آیا دیپلمات کهنه‌کار مأموریت تازه‌ای را عهددار شده است؟ آیا بازهم ولایتی قصد لابی‌گری پنهانی با غرب را دارد؟ وزیر پر سابقه وزارت امور خاجه کمتر تن به گفتگو با رسانه‌های غربی می‌دهد چه برسد به اینکه خبرنگار درخواست‌کننده برای آسو شیتدپرس انگلیس باشد. اما فضای حاکم در کشور و میل به تغییر در لحن گفتگو با غربی‌ها و خواست فرد منتخب در انتخابات برای رفع تحریم‌ها این اراده را به ولایتی داده است تا بار دیگر به عنوان مشاور ارشد رهبر معظم انقلاب دست بکار شود و در مصاحبه‌ای خبرساز با یکی از رسانه‌های غربی از تمایل مقامات ایران به یک توافق(a deal) با طرف‌های غربی بر سر پرونده هسته‌ای سخن بگوید.
ولایتی پیش از این دوبار دیگر نامش در مذاکرات هسته‌ای با غربی‌ها دیده شده بود. یکبار در خبری ادعا شد که وی به دیدار یکی از غربی‌ها در عمان رفته است و بار دیگر هم که خود او در ایام انتخابات پرده از آن برداشت.
علی‌اکبر ولایتی که یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری یازدهم بود در انتقاد از پیشبرد مذاکرات هسته‌ای از سوی تیم کنونی به توافق خود با فرانسوی‌ها اشاره کرد و گفت که سخنرانی یک مقام بلندپایه اجرایی طرف غربی را نسبت به ایران بی‌اعتماد کرد. حال ابراز تمایل ولایتی به عنوان امین مقامات ارشد کشورمان در خصوص میل ایران به توافق، گویا بلافاصله با سیگنال مثبت غربی‌ها مواجه شده است. این را می‌شود از خبری که رویترز به نقل از دیپلما‌ت‌های آژانس انرژی اتمی اعلام كرده است، برداشت کرد که در اظهاراتی بی‌سابقه حجم ذخایر اورانیوم ایران را پايین‌تر از آن چیزی دانسته‌اند که پیشتر ادعا می‌کردند ؛ پايین‌تر دانستن درصد غنی‌سازی اورانیوم هم در تعریف آژانس یعنی صلح‌آمیز تلقی شدن استفاده از آن.
آماده توافقیم
مشاور ارشد رهبر معظم انقلاب می‌گوید که انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور کشور فرصتی برای قدرت‌های جهانی به منظور رسیدن به یک معامله با ایران بر سر برنامه هسته‌ای را می‌دهد.
ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل در گفتگو با آسوشیتدپرس گفت که برای رسیدن به توافق اکنون توپ در زمین غرب است، اما اطمینان خاطر دارد که ایران «زبان متفاوتی» از روش‌های شعاری و جنجالی محمود احمدی‌نژاد، سلف روحانی به کار خواهد بست. ولایتی همچنین اشاره کرد که مقام معظم رهبری پیشرفت بالقوه در مذاکرات دوجانبه با کشورهای غربی - از جمله آمریکا - را دور از انتظار نمی‌بینند.
ولایتی گفت که انتخاب روحانی «آزمایشی برای حسن نیت کشورهای غربی است.» وي گفت: آ‌نها (غرب) باید از این فرصت استفاده کنند. آن‌طور که آسوشیتدپرس گزارش داده، وزیر امورخارجه سال‌های گذشته در مصاحبه‌اي اعلام کرده است که رهبری ایران معتقد است که انجام مذاکرات چند و دوجانبه با کشورهای غربی می‌تواند به پیشرفت‌هایی منجر شود.
وی به جزئیات این که آمریکا و متحدانش چه باید بکنند نپرداخت، اما یادآور شد که غرب، ایران را پاسخگوتر خواهد یافت. ولایتی گفت: به نظر من، تکرار همان لحنی که داشته‌ایم مفید نیست. ما باید با زبان متفاوتی سخن بگوییم. همان اهداف اما زبانی متفاوت.
ولايتي البته تأکید کرد که اعضای تیم مذاکره‌کننده ایران باید "بسیار فعال" باشند و نه‌تنها در قالب 1+5 با 6 کشور مذاکره کنند بلکه مستقیم یا غیرمستقیم با تک‌تک این کشورها به گفتگو بپردازند. وي گفت حل موضوع چنین پیچیده‌ای نیاز به عقلانیت بیشتر دارد. در عین حال، وی یادآور شد که غرب باید بداند تصمیم‌گیر نهایی در موضوع هسته‌ای رهبر عالی ایران، حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای است نه روحانی.
