طی شدن مراحل رشد، برخی اقدامات پزشکی مانند بررسی لوزه، درمان ناراحتی های گوش، حلق و بینی همچنین در طب سنتی با پیگیری مراحل درمان و تعدیل مزاج مشکل به خودی خود حل می شود بدون آنکه خانواده یا خود فرد نگران این عادت شوند. حتی ممکن است فکر کنند این یک عادت بوده و به طورطبیعی از سرِ فرد افتاده و ماجرا همان جا تمام شود. همه اما انقدر خوش شانس نیستند و باید با آسیب ها و راه های درمان این عارضه آشنا شوند تا به موقع بتوانند پیگیری و اقدام کنند. 

تنفس از راه بینی 20 درصد به جذب بهتر اکسیژن کمک می کند. اکسیژن از اصلی ترین غذاهای مغز است بنابراین وقتی نیاز فرمانده بدن به خوبی تامین شود، بقیه اعضا هم عملکرد بهتری خواهند داشت. انجام صحیح ریتم تنفس، دم و بازدم از طریق بینی به انبساط خاطر شما کمک می کند. مغز جوان می ماند. قلب ضربان سالم تری خواهد داشت. ریه در برابر بیماری ها مقاوم تر می شود و این موضوع در دوره و زمانه کرونایی یعنی رعایت یک نکته مهم. به طور کلی افرادی فرآیند تنفسی صحیح دارند، سیستم ایمنی بدنشان عملکرد صحیح تری دارد. همه این موارد کافی است تا به دنبال بهره مندی از نعمت «تنفس صحیح» و سلامت جسم و روح، روند تنفس فرزندمان را از دوره نوزادی رصد کنیم.

مشتریان دائم دندانپزشکی!

و حالا اما تنفس از طریق دهان هنگام خواب چه آسیب هایی به دنبال دارد و تا چه حد می تواند سلامت کودک را خدشه دار کند؟ وجود اختلال وقفه تنفسی در خواب، ایجاد خشکی دهان و پوسیدگی دندان از شایع ترین آسیب هاست. این عادت سبب بهم ریختگی در روند و ظاهر رشد دندان ها و مشکلات دندانی و فک می شود. صورت کودک به مرور فرم کشیده و باریک پیدا می کند که به تغییرات «آدنوئیدی» معروف است یعنی عقب بودن فک و چانه که در دوره نوجوانی و جوانی به شدت می تواند اعتماد بنفس او را تخریب کند. یکی از نخستین سئوالاتی که دندانپزشک کودکان از والدین کودکی که دندان های پوسیده زیاد دارد، می پرسند این است که: فرزندتان با دهان باز می خوابد؟ بله! به همین راحتی یک عادت غیرارادی می تواند هزینه های آنچنانی دندانپزشکی روی دستتان بگذارد و شما را مشتری دائمی دندانپزشکی کند. اما این دو موضوع چطور به هم مرتبط می شوند؟ هنگام شب، فضای اسیدی دهان به طور طبیعی بالا می رود. بزاق دهان این اسید را خنثی می‌ کند. باز بودن دهان هنگام خواب، بزاق مفید دهان را از بین می‌ برد و روند ترشح آن را کاهشی می کند. بنابراین دندان‌ ها در برابر افزایش سطح اسید دهان که می تواند عاملی به شدت فرساینده هم باشد بی دفاع می‌ شوند.

صبح ها سخت می گذرد... 

تنفس از راه بینی آلودگی‌های هوا و ذرات معلق را فیلتر می‌ کند. این به دلیل وجود موهای داخل مجرای بینی و رطوبت آن است که آلودگی‌ را جذب و مانند سدی در برابر آن عمل می کند. بنابراین هوایی که از بینی به مجرای تنفسی ارسال می شود تا حد قابل قبولی از آلاینده های مضر برای دستگاه تنفسی تصفیه شده است. همین موضوع به ظاهر ساده زمینه توقف بیشتر هوا در ریه را فراهم می کند و نتیجه چیزی نیست جز، جذب بیشتر و بهتر اکسیژن. تنفس از راه دهان اما به هیچ وجه این قابلیت را ندارد و به کاهش جذب اکسیژن در بدن منجر می‌ شود. از طرفی آلاینده ها هم به راحتی به دستگاه تنفسی راه پیدا می کند و این افراد بیشتر مستعد بیماری می شوند. تک سرفه، احساس ماندن یک تکه خلط چسبناک و آزاردهنده در مسیر تنفسی دهان تا ریه، سنگینی سر و سرفه های خشک و نفخ، پیچش دل و حس نامطلوب سنگینی در بدن در ساعات اولیه روز از علائم شایعی است که این افراد تجربه می کنند. این هم به دلیل ورود آلاینده هاست هم کاهش رطوبت مفید و لازم برای دستگاه تنفسی و گوارشی فرد.

