فضای مجازی به عنوان یک پدیده‌ غیرقابل انکار واجد فرصت‌های بسیار و حامل تهدیدهای جدّی است. با استفاده از ظرفیت­های قانون اساسی در جهت ایفای نفش مدیریتی در فضای مجازی می توان از شدت تهدیدها و آسیب‌ها کاست و توانایی‌های جامعه را برای مقابله با آنها بالا برده تا زمینه رشد و تعالی کشور فراهم شود.

از این‌ رو هدف نگارنده با بهره‌گیری از روش تحلیلی و توصیفی، واکاوی نقش مسئولین نظارتی در مدیریت فضای مجازی از منظر قانون اساسی است. نتایج تحقیق بیانگر این است که با توجه به بیان رسالت وسایل ارتباط جمعی و جلوگیری از اشاعه‌ خصلت‌های تخریبی و ضد اسلامی در قانون اساسی، لزوم مدیریت و نظارت بر فضای مجازی با عنایت به نقش رسانه‌ای آن استنباط می‌شود.

همچنین از اصول ۸ ، ۹ و ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌توان مبانی حقوقی مدیریت و نظارت بر فضای مجازی را استنباط کرد هر چند در مدیریت فضای مجازی، اعمال پالایش و رصد برای تامین امنیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و اخلاقی‌ جز ملزومات جامعه محسوب می شود.

اخیرا با نزدیک شدن به ایام انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری شاهد فعالیت اکانت ها و صفحات مجازی با هویت های ناشناس و فیک هستیم که به نظر می رسد این اکانت ها طرفداران برخی از نامزدهای انتخاباتی هستند که با هدف تخریب رقیب انتخاباتی و تبلیغ ناملموس کاندیدای مد نظر خود پای در این عرصه گذاشته باشند.

علاوه بر فعالیت اکانت های ناشناس و فیک در قالب پیام رسان های تلگرام،اینستاگرام،روبیکا،ایتا و… شاهد فعالیت صفحات و کانال ها و گروه هایی با نام بهار و کبودراهنگ هستیم که بدون اخذ مجوز، ادعای اطلاع رسانی داشته و این مسئله را به عنوان تکلیف شرعی و قانونی خود قلمداد می کنند.

با رصد فعالیت های این صفحات مجازی درنگاه اول استنباط می شود که این صفحات با هدف مشارکت حداکثری و آگاه سازی مردم فعالیت می کنند ولی هرچه به ایام انتخابات نزدیک می شویم شاهد حمایت این صفحات از نفرات خاص می شویم و محور فعالیت این صفحات با تغییر موضع بی طرفی شروع به طرفداری از کاندیدای خود و تخریب نامزدهای انتخاباتی دیگر می کند.

فعالیت این صفحات مجازی و اکانت های فیک باعث التهاب فضای سیاسی در اذهان عمومی و باعث دلسردی مردم از حضور در پای صندوق های رای می شود چرا که توهین،تخریب؛تهمت و نشر اکاذیب برای حذف یک رقیب انتخاباتی و تبلیغ چهره کاندیدای مد نظر از محور فعالیت های این صفحات است.

بهترین راهکار مقابله با فعالیت اکانت های فیک در گروه های مختلف فضای مجازی برخورد قاطع با این متخلفین توسط مراجع ذیصلاح است اما شناسایی این افراد با توجه به فیک بودن و غیر واقعی بودن هویت آن ها به چالش بزرگی در فضای مجازی تبدیل شده است.

اکانت هایی که به محض ورود به گروه ها و کانال ها شروع به تهمت و افترا ونشر اکاذیب علیه کاندیای رقیب کرده و با توجه به عدم شناسایی خود سریعا از گروه ها خارج می شوندو با توجه به زمان بر بودن شناسایی این نفرات کسی پیگیر حرکت مجرمانه آن ها نمی شود و این مسئله باعث ده که ر روز در گروه های بهار و کبودراهنگ شاهد این حرکت ها هستیم .

اما راهکار اساسی در خصوص شناسایی و برخورد با این اکانت های فیک سازماندهی مدیران و ادمین های اصلی کانال ها و گروه های این دو شهرستان است چرا که مدیر کانال و گروه نقش موثری در کنترل و مدیریت مباحث مختلف فضای مجازی دارد.

اگر مراجع نظارتی در شهرستان های بهار و کبودراهنگ خواستار جلوگیری از تخریب و بی اخلاقی انتخاباتی در گروه ها و کانال ها می باشند بهترین راهکار توجیه مدیران گروه برای کنترل این اقدامات است

یادداشت؛وحید رستمی کارشناس و مدرس فضای مجازی