وي گفت: رهبر معظم انقلاب اصول سیاست خارجی را تعیین کرده و دولت موظف به تبعیت از آن است؛ بنابراین، دولت روحانی از نظر استراتژیکی همان راه دولت گذشته را خواهد رفت، اما از نظر فنی و تاکتیکی روش متفاوتی را پی خواهد گرفت.به نظر می‌رسد که تکرار اشاره وی به گفتگوهای دوجانبه نشان از نرم‌تر شدن ایران به ایده مذاکره مستقیم دارد. ولایتی احتمال گفتگوهای دوجانبه را رد نکرد و گفت این موضوع بستگی به رفتار آمریکا خواهد داشت.
وی گفت: اگر رفتار و عملکرد آمریکا همان باشد که در گذشته بوده است، فکر نمی‌کنم مذاکره‌ای صورت گیرد. آن‌ها (آمریکایی‌ها) باید از موضع خود پایین بیایند. آنها هنوز فکر می‌کنند که یک ابرقدرت هستند. ایران تأکید می‌کند که از حق خود مبنی بر غنی‌سازی و توسعه برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز در چارچوب پیمان منع سلاح هسته‌ای نخواهد گذشت.
ولایتی گفت: ایران دوباره برنامه غنی‌سازی خود را تعلیق نخواهد کرد، چون تجربه تلخی از تعلیق غنی‌سازی به عنوان یک اقدام اعتماد ساز در سال 2003 دارد.
ذخیره اورانیوم کمتر از خط قرمز است
اظهارات متفاوت ولایتی مشاور عالی امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب در گفتگو با آسوشیتدپرس با انتشار خبری از سوي رویترز همراه بود که فضای رسانه‌ای دنیا را معطوف به ایران کرد. در این خبر رویترز به نقل از دیپلمات‌های مستقر در وین (مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ) آورده است: ایران میزان ذخایر هسته‌‌ای حساس خود را محدود کرده است. این خبرگزاری در توضیح این خبر نوشته است: «به نظر می‌رسد ایران مانع از رشد حساس‌ترین ذخایر هسته‌ای خود از طریق تبدیل بخشی از آن به سوخت راکتور شده است؛ و احتمالاً این اقدام بالقوه فرصت بیشتری را برای مذاکره با قدرت‌های جهانی فراهم می‌کند».
با وجود تأکید ایران بر صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای خود رویترز ادامه داد: ایران از سال 2010 که غنی‌سازی اورانیوم 20 درصدی را آغاز کرد تاکنون بیش از 240 تا 250 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تولید کرده که برای تولید یک سلاح کافی خواهد بود. اما با تبدیل بخشی از گاز اورانیوم به پودر اکسید در راستای تولید سوخت برای یک راکتور تحقیقاتی پزشکی، مقدار این ذخایر را پایین‌تر از خط قرمز مطرح شده از سوی اسرائیل نگه داشته است. دیپلمات‌های معتبر در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفتند که ممکن است ایران حتی در ماه‌های اخیر این تبدیل را افزایش داده باشد.
رویترز ادامه داد: اگر این موضوع در گزارش فصلی آژانس که حدود 27 و 28 اوت منتشر می‌شود تأیید شود، میزان فهرست موجودی گاز 20 درصدی به میزانی کمتر از خروجی افزایش خواهد داشت.
یکی از این دیپلمات‌ها عنوان کرد که احتمال دارد در 3 ماه گذشته این ذخایر رشد کم و حتی عدم رشد را نشان دهد و همه انتظار دارند که در آن‌جا تبدیل بیشتری صورت گرفته باشد. رویترز افزود که طبق آخرین گزارش آژانس، ذخایر گاز اورانیوم 20 درصدی ایران در ماه مه به 182 کیلوگرم افزایش داشت که نسبت به ماه فوریه 9 درصد افزایش داشته اما میزان آن زیر میزان خط قرمز است. بنا بر این گزارش دیپلمات‌های غربی می‌گویند که ایران باید برای رفع تردیدها درباره برنامه هسته‌ای خود کار بیشتری انجام دهد و خاطرنشان می‌کنند که پودر اکسید اورانیوم می‌تواند به گاز تبدیل شود.
همدان‌پیام