آسم، آلرژی و سینوزیت

هر علتی معلولی دارد، درباره با دهان باز خوابیدن و تنفس از طریق دهان هم این جمله کاربرد دارد. باید دید وجود چه بیماری هایی باعث می شود کودک هفت، هشت ساعت خواب با دهان بسته و تنفس شیرین و راحت از راه بینی را به صورت ناخودآگاه با تنفس نامطبوع از طریق دهان جایگزین کند؟ پاسخ پیچیده و دور از ذهن نیست؛ بیماری هایی مثل «آسم»، «آلرژی» و «سینوزیت» از مهمترین عوامل خوابیدن کودک با دهان باز  محسوب می شوند. در این بیماری‌ ها به سبب بسته یا نیمه بسته بودن مجرای تنفسی بینی، کودک ناچار به تنفس از راه دهان می‌ شود. از طرفی این شیوه تنفس احتمال سرفه و آپنه خواب را بالا می‌ برد که به مرور خود به یک مشکل آزاردهنده و تقریباً جدی تبدیل می شوند. البته از محرک های محیطی هم نباید غافل شد؛ دود سیگار، ذرات معلق در هوا،  گرده گیاهان و بخار کلر موجود در استخر هم می تواند باعث تشدید آلرژی، آسم و سینوزیت شود و روند درمان؛ با دهان بسته خوابیدن را طولانی تر کند. 

مرکبات مفید است...

حالا که با این عارضه و دلایل آن آشنا شدیم باید دید چه کاری از ما ساخته است تا شانس خود را برای درمان خانگی این مشکل فرزندمان بکار بگیریم؟ دور کردن کودک از فضاهایی که آلوده به دود سیگار، دود، بخار کلر، گرده گیاهان و مانند اینها از اولین گام هایی است که باید برداریم. این قدم ساده شاید مشکل را رفع نکند اما کمک می کند کودک ریتم تنفسی بهتری را تجربه و اکسیژن بیشتری هنگام خواب دریافت کند. دست کم مشکلات تنفسی اش تشدید نشود. بخور سرد، هم مفید است. این بخور باعث افزایش رطوبت و جذب بهتر اکسیژن در محیط می‌ شود. بد نیست بدانیم، افزایش رطوبت در جلوگیری از بسته شدن مجرای بینی و تشدید سینوزیت به خوبی جلوگیری می کند. روشن بودن دستگاه بخور سرد در محیط زندگی کودک چند ساعت در روز، سبب جذب اکسیژن بیشتر و مرطوب ماندن مخاط بینی و سینوس او می‌ شود. وقتی مسیر تنفسی بینی دور از التهاب و در سلامت باشد، بدن به صورت خودکار تنفس از طریق بینی را به تنفس از طریق دهان ترجیح می دهد. راه بعدی توجه به تغذیه است. آناناس، پرتقال، گریپ فروت، لیمو و مرکبات چون حاوی ویتامین C هستند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌ شوند. این موضوع به پیشگیری از مشکلات سینوس ها و پولیپ بینی کمک می‌ کند. شستشوی بینی و دهان با آب نمک رقیق یا سرم شستشو هم بسیار مفید، موثر و کم هزینه است.

با مسیر درمان آشنا شوید

نوشیدن آب و مایعات به اندازه کافی به ویژه در طول روز، اثر خوبی روی مرطوب ماندن مخاط بینی و سینوس‌ ها دارد. به هیچ وجه از کرم های دست و صورت، پودرهای لباسشویی و عطر و عودهای معطر در اتاق خواب کودک استفاده نکنید چون آلرژی را تحریک می کند. در برخی مواقع اما درمان های خانگی کافی نیست و نیاز به مراجعه به پزشک به قوت خود باقیست. اگر کودک شما مبتلا به آسم باشد، ممکن است به استنشاق اسپری‌های دارویی و تنفسی نیاز داشته باشد. مصرف آنتی هیستامین و انجام ایمونوتراپی (ایمنی درمانی) برای درمان حساسیت هم مفید است و این احتمال وجود دارد که به شما توصیه شود پس بد نیست درباره آن مطالعات و اطلاعاتی داشته باشید و بهترین ها را انتخاب کنید تا دچار عوارض ثانویه احتمالی نشوید. در صورتی که مصرف دارو باعث درمان لوزه سوم و پولیپ بینی نشود ممکن است پزشک، عمل جراحی را هم تجویز کند.

انتهای پیام/ص